Δύο απειλές θα μπορούσαν να εκτροχιάσουν την παγκόσμια οικονομία: μία τεραστίων διαστάσεων πολιτική κρίση και η πρόωρη υπερθέρμανση της συγχρονισμένης παγκόσμιας οικονομίας. Οι πολιτικοί κίνδυνοι εξακολουθούν να ρίχνουν βαριά τη σκιά τους στην παγκόσμια οικονομία, αλλά σε μικρότερο βαθμό απ’ ό,τι πέρυσι. Ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ δεν κήρυξε εμπορικό πόλεμο στην Κίνα ή στο Μεξικό. Στην Ευρώπη, η αντίθεση μεταξύ των κενών περιεχομένου υποσχέσεων που έδιναν οι υποστηρικτές της εξόδου της Βρετανίας από την Ε.Ε. και της σκληρής πραγματικότητας, που είναι η πολύ ασθενής διαπραγματευτική θέση της Βρετανίας απέναντι στην Ενωση, έχει συμβάλει ώστε να περιοριστούν οι αντιευρωπαίοι λαϊκιστές. Παρ’ όλ’ αυτά, οι πολιτικοί κίνδυνοι εξακολουθούν να είναι σοβαροί. Ο αμερικανικός οικονομικός προστατευτισμός απειλεί να υπονομεύσει παγκόσμιες εμπορικές συμφωνίες, ενώ ενδέχεται να καταρρεύσουν οι διαπραγματεύσεις ΗΠΑ – Καναδά – Μεξικού για τη Nafta. Στην Ευρώπη, η Ιταλία οδεύει προς αβέβαιο πολιτικό μέλλον. Σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, δεν θα προκύψει νικητής από τις βουλευτικές εκλογές της 4ης Μαρτίου. Μπορεί αυτό να μην είναι ασυνήθιστο για την Ιταλία, ωστόσο υπάρχει ο κίνδυνος ριζοσπαστικά αριστερά και δεξιά πολιτικά κόμματα να ενώσουν τις δυνάμεις τους κατά της Ε.Ε. και κατά του ευρώ. Στη γεωπολιτική αρένα, η διαμάχη με τη Βόρειο Κορέα δεν θα αποτελέσει σημαντικό πρόβλημα για την παγκόσμια οικονομία, παρά μόνο στην περίπτωση που ο ηγέτης της Βορείου Κορέας δείξει αυτοκτονικές τάσεις και αρχίσει πραγματικό πόλεμο με τις ΗΠΑ ή αν μεταμορφωθεί η περιρρέουσα ένταση σε ανοικτή σύγκρουση μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας. Δεν εντοπίζουμε ενδείξεις πώς θα μπορούσε να συμβεί κάτι τέτοιο. Πρέπει να παρακολουθήσουμε και την εξέλιξη της αντιπαλότητας μεταξύ Σαουδικής Αραβίας και Ιράν. Οσο περιορίζονται σε πολέμους δι’ αντιπροσώπων στο εξωτερικό και δεν επιτίθενται η μία στην άλλη άμεσα, η ροή του πετρελαίου και η παγκόσμια οικονομία δεν θα επηρεαστούν σημαντικά. Οκτώ χρόνια αφότου άρχισε η ανάκαμψη της παγκόσμιας οικονομίας, το κρίσιμο ερώτημα είναι πόσο μπορεί να διαρκέσει το πάρτι. Το 2017 η παγκόσμια οικονομία αναπτύχθηκε ταχύτερα από τη μακροπρόθεσμη τάση, ωστόσο ο συνδυασμός χαμηλού πληθωρισμού και ισχυρής ανάπτυξης δεν μπορεί να διαρκέσει για πάντα. Στο τέλος, η ανάγκη να περιοριστούν οι υπερβολές στη χορήγηση δανείων σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά ή η ανάγκη να καταπολεμηθεί η άνοδος του πληθωρισμού θα προκαλέσουν νέα ύφεση. Ωστόσο, κάτι τέτοιο ενδέχεται να μη συμβεί πριν από το 2020 ή το 2021.
Ευτυχώς, προς το παρόν, δεν υπάρχει κάποια σαφής ένδειξη ότι οι αναπτυγμένες οικονομίες της Δύσης πλησιάζουν σε σημείο καμπής. Με βάση τα ιστορικά στοιχεία, η πιστωτική επέκταση στις ΗΠΑ αλλά και στην Ευρώπη παραμένει πολύ υποτονική. Πλέον η προσοχή έχει αρχίσει να στρέφεται περισσότερο στους πληθωριστικούς κινδύνους παρά στον αποπληθωρισμό. Μέχρι σήμερα, η ευκολία μετεγκατάστασης της παραγωγής σε χώρες με φθηνότερους μισθούς, οι τεχνολογικές καινοτομίες, περιλαμβανομένων των ρομπότ, και ορισμένες διαρθρωτικές αλλαγές στις αγορές εργασίας έχουν εμποδίσει μια σημαντική αύξηση των μισθών και του πληθωρισμού. Ο δομικός πληθωρισμός αυξήθηκε το 2017 λιγότερο απ’ όσο περιμέναμε πριν από ένα χρόνο. Για το 2018 προβλέπουμε άνοδο της παραγωγικότητας, χάρη στην αύξηση των επενδύσεων, ενώ οι τεχνολογικές πρόοδοι θα αντισταθμίσουν σε μεγάλο βαθμό την περιορισμένη αύξηση των μισθών. Δεν υπάρχουν σημαντικά στοιχεία που να υποδηλώνουν ότι ο δομικός πληθωρισμός θα αυξηθεί το 2018 περισσότερο από το προβλεπόμενο. Μπορεί αυτός να είναι ο σημαντικότερος οικονομικός κίνδυνος που πρέπει να παρακολουθεί κανείς, ωστόσο θεωρούμε πως κάτι τέτοιο είναι πιθανότερο να συμβεί το 2019 ή το 2020 παρά το 2018.
* Ο αρθρογράφος είναι επικεφαλής οικονομολόγος της Berenberg Bank.