Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα δεν σκοπεύει να αυξήσει τα, αρνητικά σήμερα, επιτόκια καταθέσεων για τράπεζες πριν από τα τέλη του 2017, διαβεβαίωσαν χθες ο πρόεδρός της Μάριο Ντράγκι και ο επικεφαλής οικονομολόγος Πέτερ Πρατ, διαψεύδοντας τη σχετική φημολογία που καλλιεργείται τον τελευταίο μήνα. Στην αντίπερα όχθη του Ατλαντικού η αμερικανική κεντρική τράπεζα (Fed) φαίνεται να απομακρύνεται ακόμη περισσότερο από την εποχή της ποσοτικής χαλάρωσης, καθώς η πλειονότητα των Αμερικανών κεντρικών τραπεζιτών θεωρεί πως η Fed έπρεπε να αρχίσει να περιορίζει τον ισολογισμό της προς τα τέλη του 2017, μέσω της σταδιακής μείωσης της επαναγοράς κρατικών ομολόγων και στεγαστικών δανείων που ήδη κατέχει. Εν τω μεταξύ, το ΔΝΤ προειδοποιεί πως οι αναπτυγμένες οικονομίες είναι πιθανόν να οδεύουν προς μακροπρόθεσμη περίοδο χαμηλής ανάπτυξης και χαμηλών επιτοκίων δανεισμού, εξαιτίας της γήρανσης του πληθυσμού και της πτώσης της παραγωγικότητας.
Χθες ο κ. Ντράγκι διέψευσε τις μεγάλες προσδοκίες που είχαν καλλιεργηθεί, αβάσιμα, από τις αρχές Μαρτίου περί αύξησης των επιτοκίων δανεισμού για τράπεζες προς τα τέλη του 2017. Σήμερα, το επιτόκιο της ΕΚΤ για τις καταθέσεις των εμπορικών τραπεζών στην ίδια την κεντρική τράπεζα είναι -0,4%, δηλαδή οι τράπεζες πληρώνουν την ΕΚΤ και διαμαρτύρονται πως μειώνεται η κερδοφορία τους. Ωστόσο, ο κ. Ντράγκι επανέλαβε χθες πως οι επιπτώσεις από τα αρνητικά επιτόκια «είναι μέχρι τώρα περιορισμένες και αντισταθμίζονται από τις θετικές συνέπειες των χαλαρότερων συνθηκών δανεισμού». Ο κ. Πρατ πρόσθεσε πως η πρόωρη αύξηση του επιτοκίου καταθέσεων θα καθιστούσε λιγότερο αποτελεσματική την ποσοτική χαλάρωση (σ.σ.: αγορές περιουσιακών στοιχείων). Στα πρακτικά της συνεδρίασης του διοικητικού συμβουλίου της ΕΚΤ της 9ης Μαρτίου, που δημοσιεύθηκαν χθες, αναφέρεται πως ενδεχόμενη αλλαγή στη διατύπωση που χρησιμοποιεί η ΕΚΤ ώστε να περιγράψει την πολιτική που θα ακολουθήσει μελλοντικά θα μπορούσε να προκαλέσει «αδικαιολόγητη» αύξηση των επιτοκίων δανεισμού. Στην τελευταία ανακοίνωση της ΕΚΤ, τον Μάρτιο, αναφέρεται πως το διοικητικό συμβούλιο περιμένει ότι τα επιτόκια δανεισμού «θα παραμείνουν στα σημερινά ή σε χαμηλότερα επίπεδα για παρατεταμένη χρονική περίοδο, και πολύ πέρα από τον (χρονικό) ορίζοντα των καθαρών αγορών περιουσιακών στοιχείων».
Τις τελευταίες εβδομάδες η απόδοση του γερμανικού δεκαετούς ομολόγου είχε αυξηθεί και στα μέσα Μαρτίου είχε ανέλθει στο 0,51%, δηλαδή στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων 14 μηνών, ενώ χθες αρχικά υποχώρησε και εν συνεχεία κυμαινόταν γύρω στο 0,26%, κοντά στο χαμηλό ενός μηνός (0,24%), όπου είχε υποχωρήσει την Τρίτη. Η παρέμβαση δύο εκ των πλέον υψηλόβαθμων αξιωματούχων της ΕΚΤ ανάγκασε τους επενδυτές να περιορίσουν τις προσδοκίες τους, και πλέον η αγορά προβλέπει πως το επιτόκιο καταθέσεων για τράπεζες δεν θα αυξηθεί πριν από το δεύτερο τρίμηνο του 2018. Η αγορά βλέπει λιγότερο από 20% πιθανότητες για αύξηση των επιτοκίων πριν από τα τέλη του 2017, από 70% πιθανότητες στα τέλη Μαρτίου και 40% πιθανότητες για αύξηση τον Μάρτιο του 2018. Το ευρώ έφτασε να υποχωρεί κατά 0,33% έναντι του δολαρίου, ενώ αργότερα η πτώση είχε περιοριστεί στο 0,16%. Ο κ. Πρατ επανέλαβε χθες πως δεν πρέπει να αλλάξει η σειρά με την οποία θα βγει η ΕΚΤ από την εξαιρετικά χαλαρή νομισματική της πολιτική.
Federal Reserve
Η διάθεση των Αμερικανών κεντρικών τραπεζιτών να επιταχύνουν την έξοδο από τη χαλαρή νομισματική πολιτική, σε συνδυασμό με την προειδοποίηση της Fed πως οι αμερικανικές μετοχές είναι μάλλον ακριβές, αλλά και τη δήλωση του προέδρου της αμερικανικής Βουλής πως η μεταρρύθμιση του φορολογικού συστήματος μάλλον θα καθυστερήσει, προκάλεσε την Τετάρτη ηλεκτροσόκ στη Wall Street. Ο χρηματιστηριακός δείκτης S&P 500 ενώ ανέβαινε κατά 0,8% τελικά έκλεισε με πτώση 0,3%, ανατροπή που είναι η μεγαλύτερη από τον Φεβρουάριο του 2016. Σύμφωνα με τα πρακτικά της πιο πρόσφατης συνεδρίασης της Fed, η πλειονότητα των Αμερικανών κεντρικών προέβλεψε «πως θα είναι αρμόζουσα η αλλαγή της πολιτικής επανεπενδύσεων το αργότερο αυτό το έτος». Μέχρι σήμερα, η Fed επενδύει ξανά στα κρατικά ομόλογα που λήγουν, και η διακοπή αυτής της πρακτικής θα σημάνει σκλήρυνση της νομισματικής της πολιτικής. Η αγορά περίμενε πως αυτό δεν θα συνέβαινε πριν από τα μέσα του 2018.