Είναι πιθανό το ενδεχόμενο ακυβερνησίας στη Γαλλία; Είναι η πρώτη φορά από το 1981 που οι γαλλικές προεδρικές εκλογές προκαλούν τέτοια ανησυχία στους ξένους επενδυτές. Ο δείκτης αβεβαιότητας για την οικονομική πολιτική στη χώρα κυμαίνεται σε ιστορικά υψηλά επίπεδα, ενώ το spread των γαλλικών ομολόγων έχει εκτιναχθεί στις 60 μονάδες βάσης (όταν ελάχιστους μήνες πριν ήταν στις 20 μονάδες βάσης).
Μετά το Brexit και την απροσδόκητη νίκη του Τραμπ το 2016, οι επενδυτές φοβούνται ότι η επικεφαλής του Εθνικού Μετώπου Μαρίν Λεπέν μπορεί να διαψεύσει τις δημοσκοπήσεις και να κάνει το αδύνατο, δυνατό. Αυτό που έχει σημασία δεν είναι οι προεδρικές εκλογές. Είναι οι βουλευτικές εκλογές, οι οποίες είναι προγραμματισμένες για τις 11 και τις 18 Ιουνίου. Η Γαλλία έχει ημιπροεδρικό σύστημα, στο πλαίσιο του οποίου ο πρόεδρος της Δημοκρατίας δεν έχει καθολική εξουσία, αλλά πρέπει να συνεργαστεί με το Κοινοβούλιο, το οποίο διαθέτει πολλές αντίρροπες εξουσίες. Στην πραγματικότητα, οι ξένοι επενδυτές κάνουν λάθος να επικεντρώνονται στις προεδρικές εκλογές: Αυτό που έχει σημασία είναι οι βουλευτικές εκλογές. Δύο είναι τα πιθανά σενάρια εδώ.
Πρώτον, η Μαρί Λεπέν εκλέγεται πρόεδρος, χωρίς ωστόσο καμία πραγματική εξουσία. Το εκλογικό σύστημα της Γαλλίας (απόλυτη πλειοψηφία σε δύο γύρους και όχι απλή αναλογική) θα εμποδίσει το Εθνικό Μέτωπο να εξασφαλίσει την κοινοβουλευτική πλειοψηφία στις βουλευτικές εκλογές (κάτι τέτοιο θα απαιτούσε τουλάχιστον 289 έδρες, σε σύγκριση με τις δύο που κατέχει σήμερα). Επομένως, η χώρα θα βρεθεί σε κατάσταση συγκυβέρνησης. Αυτό θα συμβεί για τέταρτη φορά από το 1958 και για πρώτη φορά μετά το δημοψήφισμα του 2000, το οποίο διεξήχθη ειδικά για να αποφευχθούν όσο το δυνατόν περισσότερο οι συγκυβερνήσεις, ευθυγραμμίζοντας τη διάρκεια της προεδρικής θητείας με τη διάρκεια της θητείας των βουλευτών.
Δεύτερον, πρόεδρος εκλέγεται ο Μακρόν, αλλά έχει τεράστιες δυσκολίες να διαχειριστεί την πλειοψηφία του. Ο Μακρόν είναι πιθανόν ότι θα καταφέρει να εξασφαλίσει την πλειοψηφία, με βάση την υπόθεση ότι οι υποψήφιοι βουλευτές του En Marche! θα κερδίσουν πολλές έδρες και ότι οι υφιστάμενοι βουλευτές από άλλα κόμματα (Σοσιαλιστικό Κόμμα, UDI, Modem και οι υποστηρικτές του Αλάν Ζιπέ) θα τον υποστηρίξουν. Ωστόσο, ενδέχεται να αντιμετωπίσει προβλήματα συνεργασίας με μια ετερογενή πλειοψηφία που περιλαμβάνει από Φιλελεύθερους μέχρι Κομμουνιστές.
Η αρχική καλή ιδέα του Εμανουέλ Μακρόν ήταν να ζητήσει από όλους τους υποψηφίους του να υποσχεθούν ότι θα υπερψηφίσουν ορισμένες ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις, όμως αναγκάστηκε να την εγκαταλείψει, αφού κάτι τέτοιο απαγορεύεται από το Σύνταγμα. Τώρα μπορεί πλέον να στηρίζεται μόνο σε μια ηθική δέσμευση ότι θα υποστηρίξουν γενικά προγράμματα, όπως ο «εκμοντερνισμός της οικονομίας».
Στην πραγματικότητα δεν έχει σημασία ποιος θα εκλεγεί πρόεδρος. Οποιος και αν κερδίσει από τους δύο επικρατέστερους υποψηφίους, κατά πάσα πιθανότητα θα αντιμετωπίσει το πρόβλημα ότι πρέπει να κυβερνήσει είτε άνευ πλειοψηφίας είτε με μια εξαιρετικά ετερογενή πλειοψηφία.
Για πρώτη φορά από το 1958, οι βουλευτές έχουν την ευκαιρία για μια δυναμική επιστροφή στο προσκήνιο – κάτι το οποίο, κρίνοντας από τις εμπειρίες της Τρίτης και της Τέταρτης Δημοκρατίας (1871-1958), δεν αποτελεί θετική ένδειξη.
Τελικά είναι πιθανό το ενδεχόμενο ακυβερνησίας στη Γαλλία.
*Επικεφαλής μακροοικονομικών αναλύσεων της Saxo Bank.