Δεν είναι ορθό να υποστηρίξει κανείς πως η ΕΚΤ άρχισε να περιορίζει τις αγορές περιουσιακών στοιχείων που πραγματοποιεί. Προσπαθώντας να αποφύγει να προκαλέσει αναταραχή στις αγορές, η ΕΚΤ βρήκε έναν διαφορετικό τρόπο να αρχίσει να περιορίζει το ύψος των μηνιαίων αγορών περιουσιακών στοιχείων από αυτόν που είχε ακολουθήσει πριν από τρία χρόνια η αμερικανική Ομοσπονδιακή Τράπεζα. Μπορεί η ΕΚΤ να αιφνιδίασε τις αγορές, μειώνοντας το ύψος των μηνιαίων αγορών από τα 80 δισ. στα 60 δισ. ευρώ μετά τον Απρίλιο του 2017, ωστόσο η δέσμευση να εξακολουθήσει να αγοράζει ομόλογα και άλλα περιουσιακά στοιχεία έως και τον Δεκέμβριο του 2017 αποσαφηνίζει την κατάσταση: Δεν θα υπάρξει άλλη μείωση των μηνιαίων αγορών του χρόνου. Μάλιστα, ο κ. Ντράγκι δήλωσε χθες πως το διοικητικό συμβούλιο δεν συζήτησε το θέμα της μείωσης των μηνιαίων αγορών. Σηματοδοτεί άραγε η απόφαση της ΕΚΤ σκλήρυνση ή χαλάρωση της νομισματικής της πολιτικής; Δύσκολο να αποφανθεί κανείς. Κατά την άποψή μου ούτε το ένα ούτε το άλλο. Σύμφωνα με το επικρατέστερο σενάριο, η ΕΚΤ θα επέκτεινε τις αγορές στα 80 δισ. ευρώ κατά έξι μήνες και εν συνεχεία θα άρχιζε να τις περιορίζει κατά 10 δισ. ευρώ τον μήνα, όπως είχε κάνει η Fed. Σε αυτή την περίπτωση, η ΕΚΤ θα είχε αγοράσει στο διάστημα Απριλίου-Δεκεμβρίου επιπλέον ομόλογα ύψους 660 δισ. ευρώ. Χθες, η ΕΚΤ ανακοίνωσε επιπλέον αγορές ομολόγων ύψους 540 δισ. ευρώ μέχρι τα τέλη του 2017. Υπό αυτή την έννοια, η ΕΚΤ σκλήρυνε τη νομισματική της πολιτική. Ομως, με τη χθεσινή της απόφαση η ΕΚΤ υπονόησε πως θα συνεχίσει να αγοράζει περιουσιακά στοιχεία για μεγαλύτερο διάστημα το 2018 απ’ όσο υπολογίζαμε έως τώρα. Υπό αυτή την έννοια, η ΕΚΤ χαλάρωσε σαφώς τη νομισματική της πολιτική. Εξετάζοντας το θέμα πιο γενικά, χθες η ΕΚΤ απλώς αναίρεσε την αύξηση των μηνιαίων αγορών που είχε ανακοινώσει πέρυσι τον Μάρτιο εξαιτίας των διαδεδομένων, αν και υπερβολικών, ανησυχιών για το ύψος του πληθωρισμού. Καθώς αυτές υποχώρησαν, δεν είναι πλέον απαραίτητες οι επιπλέον αγορές. Παρ’ όλα αυτά, η ΕΚΤ διατηρεί το αρχικό ύψος των μηνιαίων αγορών στα 60 δισ. ευρώ, ώστε να διατηρηθεί η τροχιά ανάκαμψης της Ευρωζώνης. Κατά τον κ. Ντράγκι, το διοικητικό συμβούλιο της ΕΚΤ απέρριψε με «πολύ ευρεία πλειοψηφία» την εναλλακτική πρόταση να διατηρηθεί το μηνιαίο ύψος αγορών στα 80 δισ. ευρώ μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2017.
Κατά τα άλλα, η ΕΚΤ δεν άλλαξε σημαντικά τις προβλέψεις της για την ανάπτυξη και τον πληθωρισμό στην Ευρωζώνη. Αναθεώρησε προς τα πάνω την πρόβλεψή της για τον πληθωρισμό το 2017, από το 1,2% στο 1,3%, ωστόσο την αναθεώρησε και προς τα κάτω, από το 1,6% στο 1,5%, για το 2018. Για το 2019 η ΕΚΤ προέβλεψε ότι ο πληθωρισμός θα διαμορφωθεί στο 1,7%. Κατά τον κ. Ντράγκι, ρυθμός πληθωρισμού 1,7% σημαίνει πως η ΕΚΤ δεν θα έχει πετύχει ακόμη τον στόχο που έχει για πληθωρισμό «λίγο κάτω από 2%». Με αυτή την πρόβλεψη για το 2019 και με τη μικρή αναθεώρηση προς τα κάτω για τον πληθωρισμό του 2018 η ΕΚΤ μπορεί να δικαιολογήσει τη διατήρηση της πολύ επεκτατικής νομισματικής της πολιτικής για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Η ΕΚΤ εξακολουθεί να πιστεύει, όπως το έκανε και το προηγούμενο διάστημα, ότι υπάρχουν περισσότερες πιθανότητες (ρίσκο) η ανάπτυξη και ο πληθωρισμός να αυξηθούν λιγότερο απ’ όσο προβλέπει. Παρ’ όλα αυτά η ΕΚΤ τονίζει στην ανακοίνωση Τύπου που εξέδωσε πως προβλέπει «μέτρια, αλλά ενισχυόμενη» ανάκαμψη της οικονομίας. Μέχρι και τον Οκτώβριο η ΕΚΤ εξακολουθούσε να κάνει λόγο για «μέτρια αλλά σταθερή» ανάκαμψη. Μπορεί η αλλαγή στη διατύπωση να μη συνοδεύεται από σημαντική ανοδική αλλαγή στην πρόβλεψη για την ανάπτυξη (μόνο αναθεώρηση για το 2017 από το 1,6% στο 1,7%), ωστόσο στέλνει σχετικά καθησυχαστικό μήνυμα.
* Ο αρθρογράφος είναι επικεφαλής οικονομολόγος της Berenberg Bank.