Στην προσπάθεια να καλύψουν τις ζημίες ή ακόμη και τη ραγδαία μείωση της κερδοφορίας που τους προκαλούν τα αρνητικά επιτόκια, ορισμένες τράπεζες αρχίζουν να χρεώνουν τώρα τους μεγάλους επιχειρηματικούς ομίλους για τα κεφάλαια που διατηρούν στα ταμεία τους. Ετσι, οι επιπτώσεις των αρνητικών επιτοκίων αρχίζουν να μεταφέρονται από τον χρηματοπιστωτικό τομέα στον επιχειρηματικό κόσμο και ενδέχεται σύντομα να διαπερνούν το σύνολο της πραγματικής οικονομίας.
Μετά την ιρλανδική τράπεζα Ulster Bank, που αποτελεί τμήμα του ομίλου της Royal Bank of Scotland (RBS), η ίδια η RBS αρχής γενομένης από χθες επιβάλλει αρνητικά επιτόκια σε ορισμένες μεγάλες επιχειρήσεις για τις καταθέσεις που διατηρούν στα ταμεία της. Την είδηση αναφέρει σε σχετικό ρεπορτάζ της η βρετανική εφημερίδα Financial Times.
Από την Παρασκευή 19 Αυγούστου, άλλωστε, η Τράπεζα της Ιρλανδίας ανακοίνωσε ότι θα αρχίσει σύντομα να χρεώνει ομοίως όσες μεγάλες επιχειρήσεις διατηρούν τα κεφάλαιά τους στα ταμεία της. Η εν λόγω τράπεζα, που ανήκει κατά 14% στο κράτος, είναι η πρώτη εγχώρια της Ιρλανδίας που προχωρεί στην κίνηση αυτή. Ενημέρωσε τους μεγάλους επιχειρηματικούς ομίλους ότι αρχής γενομένης από τον Οκτώβριο θα τους χρεώνει 0,1% για όσες καταθέσεις τους υπερβαίνουν τα 10 εκατ. ευρώ.
Η τάση έχει ήδη εμφανισθεί και στη Γερμανία. Προ ημερών τράπεζα της Βαυαρίας ήταν η δεύτερη στη χώρα που ανακοίνωσε ότι θα αρχίσει να χρεώνει τις καταθέσεις των πελατών της. Οι κινήσεις αυτές των τραπεζών είναι σαφές ότι θα επηρεάσουν ένα σχετικά μικρό αριθμό πελατών τους, καθώς οι τράπεζες δεν έχουν σκοπό να αρχίσουν να χρεώνουν είτε ιδιώτες είτε τις μικρές επιχειρήσεις. Τα χαμηλά και προπαντός τα αρνητικά επιτόκια έχουν πλήξει καίρια την κερδοφορία των τραπεζών, καθώς εξαφανίζουν το περιθώριο ανάμεσα στα επιτόκια χορηγήσεων και στα επιτόκια καταθέσεων. Οι κίνδυνοι που εγκυμονούν τα αρνητικά επιτόκια για τις ευρωπαϊκές τράπεζες έχουν ήδη αποτελέσει αντικείμενο προβληματισμού μεταξύ οικονομολόγων τόσο εντός όσο και εκτός ΕΚΤ. Εχουν, έτσι, εξετασθεί διάφορες εναλλακτικές. Οπως, μεταξύ άλλων, η επιλογή να επιβάλλονται τα αρνητικά επιτόκια μόνον από ένα ύψος καταθέσεων και άνω ώστε να μένει περιθώριο κέρδους στις τράπεζες. Μέχρι στιγμής, πάντως, δεν έχει εφαρμοσθεί καμία από τις ιδέες αυτές. Υπενθυμίζεται ότι πριν από λίγες εβδομάδες η Τράπεζα της Αγγλίας μείωσε τα επιτόκια της στερλίνας στο 0,25%, ενώ παράλληλα ανακοίνωσε πρόγραμμα αγοράς κρατικών και εταιρικών ομολόγων και ειδικό πρόγραμμα χορήγησης ρευστότητας στις βρετανικές τράπεζες.