Αυξήθηκε σημαντικά το κόστος διάσωσης της Monte dei Paschi διότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αναθεώρησε το κεφαλαιακό έλλειμμα τις τρίτης μεγαλύτερης τράπεζας της Ιταλίας στα 8,8 δισ. ευρώ από 5 δισ. ευρώ προηγουμένως. Το ιταλικό δημόσιο αναμένεται να συμβάλλει στη διάσωση της προβληματικής τράπεζας με ποσό ύψους 6,5 δισ. ευρώ, ενώ τα υπόλοιπα 2,3 δισ. ευρώ θα προέλθουν από το “κούρεμα” μερίδας ομολογιούχων της Monte Paschi.
Η αρχαιότερη εν λειτουργία τράπεζα του κόσμου είχε ζητήσει κρατική διάσωση τα ξημερώματα της περασμένης Παρασκευής όταν είχε πλέον γίνει σαφές πως δεν θα μπορούσε να αντλήσει 5 δισ. ευρώ από ιδιώτες επενδυτές. Η ιταλική κυβέρνηση είχε ανακοινώσει αμέσως ότι θα διασώσει την τράπεζα και ότι θα υποστηρίξει τη ρευστότητα της ενεργοποιώντας πακέτο ύψους 20 δισ. ευρώ που είχε εγκρίνει η ιταλική Βουλή και η Γερουσία την περασμένη Τετάρτη. Τη Δευτέρα η ΕΚΤ είχε ενημερώσει τη διοίκηση της Monte Paschi ότι το κεφαλαιακό της έλλειμμα έχει αυξηθεί σημαντικά στα 8,8 δισ. ευρώ εξαιτίας της “ταχείας επιδείνωσης” της ρευστότητας της που παρατηρήθηκε στο διάστημα από τα τέλη Νοεμβρίου μέχρι τις 21 Δεκεμβρίου. Σύμφωνα με το Reuters η ΕΚΤ τήρησε αυστηρότερη στάση σε σχέση με το κεφαλαιακό έλλειμμα ώστε να είναι βέβαιη πως θα αποδειχτεί επαρκής η ανακεφαλαιοποίηση και “ώστε να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη προς την τράπεζα”. Η ήττα του κ. Ματέο Ρέντσι στο δημοψήφισμα της 4ης Δεκεμβρίου είχε ενισχύσει την πολιτική αβεβαιότητα στην Ιταλία και είχε θέσει τέλος στις όποιες ελπίδες της Monte Paschi να αντλήσει 5 δισ. ευρώ από ιδιώτες επενδυτές. Στις 9 Δεκεμβρίου η ΕΚΤ είχε απορρίψει το αίτημα της Monte Paschi να της δοθεί παράταση 20 ημερών μέχρι τις 20 Ιανουαρίου ώστε να ανακεφαλαιοποιηθεί από ιδιώτες, ενώ αρκετοί κεντρικοί τραπεζίτες της Ευρωζώνης δήλωναν έμμεσα πως ως μόνη λύση απομένει η κρατική διάσωση. Από την αρχή του έτους μέχρι τον Σεπτέμβριο η Monte Paschi είχε χάσει περίπου το 10% των καταθέσεων της και ακόμη 2 δισ. ευρώ το διάστημα 4-13 Δεκεμβρίου.
Αντίδραση από Γερμανία
Στόχος της ιταλικής κυβέρνησης είναι να προστατεύσει τους μικροεπενδυτές της Monte Paschi ώστε να περιορίσει το πολιτικό κόστος που θα χρεωθεί από το “κούρεμα”. Σύμφωνα με το σχέδιο της Ρώμης, το οποίο θα πρέπει να εγκριθεί από την ΕΚΤ και από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, 40 χιλιάδες μικροεπενδυτές που κατέχουν ομόλογα μειωμένης εξασφάλισης θα αποζημιωθούν πλήρως, ενώ το κόστος θα το επωμιστεί το ιταλικό δημόσιο. Αντιθέτως θα “κουρευτούν” θεσμικοί επενδυτές που κατέχουν ομόλογα μειωμένης εξασφάλισης της Monte Paschi. Ευτυχώς για την ιταλική κυβέρνηση η ΕΚΤ εξακολουθεί να θεωρεί πως η Monte Paschi είναι φερέγγυα οπότε επιτρέπεται στην Ρώμη να την “ανακεφαλαιοποιήσει προληπτικά”, γεγονός που σημαίνει πως το “κούρεμα” πιστωτών δεν θα είναι τόσο μεγάλο όσο θα ήταν αν κρινόταν η τράπεζα αφερέγγυα (περίπτωση Τράπεζας Κύπρου και Λαϊκής). Παρ' όλα αυτά αρκετοί Γερμανοί βουλευτές υποστηρίζουν από την περασμένη Παρασκευή ότι η ιταλική κυβέρνηση είναι υπερβολικά γενναιόδωρη απέναντι στους πιστωτές της Monte Paschi. Ο κ. Γενς Βάιντμαν, κεντρικός τραπεζίτης της Γερμανίας, υποστήριξε τη Δευτέρα πως πρέπει να “εξεταστεί προσεκτικά” η διάσωση της Monte Paschi και ότι παραμένουν αναπάντητα πολλά ερωτήματα. Πλέον με την κρατική διάσωση της Monte Paschi να είναι γεγονός το ερώτημα είναι αν Βρυξέλλες και Φρανκφούρτη θα εγκρίνουν το ιταλικό σχέδιο ως έχει ή αν θα απαιτήσουν τροποποίηση του ώστε οι επενδυτές της ιταλικής τράπεζας να καλύψουν μεγαλύτερο κόστος. Δεύτερο σημαντικό ερώτημα είναι αν επαρκεί το πακέτο ύψους 20 δισ. ευρώ που έχει εγκρίνει η ιταλική Βουλή για την διάσωση της Monte Paschi και άλλων μικρότερων τραπεζών που αναμένεται να μην καταφέρουν να αντλήσουν κεφάλαια από ιδιώτες. Από τους δύο αυτούς παράγοντες θα κριθεί σε μεγάλο βαθμό αν η διάσωση της Monte Paschi θα οδηγήσει σε σταθεροποίηση του ιταλικού τραπεζικού συστήματος ή αν θα αποδειχτεί ανεπαρκής οπότε και θα απειληθεί η σταθερότητα και άλλων υγιών τραπεζών.
Deutsche Bank
Τη μείωση του ελάχιστου ορίου κεφαλαιακής επάρκειας για την Deutsche Bank αποφάσισε χθες η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, δίνοντας περιθώριο στη μεγαλύτερη τράπεζα της Γερμανίας για να χορηγήσει μπόνους και μερίσματα.
Από τις αρχές του 2017, το ελάχιστο όριο κεφαλαιακής επάρκειας της Deutsche Bank θα μειωθεί από το 10,76% που ήταν για το 2016 στο 9,51%. Σε περίπτωση που η κεφαλαιακή επάρκεια μειωθεί κάτω από αυτό το επίπεδο, η DB θα πρέπει να περιορίσει το ύψος των μπόνους και των μερισμάτων που θα δώσει. Η μείωση του ορίου οφείλεται σε αλλαγή των κανόνων που εφαρμόζει η ΕΚΤ, η οποία θεωρεί ότι μέρος της κεφαλαιακής απαίτησης είναι «προληπτική καθοδήγηση». Παράλληλα, την περασμένη Παρασκευή η Deutsche Bank είχε συμφωνήσει να πληρώσει πρόστιμο 6,9 δισ. ευρώ (7,2 δισ. δολάρια) για «τοξικά» στεγαστικά δάνεια που είχε πουλήσει σε Αμερικανούς επενδυτές πριν από την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση, παραπλανώντας τους για την ποιότητα των τιτλοποιημένων δανείων που αγόραζαν. Για την ίδια υπόθεση, η Credit Suisse συμφώνησε να πληρώσει πρόστιμο 5 δισ. ευρώ (5,3 δισ. δολάρια).