Η απλοποίηση του φορολογικού κώδικα για να κλείσουν τα πολλά «παραθυράκια», η μείωση της φορολογίας των επιχειρήσεων για να δημιουργηθούν θέσεις εργασίας και να αυξηθούν οι μισθοί, οι φοροαπαλλαγές στη μεσαία τάξη, αλλά και οι μεγάλες εκπτώσεις φόρων στις περιπτώσεις επαναπατρισμού κεφαλαίων αποτελούν τις τέσσερις βασικές αρχές της φορολογικής μεταρρύθμισης που προωθεί ο Αμερικανός πρόεδρος και τις παρουσίασε στο Μιζούρι. Παρουσιάζοντάς τες σε μονάδα παραγωγής στο Σπρίνγκφιλντ, ο Ντόναλντ Τραμπ δεν ανέφερε πολλές διευκρινιστικές λεπτομέρειες, όπως, άλλωστε, αναμενόταν, καθώς οι σχετικές διαβουλεύσεις παραμένουν ακόμα σε εξέλιξη και δεν φαίνεται να είναι εύκολος ο δρόμος προς τη συναίνεση μεταξύ των δύο κομμάτων του Κογκρέσου. Δεν απέφυγε, πάντως, την κριτική ότι οι προωθούμενες αλλαγές στον φορολογικό κώδικα δεν πρόκειται να βοηθήσουν τον μέσο Αμερικανό, ούτε να συνδράμουν στη μείωση της ανεργίας, αλλά θα ενισχύσουν την κερδοφορία των επιχειρήσεων και θα αποβούν εις όφελος των πλουσίων.
«Πρέπει να μειώσουμε τη φορολογία των αμερικανικών επιχειρήσεων, ώστε να κρατήσουν τις θέσεις εργασίας στην Αμερική, να δημιουργήσουν καινούργιες θέσεις εργασίας στην Αμερική και να ανταγωνίζονται για να διασφαλίσουν υπαλλήλους εδώ στην Αμερική», τόνισε ο Ντόναλντ Τραμπ στην πρώτη ομιλία του ως πρόεδρος των ΗΠΑ, την οποία αφιέρωσε στη φορολογική μεταρρύθμιση, μία από τις κύριες εξαγγελίες της προεκλογικής του εκστρατείας. Μεταξύ των ήδη γνωστών στόχων της μεταρρύθμισης, τους οποίους επανέλαβε, συγκαταλέγεται η μείωση του συντελεστή εταιρικής φορολογίας στο 15% από το 35% στο οποίο ανέρχεται σήμερα. Πρόκειται για μία από τις πλέον αμφιλεγόμενες προτάσεις του Αμερικανού προέδρου, καθώς μία τέτοια μείωση φόρων θα κοστίσει στο αμερικανικό κράτος τουλάχιστον 2 τρισ. δολάρια σε διάστημα 10 ετών. Αν, λοιπόν, πρόκειται να παγιωθεί μια τέτοια μείωση φόρων, θα χρειαστεί να ληφθούν μέτρα που θα αναπληρώσουν τη μείωση των εσόδων. Και μολονότι πολλοί οικονομικοί αναλυτές αμφισβητούν κατά πόσον είναι δυνατόν να επιβληθεί ένας τόσο χαμηλός συντελεστής, ο Αμερικανός πρόεδρος επέμεινε πως θα επιβληθεί και θα αποβεί προς όφελος των εργαζομένων.
Η ομιλία του κ. Τραμπ κινήθηκε γενικώς στην ίδια συλλογιστική που έχει επικαλεστεί, ότι είναι αναγκαίες οι φοροαπαλλαγές για να επιτευχθεί η οικονομική ανάπτυξη. Δεδομένης της διχογνωμίας που επικρατεί στο Κογκρέσο, ο Αμερικανός πρόεδρος κάλεσε το Σώμα «να μην τον απογοητεύσει» και να καταλήξει σε σχετική συμφωνία. Στις ΗΠΑ δεν υπήρξε ουσιαστική φορολογική μεταρρύθμιση μετά το 1986. Σημειωτέον ότι τόσο Ρεπουμπλικανοί όσο και Δημοκρατικοί συμφωνούν ως προς την ανάγκη για φορολογική μεταρρύθμιση, αλλά οι θέσεις τους κάθε άλλο παρά συγκλίνουν. Ανεξάρτητοι αναλυτές και ομάδες πίεσης θεωρούν, έτσι, μάλλον απίθανο να παρουσιάσει το Κογκρέσο πρόταση έως τα τέλη του τρέχοντος έτους, ενώ πολλοί εκτιμούν πως η τελική έκβαση των διαβουλεύσεων δεν θα είναι παρά μια μείωση φόρων και όχι μια συνολική μεταρρύθμιση του φορολογικού συστήματος. «Στον βαθμό που είναι ενδεικτικά των προθέσεων της κυβέρνησης, τα σχέδια του προέδρου Τραμπ για τη φορολογία, τότε εκείνοι που θα ωφεληθούν, τελικά, θα είναι οι πλούσιοι και οι μεγάλες επιχειρήσεις», σχολίασε σχετικά ο Ρίτσαρντ Νιλ, εκπρόσωπος των Δημοκρατικών στην αρμόδια για τη φορολογία επιτροπή της Βουλής των Αντιπροσώπων.
Ο αστάθμητος παράγοντας «Χάρβεϊ»
Ο αστάθμητος παράγοντας που φαίνεται να παρεμβαίνει στον σχεδιασμό του προέδρου Τραμπ, όσον αφορά την πρόθεσή του για μείωση φόρων, είναι η τροπική καταιγίδα «Χάρβεϊ», που έχει ήδη κοστίσει τη ζωή σε περισσότερους από 30 ανθρώπους και έχει προκαλέσει ζημιές δεκάδων δισ. δολαρίων. Πριν αρχίσει την ομιλία του στο Μιζούρι, ο Αμερικανός πρόεδρος έσπευσε να υποσχεθεί στους κατοίκους του Τέξας ότι η κυβέρνηση θα είναι μαζί τους «συνεχώς για να αποκαταστήσει, να επανορθώσει και να ανοικοδομήσει». Εχει, άλλωστε, δώσει εντολή στο Κογκρέσο να εγκρίνει άμεσα πακέτο βοηθείας για τα θύματα του «Χάρβεϊ». Δεδομένου, όμως, ότι το κόστος των ζημιών ανεβαίνει διαρκώς και θα χρειαστούν σίγουρα πολλά δισ. δολάρια για την αποκατάστασή τους, είναι βέβαιον ότι πολλά μέλη του Κογκρέσου θα υιοθετήσουν πολύ πιο εχθρική στάση προς τις προτεινόμενες μειώσεις φόρων, αν αυτές δεν πρόκειται να αναπληρωθούν από άλλα έσοδα. Αντιδρώντας στην ομιλία του Αμερικανού προέδρου, η Νάνσι Πελόζι, επικεφαλής των Δημοκρατικών της Βουλής των Αντιπροσώπων, εξέφρασε εντονότατες επιφυλάξεις για το δημοσιονομικό έλλειμμα που ενδέχεται να δημιουργήσουν οι Ρεπουμπλικανοί, αν προωθήσουν τις φοροαπαλλαγές και μειώσεις φόρων που σχεδιάζουν. Αλλά και προβεβλημένα στελέχη των Ρεπουμπλικανών σπεύδουν να θυμίσουν ότι οποιαδήποτε μείωση φόρων πρέπει να μην επιφέρει μείωση στα έσοδα του κράτους.