Τον Σεπτέμβριο του 2015 η αμερικανική Ομοσπονδιακή Τράπεζα επικαλέσθηκε τους κινδύνους που προέρχονταν από την Κίνα ως καθοριστικό λόγο που ανέβαλε την πρώτη αύξηση επιτοκίων του δολαρίου, ύστερα από μία δεκαετία. Εξαιτίας του πλήθους των κινεζικών ομολόγων που λήγουν στο εγγύς μέλλον, η Κίνα μπορεί να έχει ξανά μια θέση ανάμεσα στους προβληματισμούς της Federal Reserve.
Πριν από δύο χρόνια η κατάρρευση των κινεζικών χρηματιστηρίων, η αιφνιδιαστική υποχώρηση του γουάν και η μείωση των συναλλαγματικών διαθεσίμων της Κίνας ήταν οι παράγοντες που ανάγκασαν τη Fed να αναβάλει την αύξηση των επιτοκίων για τρεις μήνες. Τώρα ορισμένοι διαβλέπουν κινδύνους στον μεγάλο όγκο κινεζικών ομολόγων σε δολάρια. Τα στελέχη της Fed δεν αναφέρουν το χρέος της Κίνας δημοσίως ως μείζονα κίνδυνο. Αναλυτές θεμάτων χρέους, όμως, διαβλέπουν την πιθανότητα να επαναληφθούν όσα έγιναν τον Σεπτέμβριο του 2015. Σύμφωνα με την Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών (BIS), μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2008-2009 ο όγκος χρέους που εξέδωσαν κινεζικοί φορείς υπερεικοσαπλασιάστηκε και υπερβαίνει το μισό τρισ. δολάρια. Από τον Σεπτέμβριο του 2015 έχει αυξηθεί, άλλωστε, κατά σχεδόν 50%. Τα κινεζικά ομόλογα δολαρίου αντιπροσωπεύουν σχεδόν το 1/3 του χρέους των αναδυόμενων αγορών σε δολάρια, ενώ τον Σεπτέμβριο του 2015 ισοδυναμούσαν με το 1/4 τους και τον Δεκέμβριο του 2008, οπότε άρχισε να τυπώνει χρήμα η Fed, με κάτω από το 5%.
Το 1/5 αυτών των κινεζικών ομολόγων δολαρίου ωριμάζει μέσα στους επόμενους 12 μήνες, σύμφωνα με την BIS, και τουλάχιστον το 50% μέσα στους επόμενους πέντε μήνες, σύμφωνα με στοιχεία της Thomson Reuters. Αν αρχίσει να αυξάνεται το κόστος δανεισμού των ΗΠΑ, τα κινεζικά ομόλογα δολαρίου θα πρέπει να αναχρηματοδοτηθούν με υψηλότερο κόστος πλήττοντας την πραγματική οικονομία στην Κίνα. Εναλλακτικώς, οι κινεζικές επιχειρήσεις ίσως αποφασίσουν να αναχρηματοδοτήσουν το χρέος τους στο τοπικό νόμισμα, κάτι που θα ασκήσει πιέσεις στο γουάν.
Ο,τι απ’ τα δύο κι αν συμβεί, ο απόηχος θα γίνει αισθητός παγκοσμίως και θα αποτελέσει μείζονα εξωτερικό παράγοντα για τις αποφάσεις της Fed.
Πολλοί αναλυτές εκτιμούν πως ο μεγαλύτερος κίνδυνος δεν είναι τα κινεζικά ομόλογα δολαρίου αλλά το χρέος της Κίνας στο νόμισμά της, που σύμφωνα με τους οίκους πιστοληπτικής αξιολόγησης είναι σχεδόν τριπλάσιο από το μέγεθος της οικονομίας της.
Αλλοι αναλυτές εκτιμούν, όμως, πως όσο ταχύτερα γίνεται η συσσώρευση κινεζικού χρέους σε δολάρια τόσο δυσκολότερη θα είναι η προσαρμογή της οικονομίας, ειδικότερα αν οι τράπεζες αρχίσουν να συνεκτιμούν τον πιστωτικό κίνδυνο στο κόστος δανεισμού της Κίνας. «Ανεξαρτήτως του πώς υπολογίζεις τα πράγματα, το χρέος είναι μεγάλο πρόβλημα και η Κίνα συνεισέφερε σημαντικά στην αύξηση του παγκόσμιου δανεισμού μετά το 2008», επισημαίνει ο Αϊντάν Γιάο, στέλεχος της Axa Investment Managers.
Μια εσπευσμένη μείωση του χρέους μπορεί να εντείνει τις πιέσεις στο γουάν καθώς το συνάλλαγμα εγκαταλείπει τη χώρα, έστω κι αν έχουν περιορίσει τις εκροές οι έλεγχοι στις κινήσεις κεφαλαίου. «Ενώ έχει επικρατήσει στην αγορά η εντύπωση πως έχουν σταθεροποιηθεί οι εκροές κεφαλαίων και έχουν παρέλθει τα χειρότερα για το γουάν, η πραγματικότητα μπορεί να είναι η αντίθετη», τονίζει ο Κέβιν Λάιν, οικονομολόγος της Daiwa Capital Markets.