Η ΕΚΤ αποφάσισε χθες να ολοκληρώσει στο τέλος του 2018 το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων (QE) που εφαρμόζει από τον Μάρτιο του 2015, για το οποίο πολλοί οικονομικοί αναλυτές θεωρούν πως ενίσχυσε σημαντικά την ανάπτυξη στην Ευρωζώνη τα τελευταία χρόνια και απέτρεψε την απειλή του αποπληθωρισμού. Πρόκειται για αποφασιστικό πρώτο βήμα προς τη σταδιακή κατάργηση της νομισματικής πολιτικής που εφάρμοσε η ΕΚΤ τα χρόνια μετά την κρίση. Ομως επειδή καμία κεντρική τράπεζα δεν θέλει να είναι βιαστική, η ΕΚΤ αποφάσισε χθες να διατηρήσει στα σημερινά, ιστορικά χαμηλά, επίπεδα τα επιτόκια δανεισμού για τουλάχιστον μέχρι το φθινόπωρο του 2019.
Η ΕΚΤ θα συνεχίσει να αγοράζει ομόλογα ύψους 30 δισ. ευρώ μέχρι και τον Σεπτέμβριο, θα μειώσει τις αγορές στα 15 δισ. τους επόμενους τρεις μήνες και θα ολοκληρώσει το λεγόμενο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης, συνολικού ύψους 2,4 τρισ. ευρώ, στο τέλος Δεκεμβρίου. Διατήρησε χθες αμετάβλητα τα επιτόκια δανεισμού, στο 0% το βασικό επιτόκιο και στο -0,4% το επιτόκιο δανεισμού για τράπεζες. Μάλιστα η ΕΚΤ αισθάνθηκε την ανάγκη να προειδοποιήσει πως θα ολοκληρώσει τον Δεκέμβριο τις αγορές ομολόγων υπό την προϋπόθεση πως «τα στοιχεία (των επόμενων μηνών) θα επιβεβαιώσουν τη μεσοπρόθεσμη προοπτική για τον πληθωρισμό». Ο Μάριο Ντράγκι, πρόεδρος της ΕΚΤ, δήλωσε χθες πως «εξακολουθεί να υπάρχει η ανάγκη για σημαντική υποστήριξη από τη νομισματική πολιτική» και πρόσθεσε πως «το διοικητικό συμβούλιο είναι έτοιμο να προσαρμόσει όλα τα εργαλεία (σ.σ.: νομισματικής πολιτικής) όπως κρίνεται απαραίτητο, ώστε να διασφαλίσει πως ο πληθωρισμός εξακολουθεί να κινείται συνεχώς προς τον στόχο του Δ.Σ. για τον πληθωρισμό». Η απόφαση της ΕΚΤ να διατηρήσει τα επιτόκια δανεισμού στα σημερινά επίπεδα μέχρι το φθινόπωρο του 2019 και η προειδοποίηση πως είναι έτοιμη να προσαρμόσει την πολιτική της, αν ο πληθωρισμός δεν κινηθεί όπως προβλέπει σήμερα, οδήγησαν το ευρώ σε πτώση μέχρι 1% έναντι του δολαρίου, ενώ μόλις είχε ανακοινωθεί η απόφαση για το QE το ευρώ είχε φτάσει να ενισχύεται μέχρι και κατά 0,5% έναντι του αμερικανικού νομίσματος.
Παράλληλα η ΕΚΤ επανέλαβε την απόφαση να συνεχίσει να επανεπενδύει τα έσοδα που έχει από τις αγορές ομολόγων για «παρατεταμένη χρονική περίοδο» μετά την ολοκλήρωση της ποσοτικής χαλάρωσης «και σε κάθε περίπτωση για όσο χρειαστεί ώστε να διατηρηθούν ευνοϊκές συνθήκες ρευστότητας και σημαντικός βαθμός νομισματικής υποστήριξης». Ο Ντράγκι δήλωσε χθες πως δεν συζητήθηκε με περισσότερες λεπτομέρειες πότε θα σταματήσει να επανεπενδύει τα έσοδα από τις αγορές ομολόγων και πως δεν έχει συζητηθεί καθόλου πότε θα προχωρήσει η ΕΚΤ σε αύξηση των επιτοκίων δανεισμού. Η απόφαση της ΕΚΤ να ολοκληρώσει το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων, δηλαδή το σημαντικότερο και ισχυρότερο από τα εργαλεία που χρησιμοποίησε για να βοηθήσει την Ευρωζώνη να ξεπεράσει τη διπλή κρίση που απείλησε τη συνοχή της τα προηγούμενα χρόνια, τη φέρνει πιο κοντά στη Fed που έχει αυξήσει τα επιτόκια δανεισμού επτά φορές από τον Δεκέμβριο του 2015.
Επιβράδυνση ανάπτυξης
Η ΕΚΤ αναθεώρησε χθες σημαντικά προς το χειρότερο την πρόβλεψη για την ανάπτυξη στην Ευρωζώνη το 2018, επικαλούμενη την ένταση στο εμπόριο μεταξύ των ΗΠΑ και της Κίνας και των ΗΠΑ και της Ε.Ε.
Αντιθέτως, η ΕΚΤ αναθεώρησε σημαντικά την πρόβλεψη για τον πληθωρισμό εξαιτίας της ανόδου των τιμών της ενέργειας, αν και εξακολουθεί να προβλέπει πως δεν θα πιάσει τον στόχο για πληθωρισμό 2% ούτε το 2020. Πλέον η ΕΚΤ προβλέπει πως η οικονομία της Ευρωζώνης θα αναπτυχθεί με ρυθμό 2,1% το 2018, ενώ τον Μάρτιο προέβλεπε ρυθμό ανάπτυξης 2,4%. Ωστόσο, διατήρησε αμετάβλητη την πρόβλεψη για το 2019 και το 2020. Το 2017 η οικονομία της Ευρωζώνης είχε αναπτυχθεί με ρυθμό 2,5%, τον υψηλότερο της τελευταίας δεκαετίας, ωστόσο φαίνεται να επιβραδύνεται από την αρχή του έτους. Μιλώντας χθες ο Ντράγκι είπε πως η επιβράδυνση του ρυθμού ανάπτυξης του 2018 επιδεινώνεται από την «ενίσχυση της αβεβαιότητας» που προκαλείται από την πολιτική Τραμπ στο διεθνές εμπόριο. Προειδοποίησε πως μέτρα προστατευτισμού στο εμπόριο ενδέχεται να υπονομεύσουν την εμπιστοσύνη προς την παγκόσμια οικονομία και το θεσμικό πλαίσιο που έχει υποστηρίξει την ανάπτυξη επί δεκαετίες. Οσον αφορά τον πληθωρισμό, η ΕΚΤ προβλέπει πλέον πως θα διαμορφωθεί στο 1,7% το τρέχον έτος και τα δύο επόμενα.