Λέγοντας πως είναι απίθανο η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να διακόψει απότομα το πρόγραμμα αγοράς περιουσιακών στοιχείων, ο κ. Μάριο Ντράγκι ενίσχυσε χθες τις προσδοκίες των επενδυτών ότι τον Δεκέμβριο η κεντρική τράπεζα θα αποφασίσει επέκταση του προγράμματος μετά τον Μάρτιο του 2017. Η ΕΚΤ διατήρησε αμετάβλητες τις βασικές παραμέτρους της νομισματικής της πολιτικής, δηλαδή το βασικό επιτόκιο δανεισμού στο 0%, το επιτόκιο καταθέσεων για τράπεζες στο -0,4% και το ύψος των μηνιαίων αγορών ομολόγων στα 80 δισ. ευρώ.
«Η απότομη ολοκλήρωση των αγορών ομολόγων είναι, νομίζω, απίθανη», είπε χθες ο κ. Ντράγκι κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου, προσθέτοντας πως αυτό «δεν υπάρχει στο μυαλό κανενός». Θέλοντας να μην καλλιεργήσει υπερβολικές προσδοκίες στις αγορές, ο κ. Ντράγκι διευκρίνισε πως οι κεντρικοί τραπεζίτες δεν συζήτησαν ούτε την ολοκλήρωση της ποσοτικής χαλάρωσης ούτε τη χρονική επέκτασή της. «Ορισμένες φορές είναι… σημαντικό να πω τι δεν συζητήσαμε. Και δεν συζητήσαμε τη σταδιακή μείωση των αγορών ομολόγων ή τον χρονικό ορίζοντα του προγράμματος αγοράς ομολόγων», είπε χθες ο πρόεδρος της ΕΚΤ. «Ο Ντράγκι είπε χθες πως αναμένει ο πληθωρισμός να φτάσει στον στόχο του 2% έως το 2019. Αν και η νομισματική πολιτική λειτουργεί με χρονική καθυστέρηση, η ολοκλήρωση της ποσοτικής χαλάρωσης τον Μάρτιο πιθανότατα θα υπονόμευε τις προσδοκίες των επενδυτών ότι ο πληθωρισμός θα φτάσει, τελικά, στον στόχο. Σε σχέση με τον πληθωρισμό υπάρχουν πολλοί λόγοι για να επεκταθεί η ποσοτική χαλάρωση πέραν του Μαρτίου», σχολιάζει ο κ. Κάλουμ Πίκερινγκ, οικονομολόγος της Berenberg Bank. Σύμφωνα με πρόσφατη δημοσκόπηση του Reuters, οι περισσότεροι οικονομολόγοι που είχαν πάρει μέρος είχαν προβλέψει ότι η ΕΚΤ θα ανακοινώσει τον Δεκέμβριο επέκταση του προγράμματος αγοράς ομολόγων κατά τρεις με έξι μήνες. Η επικρατούσα άποψη είναι ότι η ΕΚΤ θα μπορούσε να αρχίσει να μειώνει το ύψος των μηνιαίων αγορών ομολόγων πολύ σταδιακά το δεύτερο εξάμηνο του 2017. Από την αρχή του προγράμματος η ΕΚΤ επιμένει πως το πρόγραμμα θα συνεχιστεί μέχρι ο πληθωρισμός να αρχίσει να επιστρέφει προς τον στόχο του «κοντά αλλά κάτω από 2%». Τον Οκτώβριο ο πληθωρισμός στην Ευρωζώνη αυξήθηκε στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων δύο χρόνων, ωστόσο αυτό είναι μόλις 0,4%, δηλαδή ακόμη πολύ μακριά από τον στόχο.
Ο κ. Ντράγκι τόνισε χθες πως δεν υπάρχει «πειστική ανοδική τάση» του λεγόμενου «δομικού πληθωρισμού» (αν δηλαδή δεν υπολογιστούν οι ευμετάβλητες τιμές της ενέργειας και των επεξεργασμένων τροφίμων). Οντως η μικρή αύξηση του πληθωρισμού το τελευταίο διάστημα συνδέεται σχεδόν αποκλειστικά με την αύξηση της τιμής του πετρελαίου και όχι με γενικότερη άνοδο των τιμών.
Μάλιστα ο κ. Ντράγκι υπερασπίστηκε τα αρνητικά επιτόκια καταθέσεων για τις τράπεζες που τοποθετούν τα χρήματά τους στην κεντρική τράπεζα, απορρίπτοντας την άποψη ότι έχουν αποδειχθεί αντιπαραγωγικά. «Το συμπέρασμα (σ.σ.: της χθεσινής συζήτησης) είναι πως δεν εμποδίσουν (σ.σ.: τα αρνητικά επιτόκια) τη μετάδοση της νομισματικής πολιτικής. Με άλλα λόγια, τα αρνητικά επιτόκια λειτουργούν», είπε ο κ. Ντράγκι. Η ΕΚΤ είχε αρχίσει να εφαρμόζει αρνητικά επιτόκια καταθέσεων για τις τράπεζες από το φθινόπωρο του 2013, στην προσπάθειά της να τονώσει τον τραπεζικό δανεισμό προς επιχειρήσεις και προς νοικοκυριά, κάτι που το έχει πετύχει. Ωστόσο πολλοί τραπεζίτες παραπονιούνται ότι τα αρνητικά επιτόκια πλήττουν την κερδοφορία τους, ενώ τον περασμένο μήνα ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε είχε φθάσει στο σημείο να απαιτήσει κατάργηση των αρνητικών επιτοκίων. Η ΕΚΤ έχει επίσης αρχίσει να χορηγεί ειδικά δάνεια (TLTRO II) προς τις εμπορικές τράπεζες και στην ουσία να τις πληρώνει (με απόδοση μέχρι 0,4%), αρκεί να χορηγήσουν τα δάνεια σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά.