Σήμερα αναμένεται να ανακοινώσει το Ενιαίο Συμβούλιο Εξυγίανσης (SRB) τους νέους, αυστηρότερους κανόνες, που θα υποχρεώσουν τις μεγάλες τράπεζες της Ευρωζώνης να αντλήσουν έως και 286 δισ. ευρώ τα επόμενα τέσσερα χρόνια, σύμφωνα με πληροφορίες του Reuters. Στόχος είναι να μην αναγκάζονται οι φορολογούμενοι να διασώζουν τις τράπεζες. Εντούτοις, η συγκυρία για την άντληση νέων κεφαλαίων από τις αγορές δεν είναι θετική. Οι επενδυτές είναι διστακτικοί μετά το «κούρεμα» που επιβλήθηκε πρόσφατα σε ομόλογα τραπεζών στην Ισπανία, στην Ιταλία και στην Πορτογαλία. Είναι πολύ πιθανόν οι τράπεζες να υποχρεωθούν να προσφέρουν υψηλότερα επιτόκια σε υποψήφιους επενδυτές κατά την έκδοση των ομολόγων μετατρέψιμων σε μετοχές (CoCos), που φαίνεται ότι θα είναι η βασική πηγή άντλησης κεφαλαίων.
Αφορμή για τη θέσπιση νέων κριτηρίων όσον αφορά την κεφαλαιακή επάρκεια των τραπεζών είναι να μπορούν να καλύψουν άμεσα απώλειες, για παράδειγμα, από μη εξυπηρετούμενα δάνεια ή επενδύσεις σε τιτλοποιημένα δάνεια. Στην Ισπανία, στην Ιταλία, στην Ιρλανδία, στην Ελλάδα και στο Βέλγιο, οι τράπεζες στηρίχθηκαν με κρατικά κεφάλαια στη διάρκεια της χρηματοπιστωτικής κρίσης και της κρίσης χρέους της Ευρωζώνης.
Ανώνυμες πηγές του Reuters αποκαλύπτουν ότι θα επιβληθούν και ποιοτικά κριτήρια στις τράπεζες. Για παράδειγμα, το 12% των κεφαλαίων τους να προέρχεται από ομόλογα χαμηλής εξασφάλισης, τα οποία είναι πιο εύκολο να ρευστοποιηθούν σε σχέση με τα ομόλογα υψηλής εξασφάλισης.
Οι νέες κεφαλαιακές απαιτήσεις εκτιμάται ότι θα κυμανθούν από 186 δισ. έως 286 δισ. ευρώ, οπότε κάποιες από τις 35-40 μεγάλες τράπεζες της Ευρωζώνης θα βρεθούν μπροστά σε μεγάλη πρόκληση. Ορισμένες τράπεζες πληρούν τα νέα κριτήρια του SRB, το οποίο έχει προχωρήσει σε κατά περίπτωση αξιολογήσεις. «Κάποιες τράπεζες πληρούν αυτούς τους στόχους, άλλες μπορεί να χρειαστούν μία διετία και σε άλλες έχει δοθεί προθεσμία τεσσάρων ετών», σχολιάζει υψηλόβαθμος αξιωματούχος του SRB στο Reuters.
Εν συνεχεία θα ανακοινωθούν ανάλογοι κανόνες για μικρότερες τράπεζες. Το Ενιαίο Συμβούλιο Εξυγίανσης έχει υπό την εποπτεία του 142 τράπεζες στην Ευρωζώνη. Οι συστημικές τράπεζες στην Ε.Ε., όπως η Deutsche Bank, η BNP Paribas και η UniCredit, υποχρεούνται να συγκεντρώσουν περισσότερα κεφάλαια από το Συμβούλιο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας έως τον Ιανουάριο του 2019.
Η εμπιστοσύνη στον τραπεζικό κλάδο της Ευρωζώνης έχει δεχθεί ισχυρό πλήγμα, εξαιτίας της θέσπισης κανονιστικού πλαισίου για τον καταλογισμό των τραπεζικών απωλειών στους επενδυτές και τους καταθέτες, πριν παρέμβει το κράτος.
Μετά τη διάσωση με κρατικά κεφάλαια ορισμένων εκ των μεγαλύτερων τραπεζών παγκοσμίως, οι Βρυξέλλες αποφάσισαν να δημιουργήσουν την Τραπεζική Ενωση το 2012, βάσει της οποίας επιβάλλεται ο καταλογισμός απωλειών κατά σειράν στους μετόχους, στους ομολογιούχους και στις καταθέσεις άνω των 100.000 ευρώ.
«Κούρεμα» καταθέσεων έγινε στην Κύπρο. To 2015, συνταξιούχος στην Ιταλία αυτοκτόνησε διότι έχασε όλες τις αποταμιεύσεις του, ύψους 120.000 ευρώ, εξαιτίας του «κουρέματος» ομολόγων της Banca dell’ Etruria, μιας περιφερειακής τράπεζας στην κεντρική Ιταλία. Την περασμένη εβδομάδα αποκαλύφθηκε ότι ομολογιούχοι της ιταλικής Monte dei Paschi άσκησαν αγωγή στο Λουξεμβούργο, ύστερα από το «κούρεμα» σε τίτλους της τράπεζας.
Οι ενάγοντες απαιτούν αποζημίωση ενός δισ. ευρώ μετά το «κούρεμα» που έγινε στο πλαίσιο της προληπτικής ανακεφαλαιοποίησης και αναδιάρθρωσης της τράπεζας. Παρόμοιες αγωγές έχουν ασκηθεί από τη Novo Banco στην Πορτογαλία και την Banco Popular στην Ισπανία.
Ταύτιση απόψεων Ντράγκι – Γερμανίας για τα κόκκινα δάνεια
Ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Μάριο Ντράγκι προειδοποίησε ότι οι ευρωπαϊκές τράπεζες θα βρεθούν σε μειονεκτική θέση αν επιβληθούν όρια στα κρατικά ομόλογα που μπορούν να διατηρούν στους ισολογισμούς τους. «Δεν υπάρχει συναίνεση για τη θέσπιση ορίων σε παγκόσμια κλίμακα. Οπότε, αν η Ε.Ε. αποφασίσει να χαράξει τον δικό της δρόμο, τότε οι ευρωπαϊκές τράπεζες θα τεθούν αυτομάτως σε μειονεκτική θέση σε σχέση με τους ανταγωνιστές τους», σχολίασε ο κ. Ντράγκι προχθές στις Βρυξέλλες.
Παράλληλα, ο κ. Ντράγκι τόνισε ότι δεν μπορεί να υπάρξει κοινό σύστημα εγγύησης καταθέσεων, αν δεν μειωθεί ο όγκος των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Ανάλογη είναι η θέση της Bundesbank επί του ζητήματος αυτού και αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία, διότι σπανίως συμπίπτουν οι απόψεις ΕΚΤ και Γερμανίας. Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια στον τραπεζικό κλάδο της Ευρωζώνης υπολογίζονται περίπου στο ένα τρισ. ευρώ και είναι τροχοπέδη στην ανάπτυξη των οικονομιών των κρατών-μελών. Παρότι ένα κοινό σύστημα εγγύησης καταθέσεων θεωρείται απαραίτητο για την ολοκλήρωση της τραπεζικής ένωσης, η εκκαθάριση των τραπεζικών ισολογισμών από τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια προχωρεί με πολύ αργό ρυθμό. «Η μείωση και ο επιμερισμός των κινδύνων πρέπει να πηγαίνουν μαζί», δήλωσε ο κ. Ντράγκι ενώπιον του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.