Οι κεντρικές τράπεζες δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν νέα κρίση

Οι κεντρικές τράπεζες δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν νέα κρίση

2' 30" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Οι κεντρικοί τραπεζίτες που δυσκολεύονται να αυξήσουν τα επιτόκια δανεισμού από τα ιστορικά χαμηλά επίπεδα και να περιορίσουν τα προγράμματα ενίσχυσης της οικονομίας, ίσως να έχουν κάτι άλλο κατά νου από το να επιστρέψουν απλώς στη συνηθισμένη κατάσταση.

Ωστόσο, από πολλές απόψεις δεν είναι σε καμία περίπτωση έτοιμοι να αντιμετωπίσουν την επόμενη ύφεση ή κρίση. Οταν πριν από μία δεκαετία είχε βρεθεί στα πρόθυρα της κατάρρευσης το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα, ο μεγάλες κεντρικές τράπεζες του κόσμου είχαν ανταποκριθεί επιθετικά, εξαπολύοντας σειρά αντιμέτρων, περιλαμβανόμενης της αγοράς περιουσιακών στοιχείων ύψους τρισεκατομμυρίων δολαρίων. Οικονομολόγοι της Bank of America-Merrill Lynch υπολογίζουν –σε μια έκθεση όπου υποστηρίζουν πως οι κεντρικές τράπεζες δεν διαθέτουν σήμερα ούτε κατά διάνοια την ικανότητα να αντιμετωπίσουν μια νέα κρίση– πως μεταξύ 2006 και 2009 οι πέντε μεγάλες κεντρικές τράπεζες είχαν μειώσει το βασικό τους επιτόκιο δανεισμού κατά 350 μονάδες βάσης κατά μέσον όρο. Θα μπορούσαν σήμερα να κάνουν το ίδιο; Εν ολίγοις, όχι. Σήμερα, ο μέσος όρος των επιτοκίων δανεισμού βρίσκεται στις 50 μονάδες βάσης, με τις ΕΚΤ και Τράπεζα της Ιαπωνίας να μην έχουν καθόλου περιθώριο να το μειώσουν περισσότερο. Το πρόβλημα δεν απασχολεί πρώτη φορά τους οικονομολόγους. Ο Στίβεν Κινγκ, υψηλόβαθμος οικονομικός σύμβουλος της HSBC, επισημαίνει πως σε όλες τις περιόδους ύφεσης της αμερικανικής οικονομίας από το 1970 η Fed είχε μειώσει το βασικό επιτόκιο δανεισμού κατά τουλάχιστον 500 μονάδες βάσης. Σήμερα το βασικό επιτόκιο δανεισμού βρίσκεται στο 1% με 1,25%. Παράλληλα, οι κεντρικές τράπεζες των ΗΠΑ, Βρετανίας, Ιαπωνίας, Ευρωζώνης και Ελβετίας από το 2008 και μετά αγοράζουν περιουσιακά στοιχεία, με αποτέλεσμα σήμερα οι ισολογισμοί τους να έχουν φτάσει τα 15 τρισ. δολάρια από περίπου 4 τρισ. δολάρια στην αρχή του 2008. Αν προκύψει νέα κρίση θα μπορούσαν –και πιθανότατα θα το κάνουν– να επεκτείνουν και πάλι τον ισολογισμό τους, ωστόσο θα αναγκαστούν να διευρύνουν το είδος των περιουσιακών στοιχείων που θα αγοράσουν, απλώς επειδή έχουν εξαντλήσει τα προηγούμενα.

Παρά τις έντονες προσπάθειες των κεντρικών τραπεζιτών, ο πληθωρισμός εξακολουθεί να είναι υποτονικός σε όλες τις μεγάλες εκβιομηχανισμένες οικονομίες, με εξαίρεση τη βρετανική. Πράγμα που σημαίνει πως οι πέντε μεγάλες κεντρικές τράπεζες δηλώνουν έτοιμες να σκληρύνουν τη νομισματική τους πολιτική χωρίς όμως να έχουν επιλύσει αναγκαστικά το βασικό του πρόβλημα. Η ειρωνεία του πράγματος είναι πως κατά πολλούς οικονομολόγους αυτή ακριβώς η επιθυμία για εξομάλυνση των επιτοκίων δανεισμού είναι και το μεγαλύτερο ρίσκο για την ανάπτυξη της παγκόσμιας οικονομίας αλλά και εν όψει της επόμενης ύφεσης. Οι Ιθαν Χάρις και Αντίτια Μπάβε, οικονομολόγοι της BofAML, θεωρούν πως οι κεντρικοί τραπεζίτες θα έπρεπε να διατηρήσουν επεκτατική νομισματική πολιτική μέχρι να υπερβούν τον στόχο του πληθωρισμού και μετά να αρχίσουν να την περιορίζουν. Αν όμως προκύψει ύφεση πριν ολοκληρωθεί η εξομάλυνση της νομισματικής πολιτικής; Υπάρχει η λύση της άμεσης μεταφοράς χρημάτων από την κεντρική τράπεζα στον ιδιωτικό τομέα (helicopter money) αλλά και η άμεση πώληση κρατικών ομολόγων στην κεντρική τράπεζα. Τέλος, υπάρχουν πάντα και οι κυβερνήσεις που θα μπορούσαν να ανοίξουν το δικό τους «πορτοφόλι». Οι κεντρικοί τραπεζίτες δεν μπορούν να κάνουν τα πάντα, ιδίως όταν το κάνουν επί μία σχεδόν δεκαετία.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή