Oι ισπανικές τράπεζες ίσως χρειαστεί να πληρώσουν δισ. ευρώ σε αποζημιώσεις, επειδή οριοθετούσαν την πτώση των τόκων πληρωμής στα στεγαστικά δάνεια κυμαινόμενου επιτοκίου χωρίς να έχουν ενημερώσει τους πελάτες τους για τις οικονομικές και τις νομικές επιπτώσεις εις βάρος τους, σύμφωνα με απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου. Εμποδίζοντας την περαιτέρω πτώση των επιτοκίων, οι ισπανικές τράπεζες έπλητταν τα συμφέροντα των δανειοληπτών, διότι τους επιβάρυναν με μεγαλύτερες χρεώσεις σε τόκους.
Συνήγοροι δανειοληπτών προσέφυγαν στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για να προσβάλουν απόφαση των ισπανικών δικαστικών αρχών που τους δικαίωνε αλλά δεν επιδίκαζε την πλήρη αποζημίωσή τους, όπως επισημαίνει η Wall Street Journal. Στα 521 δισ. ευρώ, η αγορά στεγαστικής πίστης είναι μία από τις μεγαλύτερες στον ισπανικό τραπεζικό κλάδο, ενώ τα περισσότερα δάνεια είναι κυμαινόμενου και όχι σταθερού επιτοκίου.
Οι επενδυτές στο χρηματιστήριο της Μαδρίτης αντέδρασαν και οδήγησαν σε μεγάλες απώλειες τις τραπεζικές μετοχές, με εκείνη της Banco Popular Espanol SA να παρουσιάζει τη χειρότερη επίδοση στον πανευρωπαϊκό δείκτη Stoxx Europe 600. Η μετοχή της Banco Popular υποχώρησε έως και 10,5%, καταγράφοντας τις μεγαλύτερες απώλειες στον χρηματιστηριακό δείκτη Ibex-35. Εξαίρεση στην υπόθεση αυτή αποτελεί η Santander, η οποία ουδέποτε επέβαλε όρια στην πτώση των επιτοκίων στα στεγαστικά δάνεια. «Είναι μια αιφνίδια εξέλιξη σε μια κακή συγκυρία για τις ισπανικές τράπεζες, καθώς θα πρέπει να αυξήσουν τις προβλέψεις τους για την κάλυψη των αποζημιώσεων. Αυτό θα αποτελέσει εμπόδιο στην άντληση κεφαλαίων και θα ασκήσει πιέσεις στα κέρδη του τετάρτου τριμήνου», σχολίασε ο Ντάραγκ Κουίν, αναλυτής της Keefe Bruyette & Woods, στο πρακτορείο Bloomberg. Η Banco Bilbao Vizcaya Argentaria SA ή BBVA είχε υπολογίσει τον Ιούλιο ότι μια τέτοια απόφαση θα είχε οικονομικό αντίκτυπο 1,2 δισ. ευρώ και η CaixaBank SA είχε προσδιορίσει τότε τυχόν αποζημιώσεις στο 1,25 δισ. ευρώ.
Το ισπανικό δικαστήριο είχε κρίνει το 2013 πως οι τράπεζες έπρεπε σταματήσουν να βάζουν όρια στην πτώση των επιτοκίων για τα στεγαστικά δάνεια, διότι έτσι εμπόδιζαν τους πελάτες τους να επωφεληθούν από μεγαλύτερη πτώση του κόστους εξυπηρέτησης των υποχρεώσεών τους. Ομως δεν επιδικάστηκε στην Ισπανία πλήρης αποζημίωση, όπως ανέφερε η απόφαση, διότι θα προκαλούνταν μεγάλη αναστάτωση στην οικονομία της χώρας. Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο διαφώνησε και έκρινε πως αυτές οι δανειακές συμβάσεις ήταν άδικες. «Ο πελάτης θα πρέπει να αποκατασταθεί στην κατάσταση που του αρμόζει, εάν δεν συμπεριλαμβανόταν αυτός ο όρος», αναφέρεται στην απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου. Οι αποζημιώσεις που θα πρέπει να καταβληθούν αφορούν στεγαστικά δάνεια κυμαινόμενου επιτοκίου που έχουν χορηγηθεί πριν από τον Μάιο του 2013.
Η αγορά στεγαστικής πίστης βρέθηκε στο επίκεντρο μιας πολυμέτωπης και βαθιάς κρίσης στην ισπανική οικονομία. Η Ισπανία και η Ιρλανδία δέχθηκαν το ισχυρότερο χτύπημα στην Ευρώπη από τη χρηματοπιστωτική κρίση, με τις οικονομίες τους να βυθίζονται σε ύφεση πριν ακόμη δεχθούν και τις επιπτώσεις από την κρίση δημόσιου χρέους στην Ευρωζώνη. Οπότε, τέτοιας φύσεως δικαστικές αποφάσεις έχουν μεγάλη σημασία, λόγω των αλυσιδωτών αντιδράσεων που προκλήθηκαν από τον τραπεζικό κλάδο στις οικονομίες και στις κοινωνίες αυτών των χωρών.
Οι ισπανικές τράπεζες άρχισαν να επιβάλλουν όρια στην πτώση των επιτοκίων στεγαστικής πίστης προ δεκαετίας, για να προστατεύσουν τα επιτοκιακά περιθώρια που είναι η βασική πηγή εσόδων τους. Γνωρίζοντας ότι δεν θα διαρκούσε η ραγδαία ανάπτυξη του κατασκευαστικού κλάδου, οι ισπανικές τράπεζες άρχισαν να θέτουν όρια στην πτώση των τόκων πληρωμής για τα στεγαστικά δάνεια, αναμένοντας την άφιξη χαμηλότερων επιτοκίων.