Μεγαλύτερη βαρύτητα αποκτά η συνεδρίαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) αυτή την Πέμπτη. Ενισχύονται σε μεγάλο βαθμό τα σενάρια για μια παράταση του προγράμματος αγοράς ομολόγων της τάξεως του 1,7 τρισ. ευρώ μετά την παραίτηση του Ιταλού πρωθυπουργού. Ο Ματέο Ρέντσι είχε δεσμευτεί πως θα παραιτηθεί εάν οι Ιταλοί καταψήφιζαν προτάσεις για τη συνταγματική μεταρρύθμιση της χώρας, όπως έγινε στο προχθεσινό δημοψήφισμα. Ετσι, ο κ. Ρέντσι υλοποίησε την υπόσχεσή του, περιπλέκοντας το έργο του συμπατριώτη του και επικεφαλής της ΕΚΤ, Μάριο Ντράγκι.
Θεωρητικά, το πρόγραμμα αγοράς κρατικών ομολόγων της ΕΚΤ λήγει τον Μάρτιο του 2017. Ομως, η παράτασή του θα πρέπει να αποφασιστεί αρκετά νωρίτερα για να λειτουργήσει πυροσβεστικά στην αναταραχή που προκαλείται από το κλίμα πολιτικής αβεβαιότητας, εκτιμούν οικονομικοί αναλυτές. Χθες, το κόστος εξυπηρέτησης του ιταλικού χρέους σημείωσε σημαντική άνοδο. Γι’ αυτό η συνεδρίαση αυτής της Πέμπτης αποκτά μεγαλύτερη σημασία. Αναλυτές που μίλησαν στην αμερικανική εφημερίδα Wall Street Journal αναφέρουν πως η ΕΚΤ μπορεί άτυπα και προσωρινά να στραφεί σε περισσότερες αγορές ιταλικών ομολόγων, αλλά εάν εξακολουθήσει ως πρακτική, τότε θα προκαλέσει μεγάλες αντιδράσεις από τη Γερμανία.
Το πρόγραμμα ομολόγων της ΕΚΤ, με μηνιαίες αγορές 80 δισ. ευρώ, δεν έχει σχεδιαστεί για τη στήριξη συγκεκριμένων οικονομιών της Ευρωζώνης αλλά για την ενίσχυση του πληθωρισμού κοντά στο 2%, που είναι ο επιθυμητός στόχος της Ευρωτράπεζας. «Η ΕΚΤ δεν μπορεί να αποκλίνει συστηματικά από τους κανόνες του προγράμματος», δήλωσε ο Γιοργκ Κρέιμερ, επικεφαλής οικονομολόγος της Commerzbank στη Φρανκφούρτη.
Το αρνητικό αποτέλεσμα του ιταλικού δημοψηφίσματος για τη συνταγματική αναθεώρηση της χώρας επιδεινώνει το πολιτικό και κατ’ επέκταση το οικονομικό κλίμα στην Ευρωζώνη, ενώ η έλλειψη μιας συναίνεσης για δημοσιονομικά μέτρα στήριξης μεταξύ των κρατών-μελών της Ευρωζώνης ρίχνει όλο το βάρος των αποφάσεων στο μέτωπο της νομισματικής πολιτικής. Οι συνθήκες θα συνεχίσουν να είναι ευμετάβλητες λόγω των εκλογικών αναμετρήσεων στην Ολλανδία, τη Γαλλία και τη Γερμανία, ενώ δεν μπορεί να αποκλειστεί το ενδεχόμενο πρόωρων εκλογών στην Ιταλία και την Ισπανία.
Εχει προηγηθεί η ιστορική απόφαση των Βρετανών να αποχωρήσουν από την Ευρωπαϊκή Ενωση στο δημοψήφισμα του Brexit τον Ιούνιο, με άγνωστες ακόμη επιπτώσεις και για τις δύο πλευρές. Σε παγκόσμια κλίμακα, η εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ στην προεδρία των ΗΠΑ ενισχύει τον παράγοντα της αβεβαιότητας στο παγκόσμιο εμπόριο.
Η χθεσινή άνοδος στις αποδόσεις των κρατικών ομολόγων της Ευρωζώνης, κυρίως των ιταλικών, αντανακλά την αντίληψη των επενδυτών ότι ελλοχεύουν μεγαλύτεροι κίνδυνοι στις οικονομίες των 19 κρατών-μελών. Προ μιας εβδομάδας, το ειδησεογραφικό πρακτορείο Reuters αποκάλυψε πως η ΕΚΤ προτίθεται να προχωρήσει σε περισσότερες αγορές ιταλικών ομολόγων. Οι πηγές του πρακτορείου αποκάλυψαν πως η ΕΚΤ έχει την ευελιξία για να δώσει μια προτίμηση στα ιταλικά χρεόγραφα. «Το διοικητικό συμβούλιο κατανοεί πως υπάρχουν περιθώρια για να παραχωρηθεί στήριξη στην Ιταλία εάν κριθεί αναγκαίο. Το πρόγραμμα αγοράς περιουσιακών στοιχείων έχει αυτήν την ευελιξία», είχε δηλώσει μια από τις πηγές. «Το “κλειδί” είναι να πεισθεί η ΕΚΤ πως η μεταβλητότητα μπορεί να ξεπεραστεί με την αξιοποίηση αυτής της ευελιξίας του προγράμματος».