Τη δημιουργία κεντρικής ηλεκτρονικής αγοράς για τα κόκκινα δάνεια, που θα συνδέει απευθείας τράπεζες και επενδυτές, προτείνει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), ώστε να υπάρξει μεγαλύτερη διαφάνεια και μείωση του κόστους των συναλλαγών. Μια ιδιωτική πλατφόρμα για τη διαπραγμάτευση των μη εξυπηρετούμενων δανείων είναι η τελευταία πρόταση από την ΕΚΤ, για να απαλλαχθούν οι τραπεζικοί ισολογισμοί από το προβληματικό σκέλος του ενεργητικού τους.
Από την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση του 2007 και τη συνακόλουθη ευρωπαϊκή κρίση χρέους, οι τράπεζες της Ευρωζώνης έχουν συσσωρεύσει μη εξυπηρετούμενα δάνεια περίπου 921 δισ. ευρώ, αναφέρεται στη μελέτη της ΕΚΤ. Στα 300 δισ. ευρώ περίπου υπολογίζονται μόνον τα κόκκινα δάνεια των ιταλικών τραπεζών. Προτεραιότητα της ΕΚΤ είναι να μειωθεί ο όγκος των μη εξυπηρετούμενων δανείων, τα οποία δημιουργούν αβεβαιότητα για το μέλλον μιας τράπεζας και έτσι αυξάνουν το κόστος χρηματοδότησής της, αναφέρει η ΕΚΤ στο εξαμηνιαίο περιοδικό της Financial Stability Review.
«Ο ρόλος των εποπτικών αρχών στη θέσπιση μιας τέτοιας πλατφόρμας θα πρέπει να περιορίζεται στο κανονιστικό πλαίσιο, στην παροχή στήριξης για την έναρξη λειτουργίας και στη δημιουργία κινήτρων για τη συμμετοχή επενδυτών», επισημαίνεται στη μελέτη. Σε μια τέτοια πλατφόρμα θα πρέπει, παράλληλα, να προστατεύονται τα προσωπικά δεδομένα των δανειοληπτών και να μη λειτουργεί ως μονοπώλιο, αλλά να επιτρέπει τη συμμετοχή πολλών υποψήφιων επενδυτών που θα ενδιαφέρονται για την απόκτηση χαρτοφυλακίων με μη εξυπηρετούμενα δάνεια.
Δεν είναι πρώτη φορά που τίθεται επί τάπητος αυτή η ιδέα. Η ΕΚΤ επισημαίνει ότι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Συστημικού Κινδύνου (ESRB) έχει συζητήσει τη δημιουργία μιας «πλατφόρμας διαπραγμάτευσης, όπου οι τράπεζες μπορούν να έρθουν σε επαφή με επενδυτές, όταν θα επιθυμούν να διαθέσουν σε πώληση χαρτοφυλάκια με μη εξυπηρετούμενα δάνεια».
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Συστημικού Κινδύνου είναι αρμόδιο για την επίβλεψη του χρηματοπιστωτικού συστήματος στην Ε.Ε., καλύπτοντας τράπεζες, ασφαλιστικές εταιρείες, διαχειριστές περιουσιακών στοιχείων και τον σκιώδη τραπεζικό τομέα. Η ΕΚΤ έχει αναλάβει από το 2014 την άμεση εποπτεία περίπου 120 μεγάλων τραπεζών στην Ευρωζώνη. Αξίζει να σημειωθεί ότι τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια στα 28 κράτη-μέλη της Ε.Ε. προσδιορίστηκαν σε πάνω από 1,3 τρισ. ευρώ στα τέλη Μαρτίου, εκ των οποίων τα προαναφερόμενα 921 δισ. ευρώ εντοπίζονται σε τραπεζικούς ισολογισμούς εντός Ευρωζώνης.
Η ΕΚΤ έχει προτείνει την υιοθέτηση αρκετά αυστηρότερων κριτηρίων για τις προβλέψεις των κόκκινων δανείων από τις αρχές του επόμενου έτους, προκαλώντας πριν από μία εβδομάδα αντιδράσεις από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και χθες από το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
Οι οικονομολόγοι της ΕΚΤ προωθούν την αύξηση των προβλέψεων στο 100% της αξίας των νέων μη εξυπηρετούμενων δανείων, δίνοντας από το 2018 προθεσμία δύο χρόνων για τις πιστώσεις με εγγύηση και επτά χρόνων για τις πιστώσεις χωρίς εγγύηση, προκειμένου να συγκεντρώσουν οι τράπεζες τα απαραίτητα κεφάλαια. Χθες το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ενωσης ανακοίνωσε ότι η ΕΚΤ δεν έχει τη δικαιοδοσία να επιβάλει στις τράπεζες της Ευρωζώνης νέα κριτήρια για προβλέψεις των μη εξυπηρετούμενων δανείων, βάσει του καταστατικού της. Η επικεφαλής του Εποπτικού Συμβουλίου της ΕΚΤ Ντανιέλ Νουί απάντησε ότι θα προσαρμοστεί το κείμενο του σχεδίου και θα γίνουν ορισμένες παραχωρήσεις ώστε να γίνει αποδεκτό από όλους. «Θα πρέπει να συζητήσουν, να συμβουλευτούν τους νομικούς και να γνωρίζουν πού απευθύνονται», σχολίασε ο Νίκολας Βέρον, που εργάζεται στο Κέντρο Ερευνών Bruegel.
Αντιδράσεις είχαν διατυπωθεί στις 23 Νοεμβρίου από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το οποίο έκρινε ότι η ΕΚΤ δεν έχει τη δικαιοδοσία να επιβάλλει κανόνες, χωρίς προηγουμένως να έχει εναρμονιστεί το κατάλληλο ρυθμιστικό πλαίσιο από την Κομισιόν. Στην Ιταλία, ο υπουργός Οικονομικών Πιερ Κάρλο Παντοάν είχε τονίσει ότι οι τράπεζες χρειάζονται περισσότερο χρόνο για να συγκεντρώσουν το κατάλληλο ρευστό για να «κτίσουν» τόσο υψηλές προβλέψεις. H Eυρωπαϊκή Επιτροπή διενεργεί μελέτη για την επιβολή κοινών κριτηρίων για τις προβλέψεις κόκκινων δανείων, η οποία θα ολοκληρωθεί το 2018.