Ελάχιστες ημέρες πριν από τις γαλλικές εκλογές που θα μπορούσαν να σώσουν ή να καταστρέψουν την Ευρώπη, καταναλωτές και επιχειρήσεις της Ευρωζώνης παραμένουν αισιόδοξοι. Η καταναλωτική εμπιστοσύνη αυξήθηκε τον Απρίλιο κατά 1,4 μονάδες στις -3,6 μονάδες, δηλαδή βρέθηκε στο υψηλότερο επίπεδο από τον Μάρτιο του 2015 και πολύ πιο ψηλά από τον μακροπρόθεσμο μέσο όρο που βρίσκεται στις -12,6 μονάδες. Αν θεωρήσουμε πως η μέτρηση του Απριλίου αποτελεί προάγγελο για την καταναλωτική εμπιστοσύνη σε ολόκληρο το δεύτερο τρίμηνο του 2017, τότε οι καταναλωτές είναι πιο αισιόδοξοι από οποιαδήποτε άλλη στιγμή από την άνοιξη του 2007 και μετά. Μάλιστα, είναι πολύ ενδιαφέρον το γεγονός πως η άνοδος της τιμής του πετρελαίου τους τελευταίους μήνες δεν φαίνεται να κάμπτει την αισιοδοξία των καταναλωτών.
Στις αρχές του 2016 η κατάρρευση των τιμών του πετρελαίου είχε αυξήσει σημαντικά το πραγματικό εισόδημα των καταναλωτών, επιτρέποντάς τους να ξοδέψουν περισσότερα χρήματα για άλλα αγαθά και υπηρεσίες αφού είχε περιοριστεί σημαντικά ο λογαριασμός για πετρέλαιο και φυσικό αέριο. Αυτό που είναι πολύ ενδιαφέρον είναι πως η πρόσφατη άνοδος των τιμών του πετρελαίου δεν έχει πλήξει τις προοπτικές της κατανάλωσης, αν εξαιρέσουμε μια πολύ σύντομη περίοδο πέρυσι το καλοκαίρι. Φαίνεται πως η βελτίωση βασικών οικονομικών μεγεθών ήταν τόσο σημαντική ώστε αντιστάθμισε την επίπτωση από την άνοδο του πετρελαίου. Ταυτόχρονα μειώνεται η ανεργία. Βέβαια, η ανεργία στην Ευρωζώνη εξακολουθεί να βρίσκεται σε υψηλό επίπεδο, καταγράφηκε στο 9,5% τον Μάρτιο, ωστόσο η αγορά εργασίας κινείται γρήγορα προς τη σωστή κατεύθυνση. Στη διάρκεια του 2016 η απασχόληση είχε αυξηθεί κατά 1,3% με αποτέλεσμα ο αριθμός των ανέργων να μειωθεί κατά 1,3 εκατ. από τα 16,7 εκατ. τον Φεβρουάριο του 2016 στα 15,4 εκατ. τον Φεβρουάριο του 2017. Το ποσοστό της ανεργίας έχει μειωθεί σημαντικά από το επίπεδο του 12,1% τον Απρίλιο του 2013 και είναι πλέον ελάχιστα κάτω από τον μέσο όρο για την περίοδο μετά το 1998 (9,6%). Μάλιστα, σύμφωνα με στοιχεία από έρευνες για τις προθέσεις των εταιρειών σχετικά με προσλήψεις, το πιθανότερο είναι πως αυτές θα αυξηθούν το επόμενο διάστημα.
Αν είναι ικανοποιημένοι οι καταναλωτές, είναι πιθανότερο να δαπανούν περισσότερα χρήματα. Υπάρχει στενή συσχέτιση μεταξύ του επιπέδου καταναλωτικής εμπιστοσύνης και του ρυθμού αύξησης της πραγματικής ιδιωτικής κατανάλωσης. Αν λάβουμε υπόψη μας κατά γράμμα το επίπεδο καταναλωτικής εμπιστοσύνης, τότε θα πρέπει να περιμένουμε αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης κατά περισσότερο από 2%, ρυθμός που δεν έχει επιτευχθεί από το 2007. Δεν είμαστε τόσο αισιόδοξοι, ωστόσο, είναι πλέον σαφές πως η ιδιωτική κατανάλωση και το ΑΕΠ της Ευρωζώνης μπορεί να αποδειχτούν υψηλότερα από 1,4% και 1,7% που έχουμε προβλέψει αντίστοιχα. Η λίγο επιφυλακτική πρόβλεψή μας βασίζεται στην πιθανότητα να επιβραδυνθεί ελαφρώς η ιδιωτική κατανάλωση καθώς θα αυξάνεται ο πληθωρισμός εξαιτίας της ανόδου των τιμών του πετρελαίου, αλλά δεν θα αυξάνονται με τον ίδιο ρυθμό και οι ονομαστικοί μισθοί. Από την άλλη πλευρά, το υψηλό επίπεδο στο οποίο βρίσκεται η καταναλωτική εμπιστοσύνη υποδηλώνει πως τα νοικοκυριά είναι έτοιμα να μειώσουν το ποσοστό αποταμίευσης τους. Εχοντας ξοδέψει πέρυσι μόλις τα μισά από τα επιπλέον χρήματα που είχαν εξοικονομήσει από την υποχώρηση των τιμών του πετρελαίου, ίσως τα νοικοκυριά να είναι έτοιμα να ξοδέψουν περισσότερα σήμερα. Τα καλά νέα δεν περιορίζονται μόνο στους καταναλωτές, αλλά επεκτείνονται και στις επιχειρήσεις καθώς τον Απρίλιο ο δείκτης υπευθύνων παραγγελιών (PMI) εκτινάχθηκε στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων 72 μηνών. Η πρόθεση των επιχειρήσεων να προσλάβουν προσωπικό βρίσκεται σήμερα στο υψηλότερο επίπεδο από τον Ιούλιο του 2007. Ολοι οι οικονομικοί δείκτες υποδηλώνουν πως είναι πιθανό να επιταχυνθεί η ανάκαμψη της οικονομίας της Ευρωζώνης. Ας ελπίσουμε πως οι Γάλλοι ψηφοφόροι θα περιορίσουν το πολιτικό ρίσκο αυτή την Κυριακή. Πολλά θα εξαρτηθούν από αυτό.
* Οι κ. Holger Schmieding, Kallum Pickering και Florian Hense είναι οικονομολόγοι της Berenberg Bank.