Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) αναμένεται να ανακοινώσει πολύ νωρίτερα τον τερματισμό της χαλαρής νομισματικής πολιτικής και την αύξηση των επιτοκίων, αναθεωρώντας το χρονοδιάγραμμα των κινήσεών της. Μέχρι τον Ιούνιο, η ΕΚΤ θα έχει ανακοινώσει την ημερομηνία που θα εκπνεύσουν τα μέτρα ποσοτικής χαλάρωσης, προβλέπει η πλειοψηφία των οικονομολόγων που μίλησαν στο αμερικανικό πρακτορείο Bloomberg.
Η ΕΚΤ θα προχωρήσει στην πρώτη αύξηση του επιτοκίου αποδοχής καταθέσεων το β΄ τρίμηνο του 2019, ανεβάζοντας το αρνητικό πρόσημο από το -0,40% στο -0,25%. Το βασικό επιτόκιο δανεισμού θα αυξηθεί μέσα στο γ΄ τρίμηνο του 2019 για πρώτη φορά από τον Ιούνιο του 2011. Το ύψος των επιτοκίων της ΕΚΤ είναι μείζον πολιτικό ζήτημα τα τελευταία χρόνια, προκαλώντας έντονες αντιδράσεις από το Βερολίνο, που θεωρεί ότι πλήττονται οι καταθέσεις των αποταμιευτών λόγω της εξαιρετικά χαμηλής απόδοσης που έχουν. Οι πρώτες αλλαγές στις κατευθυντήριες γραμμές της ΕΚΤ προβλέπεται να γίνουν τον Μάρτιο, με τους οικονομολόγους του Bloomberg να εκδηλώνουν κάποια αισιοδοξία για την ενίσχυση του πληθωρισμού που σήμερα παραμένει πεισματικά χαμηλός.
Η ΕΚΤ είχε ανακοινώσει τον Οκτώβριο ότι το πρόγραμμα αγοράς των κρατικών και εταιρικών ομολόγων θα συνεχιστεί τουλάχιστον μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2018 ή και περισσότερο, παρά το ότι αποφάσισε τη μείωση των μηνιαίων αγορών κατά το ήμισυ, στα 30 δισ. ευρώ, από αυτόν τον μήνα. Το πρόγραμμα αυτό είναι η καρδιά των μέτρων ποσοτικής χαλάρωσης της Ευρωτράπεζας. Χάρις σε αυτό μειώθηκε το κόστος δανεισμού για τις επιχειρήσεις και τα κράτη-μέλη της Ευρωζώνης, ανοίγοντας τον δρόμο σε υψηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης από τα τέλη του 2016. Στη συνεδρίαση του Οκτωβρίου, η ΕΚΤ είχε επίσης τονίσει πως το βασικό επιτόκιο δανεισμού θα παραμείνει στο 0% και επιτόκιο αποδοχής καταθέσεων στο -0,4% για παρατεταμένο χρονικό διάστημα.
Οι προσδοκίες για τις επόμενες κινήσεις της ΕΚΤ αλλάζουν επειδή η θετική οικονομική προοπτική για την Ευρωζώνη ώθησε ορισμένους υψηλούς αξιωματούχους της ΕΚΤ να μιλήσουν για ταχύτερο τερματισμό της χαλαρής νομισματικής πολιτικής στην Ευρωζώνη. Ο Γενς Βάιντμαν, επικεφαλής της κεντρικής τράπεζας της Γερμανίας (Bundesbank), επιδιώκει εδώ και καιρό να δοθεί συγκεκριμένη ημερομηνία για τη λήξη του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης. Ο Κλάας Νοτ, επικεφαλής της ολλανδικής κεντρικής τράπεζας, ισχυρίζεται ότι αυξάνονται οι πληθωριστικές πιέσεις στην οικονομία, παροτρύνοντας τον τερματισμό της υφιστάμενης πολιτικής για να μην εξασθενήσει η χρηματοπιστωτική σταθερότητα.
Επισήμως, όμως, η ΕΚΤ δεν αναμένει ενίσχυση του πληθωρισμού νωρίτερα από το 2020, σύμφωνα με τις τελευταίες προβλέψεις που δημοσίευσε τον Δεκέμβριο του 2017. Τον τελευταίο μήνα του 2017, ο πληθωρισμός υποχώρησε στο 1,4% από το 1,5% του Νοεμβρίου. Η ΕΚΤ εκτιμά, επίσης, πως οι τιμές θα έχουν φθάσει μόνον 1,7% μέχρι το 2020, δηλαδή θα συνεχίσουν να απέχουν από το «κοντά στο 2%» που είναι ο στόχος της.
Αλλά ακόμη και ο Μπενουά Κερέ, μέλος της εκτελεστικής συμβουλίου της ΕΚΤ και από τους πιο ένθερμους υποστηρικτές της πολιτικής που εφαρμόζει η ΕΚΤ εδώ και τρία χρόνια, δήλωσε πρόσφατα ότι είναι πολύ πιθανό να μη δοθεί άλλη παράταση στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης μετά τον Σεπτέμβριο. Αυτή η διχογνωμία μεταξύ των μελών της έγινε αντιληπτή από τη δημοσίευση των πρακτικών από τη συνεδρίαση του Δεκεμβρίου, οδηγώντας σε άνοδο το ευρώ.
«Το βασικό θέμα που θα απασχολεί τους οικονομολόγους μέσα στους επόμενους μήνες είναι η επικοινωνία της ΕΚΤ», σχολιάζει ο Κρίστιαν Τότναμ, οικονομολόγος της DekaBank στη Φρανκφούρτη, σημειώνοντας ότι «αλλαγές αναμένεται να γίνουν στις κατευθυντήριες γραμμές που χαράσσει η ΕΚΤ για τις επόμενες κινήσεις της».