Μέχρι στιγμής δεν έχει παρατηρηθεί σοβαρή επίπτωση από την απόφαση των Βρετανών να αποχωρήσει η χώρα τους από την Ευρωπαϊκή Ενωση (Βrexit). Αφού η βιομηχανική παραγωγή της Ευρωζώνης τον Ιούλιο υποχώρησε 1,7%, ανέκαμψε τον Αύγουστο κατά 1,6% σε μηνιαία βάση. Θα πρέπει όμως να επισημανθεί ότι τα μηνιαία αποτελέσματα είναι πολύ ευμετάβλητα για να στηρίξει κανείς κάποια επιχειρήματα πάνω τους. Η βραχυπρόθεσμη αστάθεια (ασθενής ο Ιούλιος, ζωηρός ο Αύγουστος) ενδεχομένως να αποτυπώνει μεταβολές στο μοντέλο λειτουργίας των εργοστασίων, μεσούντος του θέρους, παρά κάποιες σημαντικές οικονομικές αλλαγές. Προβαίνοντας σε μια συνολική εκτίμηση, εντούτοις, τα δεδομένα των δύο πρώτων μηνών του τρίτου τριμήνου υποδηλώνουν ότι το Brexit δεν έχει επιφέρει αρνητικά αποτελέσματα στον κλάδο της μεταποίησης της Ευρωζώνης, η οποία είναι στραμμένη στις εξαγωγές.
Το δεύτερο τρίμηνο το ΑΕΠ της Ευρωζώνης υποχώρησε στο 0,3% σε τριμηνιαία βάση, οπότε απέχει από την τριμηνιαία τάση του 0,4% ως μέσον όρο. Μια διόρθωση των αποθεμάτων ως απεικόνιση της πιο ασθενικής ζήτησης για εξαγωγές από τις αναδυόμενες αγορές τα προηγούμενα τρίμηνα επηρέασε την παραγωγή του δεύτερου τρίμηνου. Μετά την πτώση κατά 0,2% σε τριμηνιαία βάση για τη βιομηχανική παραγωγή το δεύτερο τρίμηνο, η παραγωγή τον Ιούλιο και τον Αύγουστο συνολικά αυξήθηκε 0,1%, πάνω από τα επίπεδα του β΄ τριμήνου. Αυτό δεν θεωρείται δυναμική επίδοση, παρότι αναθερμαίνει τις ελπίδες ότι οι διορθωτικές κινήσεις στο πεδίο των αποθεμάτων μάλλον ολοκληρώθηκαν. Αλλες ηπιότερες ενδείξεις, όπως ο δείκτης βιομηχανικής εμπιστοσύνης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (στα επίπεδα -1,7 τον Σεπτέμβριο, όταν βρισκόταν στο -4,3 τον Αύγουστο), ο δείκτης διευθυντών προμηθειών της Ευρωζώνης για τη μεταποίηση στις 52,6 μονάδες τον Σεπτέμβριο από τις 51,7 μονάδες τον Αύγουστο και ο δείκτης προσδοκιών στη μεταποίηση από το ερευνητικό ινστιτούτο Ifo της Γερμανίας, ο οποίος ανέκαμψε δυναμικά στο 7,8 τον Σεπτέμβριο από το -3 του Αυγούστου, κατατείνουν σε ακόμα ταχύτερους ρυθμούς στο μέλλον.
Οι καλές ειδήσεις της βιομηχανικής παραγωγής του Αυγούστου αφορούν ευρύτερα την Ευρωζώνη. Ισως να απασχολεί τα πρωτοσέλιδα η μηνιαία αύξηση 3,1% της βιομηχανικής παραγωγής στη Γερμανία, αλλά καθώς αυτό συμβαίνει μετά τη σημαντική υποχώρηση 1,9% του Ιουλίου, μπορεί να έχει επηρεαστεί σε μεγάλο βαθμό από τις διακοπές και άλλους εποχικούς παράγοντες. Είναι, πάντως, ενθαρρυντικό ότι η βιομηχανική παραγωγή ενισχύθηκε και στη Γαλλία και στην Ιταλία. Ακόμα και στην Ελλάδα η παραγωγή δείχνει να βελτιώνεται με αύξηση 0,7% για τον Ιούλιο και τον Αύγουστο, συγκριτικά με τον μέσο όρο του δεύτερου τριμήνου.
Μετά τη στασιμότητα αυτού του διαστήματος, η Ιταλία πιθανώς να δει το ΑΕΠ της να επιστρέφει σε τροχιά αύξησης το τρίτο τρίμηνο, ανεξαρτήτως του πολιτικού κινδύνου. Εάν αυτό λειτουργήσει θετικά για τον Ματέο Ρέντσι, ώστε να μπορέσει να αναδειχθεί νικητής στο δημοψήφισμα της 4ης Δεκεμβρίου και να αποτρέψει μια πολιτική κρίση στην Ιταλία, είναι άλλο θέμα. Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις, πάντως, δείχνουν μικρό προβάδισμα κατά της συνταγματικής αναθεώρησης, για την οποία γίνεται το δημοψήφισμα. Πέραν τούτου, στο άμεσο μέλλον προσβλέπουμε η ιδιωτική κατανάλωση να συνεισφέρει σε μικρότερο βαθμό στη συνολική ζήτηση της Ευρωζώνης. Δεδομένου ότι ο αντίκτυπος από το φθηνότερο πετρέλαιο αποτυπώνεται λιγότερο βίαια, η αύξηση της κατανάλωσης πιθανώς να επιβραδυνθεί από το 1,8% στο σχεδόν 1,4% σε ετήσια βάση. Παράλληλα, θα αποδυναμώνονται και οι συνέπειες από τις διορθωτικές κινήσεις αποθεμάτων και την κρίση στις αγορές των αναδυόμενων χωρών στα τέλη του 2015. Εν κατακλείδι, άνευ σοβαρών πολιτικών κραδασμών ή εξωγενών παραγόντων, η Ευρωζώνη αναμένεται να αναπτυχθεί σχεδόν 1,5% τα προσεχή χρόνια, όπως είχε συμβεί στα μέσα του 2014.
* Ανώτατος οικονομολόγος της Berenberg Bank.