Με προβλήματα και διλήμματα ξεκινά το φθινόπωρο για τις ιταλικές τράπεζες, με την Unicredit να αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους κινδύνους για αποσταθεροποίηση του εύθραυστου χρηματοπιστωτικού κλάδου σε όλην την Ευρώπη.
Η νέα διοίκηση καλείται να διαχειριστεί μη εξυπηρετούμενα δάνεια 80 δισ. ευρώ σε μια δυσμενή οικονομική συγκυρία, κατά την οποία είναι δύσκολο να πεισθούν οι επενδυτές να συμμετάσχουν σε αύξηση μετοχικού κεφαλαίου. Ακόμη και εάν είχε ήδη καταστρωθεί ένα αποτελεσματικό σχέδιο για την ανακεφαλαιοποίηση της Unicredit επικρατεί ευρύτερη ανασφάλεια για τις ιταλικές τράπεζες, τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια των οποίων ανέρχονται στα 360 δισ. ευρώ. Για παράδειγμα, η Banca Monte dei Paschi di Siena, η υπ’ αριθμόν 3 μεγαλύτερη τράπεζα της Ιταλίας, ανακοίνωσε αιφνιδίως την παραίτηση του διευθύνοντος συμβούλου της Φαμπρίτζιο Βιόλα όσο η διοίκηση εξετάζει την εκκαθάριση των ισολογισμών από επισφαλή δάνεια 28 δισ. ευρώ.
Μετά την «ετυμηγορία» της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ), στο πλαίσιο των stress tests που πραγματοποιήθηκαν τον Ιούλιο, η Unicredit είναι επίσημα ένα από τα μελανά σημεία στον ευρωπαϊκό τραπεζικό χάρτη. Είναι η μοναδική τράπεζα της Ιταλίας που θεωρείται συστημική για όλον τον ευρωπαϊκό τραπεζικό κλάδο. Οπως διαπιστώνει σε σχετικό άρθρο η αμερικανική εφημερίδα Wall Street Journal, ο νέος διευθύνων σύμβουλος της Unicredit Ζαν-Πιερ Μουστιέ έχει την επιλογή είτε να προχωρήσει σε αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου, που είναι δύσκολη σε κλίμα αβεβαιότητας, είτε να πουλήσει επιμέρους μονάδες και να πλήξει έτσι τη μελλοντική κερδοφορία της τράπεζας.
Αν και στενεύουν τα χρονικά περιθώρια στην εύρεση αποτελεσματικής λύσης, τα διλήμματα του κ. Μουστιέ δεν είναι εύκολα. Τα άλυτα προβλήματα της Monte dei Paschi περιπλέκουν ακόμη περισσότερο την κατάσταση της Unicredit. Επιπροσθέτως, η απόφαση των Βρετανών να αποχωρήσουν από την Ευρωπαϊκή Ενωση και η ενίσχυση των ακραίων πολιτικών κομμάτων ενόψει εθνικών εκλογών σε αρκετά κράτη-μέλη της Ευρωζώνης διαμορφώνουν ένα αρκετά ασταθές πολιτικό και κατ’ επέκταση οικονομικό κλίμα. Το γεγονός, επίσης, ότι η ΕΚΤ έχει μειώσει σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα το κόστος δανεισμού στην Ευρωζώνη δυσχεραίνει ακόμη περισσότερο τις συνθήκες για τις ιταλικές τράπεζες. Συρρικνώνει δραματικά τα περιθώρια των επιτοκίων, που είναι βασική πηγή στα έσοδα μιας τράπεζας. Ενδεικτικό είναι ότι πέρυσι τα καθαρά έσοδα της UniCredit από τόκους –δηλαδή η διαφορά των τόκων που εισπράττει από δάνεια και των τόκων που πληρώνει στις καταθέσεις– μειώθηκαν κατά 8%, στα 12 δισ. ευρώ.