Ο Ιταλός πρωθυπουργός Ματέο Ρέντσι παρακολουθεί στενά την πρόοδο της κυβέρνησης σε διάφορους τομείς, από τις εργασίες που πραγματοποιούνται στα οδικά δίκτυα της χώρας μέχρι την απλοποίηση του φορολογικού κώδικα.
«Προτεραιότητά μου είναι να επιτυγχάνω αποτελέσματα. Είναι ο μοναδικός λόγος που βρίσκομαι σε αυτή τη θέση», δήλωσε πρόσφατα σε μια από τις επιχρυσωμένες αίθουσες του Παλάτσο Κίτζι, όπου στεγάζεται το πρωθυπουργικό γραφείο. Αν και δίνει μεγάλη προσοχή στη λεπτομέρεια, ο Ιταλός πρωθυπουργός δεν έχει καταφέρει να δώσει οριστικό τέλος στις κακές αποδόσεις του ιταλικού κράτους επί μια μακρά χρονική περίοδο.
Ως αποτέλεσμα, έχουν απογοητευθεί εκείνοι που πίστευαν πως θα καταπολεμούσε άμεσα τα συμφέροντα που εμπόδιζαν όλα αυτά τα χρόνια την εξέλιξη της Ιταλίας.
Μετά την πάροδο μιας διετίας και πλέον στην πολιτική εξουσία της Ιταλίας, ο κ. Ρέντσι έχει επιτύχει πρόοδο σε κάποιους τομείς αλλά δεν έχει ολοκληρώσει όλες τις μεταρρυθμίσεις που ανέμεναν οι ψηφοφόροι του. Κατάφερε την απελευθέρωση της δύσκαμπτης νομοθεσίας στην αγορά εργασίας, την παροχή νομικής προστασίας σε ζευγάρια του ιδίου φύλου και την παροχή φοροαπαλλαγών για τους χαμηλόμισθους εργαζομένους.
Παρ’ όλα αυτά, η ανάκαμψη από τη βαθιά ύφεση των προηγούμενων ετών βαδίζει σε αργούς ρυθμούς. Το β΄ τρίμηνο του 2016 καταγράφηκε μηδενικός ρυθμός ανάπτυξης, καθώς η Ιταλία παρουσίασε τις χαμηλότερες αποδόσεις από κάθε άλλο κράτος-μέλος της Ευρωζώνης.
Επιπροσθέτως, δεν έχουν επιλυθεί τα μεγάλα προβλήματα του τραπεζικού κλάδου, ο οποίος επιβαρύνεται με επισφαλή δάνεια 360 δισ. ευρώ.
Για να διορθώσει τις εντυπώσεις και να κερδίσει ξανά τη συμπάθεια των ψηφοφόρων, ο κ. Ρέντσι δίνει σκληρή μάχη για το πιο φιλόδοξο μεταρρυθμιστικό έργο του. Πρόκειται για την αναθεώρηση του Συντάγματος. Το δημοψήφισμα έχει οριστεί για τις 4 Δεκεμβρίου και με αυτό ο κ. Ρέντσι σκοπεύει να αφαιρέσει αρμοδιότητες από τη Γερουσία που της επιτρέπουν να ρίχνει κυβερνήσεις και να επιβραδύνει την εφαρμογή νέων νόμων.
Ο 41χρονος Ιταλός πρωθυπουργός έχει υποσχεθεί πως θα υποβάλει παραίτηση εάν χάσει στο δημοψήφισμα, δηλαδή εάν οι Ιταλοί δεν ψηφίσουν υπέρ της συνταγματικής αναθεώρησης της χώρας. «Πολύ λίγοι κατανοούν την ουσία αυτού του δημοψηφίσματος. Οπότε οι περισσότεροι θα ψηφίσουν υπέρ ή κατά της κυβέρνησης», σχολιάζει ο Ρενάτο Μάνχαϊμερ που ειδικεύεται στις δημοσκοπήσεις. Αυτή την εβδομάδα υπολογίζει πως το 55% των ψηφοφόρων θα ταχθεί με το στρατόπεδο του «Οχι». «Οι μεταρρυθμίσεις του κ. Ρέντσι δεν κερδίζουν τη στήριξη των ψηφοφόρων», δήλωσε στο Reuters. «Η οικονομική κατάσταση της χώρας πλήττει τη δημοτικότητά του, η ανάκαμψη αργεί να έρθει, η Ιταλία παρουσιάζει χαμηλότερες αποδόσεις συγκριτικά με άλλες ευρωπαϊκές χώρες και καλλιεργείται ένα κλίμα απαισιοδοξίας».
Η μεταρρύθμιση που έχει συσχετιστεί περισσότερο με τον κ. Ρέντσι είναι η «εργατική νομοθεσία 2015» που απομάκρυνε εμπόδια στον ιδιωτικό τομέα σε ό,τι αφορά την πρόσληψη και την απόλυση εργαζομένων. Πάνω 500.000 θέσεις εργασίας έχουν δημιουργηθεί από την ψήφιση της νομοθεσίας. Την περασμένη εβδομάδα, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα τόνισε πως συνέβαλε δυναμικά στην αύξηση των προσλήψεων. «Αναμέναμε αυτή τη μεταρρύθμιση εδώ και μία 20ετία», δήλωσε ο Λορένζο Κοντόγκνο, επικεφαλής οικονομολόγος στο υπουργείο Οικονομικών από το 2006 μέχρι το 2015 και νυν επικεφαλής της συμβουλευτικής εταιρείας LC Macro Advisors. «Δυστυχώς, οι συνθήκες στην αγορά είναι πολύ εύθραυστες. Τουλάχιστον η κατάσταση των τραπεζών θα είναι αρκετά διαφορετική με λίγη τύχη, μέσα σε μία διετία ή τριετία», πρόσθεσε ο ίδιος. Σημειώνει, εντούτοις, ότι εάν περάσει το δημοψήφισμα, θα είναι πολύ ευκολότερο να ψηφιστούν σημαντικές μεταρρυθμίσεις από το ιταλικό κοινοβούλιο όπως είναι η αλλαγή του φορολογικού κώδικα και η απελευθέρωση των κλειστών επαγγελμάτων.
Οπως επισημαίνει η ένωση επιχειρηματιών CGIA, οι συνολικές φορολογικές επιβαρύνσεις στα επιχειρηματικά κέρδη φθάνουν το 64,8% συγκριτικά με τον μέσον όρο του 43,6% που ισχύει στην Ε.Ε. «Υπάρχει πολύ λιγότερος ανταγωνισμός στην Ιταλία από την υπόλοιπη Ευρώπη», παρατηρεί ο Αντρέα Γκόλντστεϊν, στέλεχος στην εταιρεία οικονομικών μελετών Nomisma.