Καθώς η ρητορική του Ντόναλντ Τραμπ «Πρώτα η Αμερική» στρέφεται κατά ολοένα και περισσότερων αποδεκτών και εμπνέει τον φόβο ενός παγκόσμιου εμπορικού πολέμου, κυοφορούνται αντισυσπειρώσεις από την Κίνα, τη Γερμανία και την Ιαπωνία, που επιχειρούν να χαράξουν τη γραμμή άμυνάς τους. Η ανησυχία είναι έντονη μεταξύ ορισμένων γερμανικών επιχειρήσεων, καθώς παράγουν το είδος των τμημάτων τελικού προϊόντος που έθεσε στο στόχαστρό του ο βασικός σύμβουλος του Λευκού Οίκου για θέματα Εμπορίου, Πίτερ Ναβάρο.
Μετά τις κατηγορίες του Αμερικανού προέδρου ότι Γερμανία και Ιαπωνία εκμεταλλεύονται τις χαμηλές ισοτιμίες των νομισμάτων τους για να ευνοηθούν στις εμπορικές τους συναλλαγές εις βάρος των εταίρων τους, ο Ιάπωνας πρωθυπουργός Σίντζο Αμπε συντάσσεται με τη Γερμανίδα καγκελάριο σε μια προσπάθεια να δημιουργήσουν ένα παγκόσμιο μέτωπο κατά του προστατευτισμού. Μιλώντας στο ιαπωνικό Κοινοβούλιο ο Ιάπωνας πρωθυπουργός χαρακτήρισε «ανακριβή» την κατηγορία ότι η Ιαπωνία υποτιμά το νόμισμά της και δήλωσε πρόθυμος να εξηγήσει τη νομισματική πολιτική της χώρας του στον Τραμπ. Μάλλον θα έχει την ευκαιρία να το κάνει την επόμενη εβδομάδα στη συνάντησή του με τον νέο ένοικο του Λευκού Οίκου στην Ουάσιγκτον.
Την ίδια στιγμή η Αγκελα Μέρκελ αντέκρουε τις κατηγορίες που εξαπέλυσε εναντίον της Γερμανίας ο Πίτερ Ναβάρο όταν, μιλώντας στους Financial Times, χαρακτήρισε το εμπορικό πλεόνασμα της Γερμανίας ένδειξη «βαρύτατα υποτιμημένου» νομίσματος. «Προσπαθούμε να κινηθούμε στην παγκόσμια αγορά με ανταγωνιστικά προϊόντα και με θεμιτούς όρους εμπορίου με όλους τους άλλους», τόνισε η κ. Μέρκελ σε ομιλία της στη Στοκχόλμη. Μιλώντας και πάλι στην ίδια βρετανική εφημερίδα, ο κ. Ναβάρο τόνισε πως ανάμεσα στις προτεραιότητες της κυβέρνησης Τραμπ για το εμπόριο είναι ο επαναπατρισμός σημαντικού τμήματος της παγκοσμιοποιημένης αλυσίδας προσφοράς, στην οποία βασίζονται πολλές αμερικανικές πολυεθνικές εταιρείες. «Δεν είναι πλέον προς το συμφέρον της Αμερικής να διατηρεί τεράστια εργοστάσια στα οποία συναρμολογούνται προϊόντα θεωρούμενα αμερικανικά που, όμως, αποτελούνται από εισαγόμενα εξαρτήματα», τόνισε στους Financial Times.
Προσέθεσε ότι για να επιστρέψουν οι αντίστοιχες βιομηχανίες στις ΗΠΑ, η κυβέρνηση Τραμπ θα προχωρήσει σε μεταρρύθμιση της φορολογικής νομοθεσίας. Προτίθεται, ειδικότερα, να ακυρώσει νόμο, βάσει του οποίου εκπίπτει από το φορολογητέο εισόδημα των αμερικανικών επιχειρήσεων το κόστος των εισαγωγών τους και, παράλληλα, να καταργήσει τη φορολογία στις εξαγωγές για να τις ενθαρρύνει. Ο κ. Ναβάρο, που υπήρξε σύμβουλος του Ντόναλντ Τραμπ στην προεκλογική του εκστρατεία, είναι ο συγγραφέας βιβλίου με τίτλο «Θάνατος από την Κίνα», στο οποίο επικρίνει την πολιτική τόσο της Κίνας όσο και των ΗΠΑ στο διεθνές εμπόριο. Συγκαταλέγεται στην ομάδα των λεγόμενων «οικονομικών εθνικιστών» που επιρρίπτουν στην Κίνα και στην παγκοσμιοποίηση την ευθύνη για την απίσχνανση του αμερικανικού μεταποιητικού κλάδου.
Εχει προηγηθεί την περασμένη εβδομάδα τηλεφωνική επικοινωνία της κ. Μέρκελ με τον Κινέζο πρωθυπουργό Λι Κεκιάνγκ, με τον οποίο συμφώνησαν να συσφίγξουν τους μεταξύ τους εμπορικούς δεσμούς για να αντιμετωπίσουν τον προστατευτισμό του Τραμπ. Οπως σχολίασε χθες ο Μαρκ Λεονάρ, διευθυντής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Εξωτερικών Σχέσεων, «κυοφορείται διεθνής ρήξη, καθώς ο Τραμπ είναι πρόθυμος να εμπλακεί σε μείζονος κλίμακας γεωπολιτικές συγκρούσεις με την Κίνα αλλά και άλλες χώρες για να προωθήσει την ατζέντα του».
Σύμφωνα με τον ίδιο, «αν ο Τραμπ προκαλέσει παγκόσμια ύφεση και οδηγήσει στην απώλεια πολλών θέσεων εργασίας, θα καταγάγει πύρρειο νίκη». Οπως τονίζει το Bloomberg, διακυβεύονται οικονομικοί και εμπορικοί δεσμοί δεκαετιών, καθώς ο νέος πρόεδρος έχει δεσμευθεί να προτιμήσει τις διμερείς εμπορικές συμφωνίες. Ετσι, οι πολιτικές ηγεσίες των ενδιαφερόμενων χωρών επιχειρούν να χαράξουν τις δικές τους «κόκκινες γραμμές» και να προωθήσουν μια συμμαχία μεταξύ τους.