Η σύνοδος του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου ολοκληρώθηκε στην Ουάσιγκτον την Κυριακή σε κλίμα αισιοδοξίας, δεδομένων των προβλέψεων για επιτάχυνση της παγκόσμιας οικονομικής ανάπτυξης και της ανόδου των αγορών. Το ΔΝΤ προειδοποίησε πως εξακολουθούν να υπάρχουν σημαντικά προβλήματα, από τον χαμηλό πληθωρισμό στις ανεπτυγμένες οικονομίες, μέχρι τον αργό ρυθμό αύξησης της παραγωγικότητας και τη διεύρυνση της οικονομικής ανισότητας στη Δύση και κάλεσε τις κεντρικές τράπεζες να διατηρήσουν επεκτατική νομισματική πολιτική μέχρι να διασφαλιστεί πλήρως η οικονομική ανάκαμψη. Παρ’ όλα αυτά, οι κεντρικοί τραπεζίτες ΗΠΑ, Βρετανίας και Ευρωζώνης έστειλαν το μήνυμα, η Fed και η Τράπεζα της Αγγλίας πιο επιτακτικά, ότι ο πληθωρισμός θα ενισχυθεί σύντομα και πως οι επενδυτές πρέπει να αρχίσουν να προετοιμάζονται για αύξηση των επιτοκίων δανεισμού.
Η πρόεδρος της αμερικανικής Ομοσπονδιακής Τράπεζας Τζάνετ Γέλεν δήλωσε την Κυριακή ότι ο πληθωρισμός θα επιταχυνθεί σύντομα, εκτίμηση που συμμερίστηκαν τόσο ο διοικητής της Τράπεζας της Αγγλίας Μαρκ Κάρνεϊ όσο και ο επικεφαλής της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι. Η κ. Γέλεν παραδέχθηκε ότι η υποχώρηση του πληθωρισμού στις ΗΠΑ το 2017 ήταν «η μεγαλύτερη έκπληξη» της χρονιάς, ωστόσο πρόσθεσε πως τα αίτια είναι παροδικά. Η αγορά έχει προεξοφλήσει πως η Fed θα αυξήσει τα επιτόκια δανεισμού, τρίτη φορά το τρέχον έτος, στη συνεδρίαση του Δεκεμβρίου. Ο Μάριο Ντράγκι είπε πως υπάρχουν ενδείξεις ότι ενισχύεται ο ρυθμός αύξησης των μισθών, κάτι που, σε συνδυασμό με την αύξηση της ζήτησης, πρέπει να οδηγήσει, τελικά, σε επιτάχυνση του πληθωρισμού, «αλλά δεν έχουμε φτάσει ακόμη» στον στόχο. Τον Σεπτέμβριο, ο πληθωρισμός της Ευρωζώνης διαμορφώθηκε στο 1,5%, ενώ ο στόχος της ΕΚΤ είναι 2%, ωστόσο ο κ. Ντράγκι εμφανίστηκε «βέβαιος» πως θα ενισχυθεί σύντομα. Ο κ. Ντράγκι επανέλαβε στην Ουάσιγκτον πως τα επιτόκια θα παραμείνουν στα τρέχοντα, ιστορικά χαμηλά επίπεδα, για «πολύ μετά» (οι οικονομικοί αναλυτές προβλέπουν στα τέλη του 2019 το νωρίτερο) την ολοκλήρωση της ποσοτικής χαλάρωσης. Αντιθέτως, ο κ. Κάρνεϊ είπε στο CNBC πως ενδέχεται να χρειαστεί αύξηση τους «επόμενους μήνες». Ο μοναδικός από τους κεντρικούς τραπεζίτες που δεσμεύτηκε να συνεχίσει δίχως αμφιταλαντεύσεις την ποσοτική χαλάρωση ήταν ο διοικητής της Τράπεζας της Ιαπωνίας Χαρουχίκο Κουρόντα.
Ο απερχόμενος κεντρικός τραπεζίτης της Κίνας Ζου Ξιαοτσουάν παραδέχθηκε ότι ορισμένες κινεζικές εταιρείες έχουν αυξήσει υπερβολικά τον δανεισμό τους και πως «πρέπει να καταβάλλουμε περαιτέρω προσπάθεια» για να περιοριστεί το ύψος του χρέους.
Μεταρρυθμίσεις
Η γενική διευθύντρια του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ κάλεσε τα κράτη-μέλη του Ταμείου να εφαρμόσουν μεταρρυθμίσεις τώρα που είναι ευνοϊκή η οικονομική συγκυρία και τους κεντρικούς τραπεζίτες, κυρίως των αναπτυγμένων οικονομιών, να περιφρουρήσουν την ανάκαμψη, διατηρώντας τα επιτόκια δανεισμού σε χαμηλό επίπεδο στις περιπτώσεις που ο πληθωρισμός είναι πολύ χαμηλός και που η οικονομία αποδίδει χαμηλότερα από το δυναμικό της. Αξιωματούχοι του ΔΝΤ κάλεσαν επίσης χώρες που έχουν το δημοσιονομικό περιθώριο, όπως η Γερμανία και η Νότιος Κορέα, να αυξήσουν τις δημόσιες επενδύσεις, ώστε να ενισχύσουν την ανάπτυξη. Τέλος, η κ. Λαγκάρντ κάλεσε τις κυβερνήσεις να εφαρμόσουν μεταρρυθμίσεις που θα αυξήσουν την παραγωγικότητα και που θα περιορίσουν την οικονομική ανισότητα. Το σημαντικότερο βήμα θα ήταν η συμμετοχή ακόμη περισσότερων γυναικών στην αγορά εργασίας και η εξάλειψη του μισθολογικού χάσματος μεταξύ ανδρών – γυναικών.
Το όριο αγορών και το μέλλον του QE
Ορισμένοι κεντρικοί τραπεζίτες της Ευρωζώνης πιέζουν ώστε το συνολικό ποσό που θα διαθέσει η ΕΚΤ για αγορές ομολόγων να μην υπερβεί τα 2,5 τρισ. ευρώ, σύμφωνα με πληροφορίες του Bloomberg. Υπό αυτό το σενάριο, οι αγορές στο πλαίσιο της ποσοτικής χαλάρωσης (QE) θα έπρεπε να περιοριστούν από τον ερχόμενο Ιανουάριο στα 25 δισ. τον μήνα, από 60 δισ. ευρώ που είναι σήμερα. Οι υποστηρικτές της ιδέας ισχυρίζονται πως η ΕΚΤ δεν θα έχει στη διάθεσή της άλλα ομόλογα να αγοράσει μετά τα 2,5 τρισ., ωστόσο πολλά άλλα μέλη της ΕΚΤ υποστηρίζουν πως δεν πρέπει να τερματιστεί το QE όσο παραμένει ο πληθωρισμός τόσο μακριά από τον στόχο της κεντρικής τράπεζας. Το ποσό των 2,5 τρισ. ευρώ αποτελεί το κατώτατο όριο που συζητούν αυτή τη στιγμή οι κεντρικοί τραπεζίτες της Ευρωζώνης, οι οποίοι αναμένεται να αποφασίσουν τη συνέχεια του προγράμματος αγοράς ομολόγων στη συνεδρίαση της 26ης Οκτωβρίου. Σύμφωνα με πληροφορίες των Bloomberg και Reuters, από την περασμένη εβδομάδα εξετάζεται το ενδεχόμενο να αποφασιστεί η επέκταση του QE κατά εννέα μήνες μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2018 και παράλληλα η μείωση των μηνιαίων αγορών στα 25 με 40 δισ. ευρώ. Σε αυτή την περίπτωση οι αγορές έπρεπε να περιοριστούν στα 25 δισ. ευρώ, ώστε να μην ξεπεραστεί το ύψος των 2,5 τρισ. ευρώ.