Διαβάζoντας διάφoρες πολιτικές τοποθετήσεις, ανεξάρτητα από πού προέρχονται, βρίσκουμε αναφορές στην «ψηφιακή πολιτική» της χώρας. Σε αυτόν τον γενικό τίτλο περιέχονται σημαντικά θέματα. Το ψηφιακό μέλλον της χώρας μας στηρίζεται στην εκπαίδευση, στην ιδιωτική ελληνική επιχειρηματικότητα και στον δημόσιο τομέα. Η εκπαίδευση –τουλάχιστον η ακαδημαϊκή– έχει απόσταση από την πραγματική οικονομία και τις ανάγκες της. Οι γνώσεις που προσφέρονται είναι πολλές, αλλά ο χρόνος προσαρμογής των αποφοίτων σε πραγματικές συνθήκες εργασίας είναι πολύμηνος και ασύμφορος. Αυτό το στοιχείο είναι σημαντικό σε περίοδο βαθιάς οικονομικής ύφεσης, όπως αυτή που βιώνει η χώρα μας σήμερα. Δηλαδή, τα παιδιά μας δεν μπορούν να είναι άμεσα αξιοποιήσιμα, και οι καταστάσεις δεν βοηθούν στην επένδυση σε ανθρώπινο δυναμικό. Ετσι, οι νέοι επαγγελματίες στρέφονται σε αγορές και ευκαιρίες που παρουσιάζονται στο εξωτερικό και ιδιαίτερα στην Ευρωπαϊκή Ενωση.
Ταυτόχρονα, υπάρχει «βιομηχανία» μεταπτυχιακών, η οποία προσδίδει υπερεκτιμημένες προσδοκίες, προσανατολίζοντας τους νέους μας σε δημιουργία νεοφυών επιχειρήσεων, μερικές εκ των οποίων έχουν κάνει εξαιρετική δουλειά, αλλά η πραγματική οικονομία πιθανότατα να μπορεί να αξιοποιήσει ελάχιστες τέτοιες ιδέες. Να γιατί το σενάριο της μετανάστευσης είναι η επικρατέστερη λύση.
Το αποτέλεσμα όλων αυτών είναι το brain drain. Με ευχολόγια, διαπιστώσεις και blame game δεν λύνεται το πρόβλημα. Πρέπει η πραγματική οικονομία να συνεργαστεί «θεσμικά» με τα πανεπιστήμια. Πρέπει η ελληνική επιχειρηματικότητα να αναλάβει τις ευθύνες της, αν θέλει να βρίσκει παραγωγικό επιστημονικό προσωπικό. Πρέπει να δώσει τις κατευθύνσεις και να συμμετάσχει στη δημιουργία νέων επαγγελματιών με μέλλον στον τόπο και στις επιχειρήσεις τους.
Σε ό,τι αφορά την ιδιωτική επιχειρηματικότητα, η πραγματική οικονομία αυτού του τόπου είναι η ελληνική επιχειρηματικότητα. Ενα μέρος της ωφελήθηκε από τις περίφημες ευρωπαϊκές επιδοτήσεις. Το μεγαλύτερο, όμως, μέρος έχει πολύ μικρή συμμετοχή σε επιδοτήσεις και άλλου είδους «βοηθητικά» εργαλεία. Οι δημόσιες επενδύσεις οδηγήθηκαν σε μεγάλες επιχειρήσεις, πολλές εξ αυτών, ουσιαστικά, με έναν μόνο πελάτη. Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις δραστηριοποιήθηκαν στον ιδιωτικό τομέα, άλλες επιτυχημένα και άλλες αποτυχημένα. Ομως ο ιδιωτικός τομέας –ως λήπτης υπηρεσιών– αποτελεί σημαντικό τμήμα της ελληνικής ψηφιακής αγοράς.
Η ελληνική επιχειρηματικότητα που ανήκει στην ψηφιακή οικονομία αποτελεί κεντρικό πυλώνα ανάπτυξης. Προσφέρει απασχόληση, δημιουργεί νέα προϊόντα και υπηρεσίες και υποβοηθά την ανθεκτικότητα των ελληνικών επιχειρήσεων.
Σήμερα, που το μοντέλο της εθνικής οικονομίας πρέπει να αλλάξει, είναι η ώρα να μπορέσουμε να δούμε μια νέα προσέγγιση στην ψηφιακή οικονομία. Πρέπει να δώσουμε τη δυνατότητα στις ελληνικές επιχειρήσεις να επενδύσουν και να δημιουργήσουν καινοτομία με αναπτυξιακό πρόσημο. Υπάρχουν καλές πρακτικές από ελληνικές επιχειρήσεις και πρέπει να τις ενστερνιστούμε. Ο δημόσιος τομέας, με σοβαρά λάθη στην υλοποίηση της οποιασδήποτε ψηφιακής πολιτικής στο παρελθόν –αν υπήρξε ποτέ–, έχει δαπανήσει τεράστια ποσά, αλλά ακόμη παραμένει σε πολύ χαμηλά επίπεδα. Η επανάληψη της προμήθειας ίδιων προϊόντων σε διάφορες υπηρεσίες έχει δημιουργήσει πανσπερμία πληροφοριακών συστημάτων, τα οποία δεν μπορούν να επικοινωνήσουν μεταξύ τους και δεν μπορούν να αξιοποιηθούν στον βαθμό που απαιτείται.
Αναφέρω δύο παραδείγματα: Η υγεία αποτελεί πυλώνα που πρέπει να δεχθεί το σοκ του επανασχεδιασμού και υλοποίησης ενός ολιστικού πληροφοριακού συστήματος. Πέρα από τις τηλεπικοινωνιακές υποδομές, η ψηφιακή οικονομία μπορεί να αναδείξει θετικά στοιχεία μέσα από την κρίση και να δημιουργήσει μια νέα γραμμή αναπτυξιακής πολιτικής. Λύση είναι η δημιουργία κινήτρων για την επένδυση σε νέους ανθρώπους, για την επένδυση σε καινοτομία και τη δημιουργία νέας αλυσίδας αξιών με διείσδυση σε νέες αγορές εκτός επικράτειας.
* Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Logistics, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της OnLine Data.