Οι επενδυτές πήραν αυτήν την εβδομάδα μια γεύση από το εκρηκτικό ταμπεραμέντο του νέου προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, στην πρώτη συνέντευξη Τύπου που έδωσε μετά τις εκλογές, χωρίς να καταφέρουν να σχηματίσουν σαφή εικόνα για τα δημοσιονομικά μέτρα στήριξης που είχε εξαγγείλει προεκλογικά.
Η ασάφεια του κ. Τραμπ, ο οποίος αναλαμβάνει επισήμως τα ηνία της χώρας αυτήν την Παρασκευή, για το οικονομικό πρόγραμμα της κυβέρνησής του επανέφερε στο προσκήνιο έναν από τους μεγαλύτερους φόβους των αγορών: την αβεβαιότητα. Και η αβεβαιότητα αυτή επεκτείνεται σε πολιτικό και οικονομικό επίπεδο, τερματίζοντας απότομα το ράλι των χρηματιστηρίων που είχε ξεκινήσει ύστερα από τις προεδρικές εκλογές.
Μετά τη νίκη του κ. Τραμπ, τον περασμένο Νοέμβριο, οι επενδυτές στράφηκαν στις μετοχές, με αποτέλεσμα να προκληθεί ένα ξέφρενο χρηματιστηριακό ράλι. Ενισχύθηκαν έτσι τα σενάρια για μακροπρόθεσμες αλλαγές, όπως το σταμάτημα των ανοδικών τάσεων στις τιμές κρατικών ομολόγων και η μετατόπιση του ενδιαφέροντος στα χρηματιστήρια. Οι προεκλογικές εξαγγελίες για έργα υποδομών, μείωση της φορολογίας και χαλάρωση των κανόνων είχαν δελεάσει τους επενδυτές, με τον δείκτη Dow Jones να προσεγγίζει το ιστορικό υψηλό των 20.000 μονάδων και τα αμερικανικά χρηματιστήρια να σημειώνουν το ένα ρεκόρ μετά το άλλο.
Aιφνίδια ανατροπή
Αυτό το κλίμα ανατράπηκε άρδην μετά τη συνέντευξη της περασμένης Τετάρτης, μία εβδομάδα πριν από την ορκωμοσία του κ. Τραμπ. Οι επενδυτές στράφηκαν εκ νέου στα παραδοσιακά καταφύγια, όπως έχουν συνηθίσει να πράττουν κατ’ επανάληψη μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2008. Μετά ένα μήνα, το ευρώ επανήλθε στο 1,0650 δολάριο. Ο δείκτης δολαρίου, ο οποίος απεικονίζει την ισοτιμία του έναντι καλαθιού νομισμάτων, υποχώρησε 0,7%, με το αμερικανικό νόμισμα να υποχωρεί από το υψηλό 14ετίας. Η τιμή του χρυσού ξεπέρασε τα 1.200 δολάρια/ουγγιά για πρώτη φορά από τον Νοέμβριο. Πτωτικά κινήθηκαν οι αποδόσεις όχι μόνον των αμερικανικών αλλά και των γερμανικών, με τα επενδυτικά κεφάλαια να αναζητούν ασφαλείς επιλογές.
Ετεροχρονισμένα κατά μία ημέρα αντέδρασε η Wall Street, με τον δείκτη S&P 500 να παρουσιάζει την περασμένη Πέμπτη τις μεγαλύτερες απώλειες του τελευταίου δεκαπενθημέρου. Η πτώση των χρηματιστηριακών δεικτών Dow Jones και S&P 500 δεν σημαίνει ότι η αγορά θα πέσει σε βάθος χρόνου. Εύλογοι είναι, πάντως, οι φόβοι για μια προεδρία με εκπλήξεις, ανατροπές και άρα μεταβλητότητα στη Wall Street και στις διεθνείς αγορές. Οι τάσεις δεν θα είναι μόνον ανοδικές όπως συνέβαινε μετεκλογικά. Ενδεικτικό είναι πως ο δείκτης Nasdaq υποχώρησε την περασμένη Πέμπτη για πρώτη φορά έπειτα από οκτώ κερδοφόρες συνεδριάσεις, και έτσι μπήκε τέλος στο μεγαλύτερο ράλι του δείκτη από τον Ιούνιο, με πέντε διαδοχικά ρεκόρ κλεισίματος, όπως επισημαίνεται από τους αναλυτές του Bloomberg.
Οι μέτοχοι των φαρμακοβιομηχανιών έμειναν άφωνοι από τη δήλωση του κ. Τραμπ ότι υπερχρεώνοντας «διαπράττουν φόνο και παρ’ όλα αυτά μένουν ατιμώρητοι». Ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ δεσμεύτηκε να καταργήσει το Obamacare, το πρώτου ενιαίο σύστημα ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης στις ΗΠΑ, που θεωρείται ένα από τα μεγαλύτερα επιτεύγματα της προεδρίας του Ομπάμα. «Το Obamacare είναι πρόβλημα των Δημοκρατικών. Θα το απομακρύνουμε από το ράφι», δήλωσε ο κ. Τραμπ και δεσμεύτηκε να το αντικαταστήσει με άλλο σύστημα μέσα σε λίγες εβδομάδες.
«Είναι απίθανο η προεδρία Τραμπ να δημιουργήσει ένα μόνο ρεύμα στις τάσεις των αγορών», σχολιάζει ο Μάικλ Χιούσον, επικεφαλής στρατηγικών επενδύσεων στη CMC Markets. Ο Σίμον Ντέρικ, επικεφαλής στρατηγικών επενδύσεων στο συνάλλαγμα της Bank of New York Mellon, εξηγεί πως «αυτό που ήθελε να ακούσει ο κόσμος ήταν περισσότερες πληροφορίες για τα σχέδια δημοσιονομικών δαπανών της νέας κυβέρνησης και, τελικά, δεν αναφέρθηκε τίποτα επί του θέματος». Προσθέτει δε πως πέρυσι οι αγορές δεν ήταν πάντα σωστές οι προβλέψεις τους. «Είναι πολύ πιθανόν να έχουν ερμηνεύσει λανθασμένα τα σημάδια και για το 2016». Διορατικός στις εκτιμήσεις του ήταν ο Λάρι Χαθαγουέι, διαχειριστής κεφαλαίων της GAM. «Πάντα υπήρχε κίνδυνος ένας πρόεδρος όπως ο Τραμπ να διαταράξει τις προσδοκίες των αγορών, που σε αυτήν την περίπτωση ήταν περαιτέρω ενίσχυση της ανάπτυξης και άνοδος του δολαρίου, εντείνοντας την πολιτική αβεβαιότητα».