Δύο ημέρες μετά τις νέες τρομοκρατικές επιθέσεις στην Τουρκία, τα τελευταία στοιχεία της τουρκικής στατιστικής υπηρεσίας επιβεβαιώνουν τον αντίκτυπο της παρατεταμένης πολιτικής κρίσης στην τουρκική οικονομία, που συρρικνώθηκε το τρίτο τρίμηνο του 2016 κατά 1,8%. Πρόκειται για την πρώτη συρρίκνωση της τουρκικής οικονομίας έπειτα από επτά χρόνια και έπεται της απόπειρας πραξικοπήματος που εκδηλώθηκε στη γειτονική χώρα στις 15 Ιουλίου.
Ο λόγος είναι το πλήγμα που δέχθηκαν η καταναλωτική και η επιχειρηματική πίστη μετά την πραξικοπηματική απόπειρα. Αρχισαν να μειώνονται οι επενδύσεις και να αυξάνεται η πολιτική αστάθεια, εξαιτίας των μαζικών συλλήψεων. Οι καταναλωτικές δαπάνες επλήγησαν το τρίτο τρίμηνο του 2016, όταν σημείωσαν πτώση 3,2% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του προηγούμενου έτους. Η κυβέρνηση ενίσχυσε τις κοινωνικές δαπάνες κατά 23,8%, χορηγώντας αυξήσεις σε μισθούς και επιδοτώντας τις τιμές αγαθών και υπηρεσιών. Κατόρθωσε, έτσι, να περιορίσει κάπως τον αντίκτυπο από την πτώση 0,6% που σημείωσαν οι επενδύσεις σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του προηγούμενου έτους. Σε μήνυμά του ο αντιπρόεδρος της τουρκικής κυβέρνησης, Μεχμέτ Σιμσέκ, σχολίασε ότι «οι γεωπολιτικές εντάσεις, η αποδυνάμωση του παγκόσμιου εμπορίου και η πτώση των εισροών κεφαλαίων στις αναδυόμενες οικονομίες έπληξαν την ανάπτυξη το τρίτο τρίμηνο».
Πέραν της έκρυθμης κατάστασης που δημιουργούν η πολιτική κρίση και οι αλλεπάλληλες τρομοκρατικές επιθέσεις, η Τουρκία συγκαταλέγεται, όντως, στις αναδυόμενες οικονομίες που εγκαταλείπονται από το ξένο κεφάλαιο όταν αυξάνονται τα επιτόκια σε μεγάλες οικονομίες, και δη στις ΗΠΑ. Εχει, έτσι, έρθει αντιμέτωπη με νέα αιμορραγία κεφαλαίων, εσχάτως, εν αναμονή των αποφάσεων της Federal Reserve. Οι ειδικοί εκτιμούν ότι θα αυξήσει τα επιτόκια του δολαρίου στη διάρκειας δύο ημερών συνεδρίασή της που αρχίζει σήμερα. Σε ό,τι αφορά την επιβράδυνση της οικονομικής δραστηριότητας, ήταν κοινός παράγων σε όλους τους τομείς της τουρκικής οικονομίας. Η παραγωγή του αγροτικού τομέα συρρικνώθηκε κατά 7,7%, η βιομηχανική παραγωγή μειώθηκε κατά 1,4% και ο κλάδος των υπηρεσιών κατά 8,4%, σύμφωνα με τα στοιχεία της τουρκικής στατιστικής υπηρεσίας. Σημειωτέον ότι μετά τη δημοσιοποίηση των στατιστικών στοιχείων, η τουρκική λίρα, που έχει υποχωρήσει κατά περίπου 17% στη διάρκεια του 2016, κατέγραψε νέα πτώση κατά 1,5%. Ετσι αργά χθες το βράδυ η ισοτιμία της τουρκικής λίρας προς το δολάριο ήταν 3,5314 λίρες προς ένα δολάριο.
Ο Μπόρα Τάμερ Γιλμάζ, οικονομολόγος της τράπεζας Ziraat Bank, αποδίδει την επιβράδυνση στη μείωση των καταναλωτικών δαπανών. Ο ίδιος ευελπιστεί, ωστόσο, ότι το τέταρτο τρίμηνο «θα σημειωθεί ανάκαμψη των εξαγωγών, μετά την υποτίμηση του νομίσματος», ενώ επισημαίνει ότι τα τελευταία στοιχεία για τις πωλήσεις κατοικιών και αυτοκινήτων προϊδεάζουν ότι επίκειται η ανάκαμψη και των καταναλωτικών δαπανών. Τα δυσοίωνα στατιστικά στοιχεία δίνονται στη δημοσιότητα τρεις ημέρες μετά το πακέτο έκτακτων μέτρων που ανακοίνωσε η τουρκική κυβέρνηση στα τέλη της περασμένης εβδομάδας, στην προσπάθειά της να στηρίξει τη χειμαζόμενη οικονομία.
Ανάμεσά τους η δημιουργία ειδικού ταμείου στήριξης του ιδιωτικού τομέα και ειδικότερα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων με κεφάλαια 73 δισ. δολαρίων. Το εν λόγω ταμείο θα χορηγεί πιστώσεις σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις, θα έχει εγγυήσεις του υπουργείου Οικονομικών και θα βοηθήσει το τραπεζικό σύστημα να αυξήσει την πιστωτική επέκταση. Ο Τούρκος πρωθυπουργός Μπιναλί Γιλντιρίμ υποσχέθηκε, άλλωστε, για το 2017 αύξηση δαπανών 15% για επενδύσεις στον μεταποιητικό τομέα, για προγράμματα επαγγελματικής κατάρτισης για 500.000 εργαζομένους στον ιδιωτικό τομέα και για τη διατήρηση 100.000 θέσεων εργασίας σε κοινωνικά προγράμματα, κυρίως στις ανατολικές και στις νοτιοανατολικές περιοχές της χώρας.