Η αναιμική αύξηση μισθών είναι το κύριο χαρακτηριστικό γνώρισμα στις αγορές εργασίας μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2008. Αυτοί που πλήττονται περισσότερο είναι οι χαμηλόμισθοι, παρατηρεί ο ΟΟΣΑ στη φετινή έκθεσή του για τις προοπτικές της απασχόλησης. Είναι ένα δυσάρεστο φαινόμενο που εντείνει την εισοδηματική ανισότητα και τροφοδοτεί το κλίμα δυσαρέσκειας, στιγματίζοντας την παγκοσμιοποίηση και δημιουργώντας πρόσφορο έδαφος για την επέλαση του λαϊκισμού.
Ο ΟΟΣΑ αποδίδει τη στασιμότητα των μισθών στη μείωση της παραγωγικότητας και στον χαμηλό πληθωρισμό. Αλλά, τονίζει στην έκθεση, αρνητικό ρόλο έχει διαδραματίσει η αύξηση της προσωρινής εργασίας και της μερικής απασχόλησης. Αρνητικός παράγοντας στην αποδυνάμωση των μισθών είναι, επίσης, ο αποκλεισμός των ανειδίκευτων εργαζομένων από την καινοτομία. Παραδόξως, η μεγαλύτερη αύξηση των μισθών καταγράφεται μόνον στο 1% των υψηλότερα αμειβόμενων.
Στα τέλη του 2017, οι μισθοί στα κράτη-μέλη του ΟΟΣΑ αυξήθηκαν μόνον κατά το ήμισυ, συγκριτικά με ό,τι ίσχυε πριν από δέκα χρόνια. Το β΄ τρίμηνο του 2007, όταν η ανεργία κινούνταν σε ανάλογα επίπεδα με τα σημερινά, οι μισθοί είχαν αυξηθεί κατά 5,8%, αντί του χαμηλού 3,2% το δ΄ τρίμηνο του 2017. Σε ορισμένες χώρες που επλήγησαν σε μεγάλο βαθμό από τη χρηματοπιστωτική κρίση καταγράφηκε πτώση των πραγματικών μισθών. Χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν η Ιταλία και η Ισπανία, όπου η πτώση της ανεργίας αποδίδεται κατά κύριο λόγο στην αύξηση της προσωρινής εργασίας και της μερικής απασχόλησης.
Αυτή η τάση ανάπτυξης, χωρίς ουσιαστική αύξηση των μισθών, καθιστά αναγκαία τη στήριξη των εργαζομένων από τις κυβερνήσεις, δήλωσε ο γενικός γραμματέας του ΟΟΣΑ Ανχελ Γκουρία από το Παρίσι. Στη στασιμότητα των μισθών συνετέλεσε, επίσης, η μακροχρόνια ανεργία, καθώς ένας υποψήφιος εργαζόμενος προτίθεται να λάβει χαμηλότερες αποδοχές από το να μείνει εκτός αγοράς εργασίας. Λιγότερο από ένας στους τρεις που αναζητούν εργασία λαμβάνει, κατά μέσον όρο, επίδομα ανεργίας στα κράτη-μέλη του ΟΟΣΑ. Αντίδοτο στην καταπολέμηση της στασιμότητας των μισθών είναι η βελτίωση των συστημάτων εκπαίδευσης, προκειμένου οι εργαζόμενοι να έχουν περισσότερες ευκαιρίες.
Ο ΟΟΣΑ, ο οποίος έχει κατ’ επανάληψη επισημάνει την ανεπαρκή αύξηση των πραγματικών μισθών στον ανεπτυγμένο κόσμο, δεν είναι ο μοναδικός φορέας που κρούει τον κώδωνα του κινδύνου. «Ο λαϊκισμός από την Ακροδεξιά και την Ακροαριστερά ενισχύεται, εν μέρει λόγω των επιπτώσεων της τελευταίας χρηματοπιστωτικής κρίσης», λέει ο Σόνι Καπούρ, γενικός διευθυντής του κέντρου ερευνών Re-Define. «Ο ψηφοφόρος είναι πολύ δυσαρεστημένος, διότι δεν έχει αποκομίσει σχεδόν κανένα όφελος μία δεκαετία μετά την κρίση. Ελάχιστοι έχουν δει να αυξάνονται οι πραγματικοί μισθοί τους. Οι περισσότεροι ζουν σε συνθήκες οικονομικής ανασφάλειας και γενικευμένης αβεβαιότητας», επισημαίνει ο κ. Καπούρ σε αναλυτικό σημείωμα.
Στην Ιταλία, η κυβέρνηση συνασπισμού του Κινήματος των 5 Αστέρων και της Λέγκας του Βορρά ψήφισε νόμο για να μειωθεί ο αριθμός των συμβάσεων προσωρινής απασχόλησης. «Ενώ έχουν δημιουργηθεί θέσεις εργασίας, μονάχα λίγοι στην κορυφή έχουν την τύχη να δουν να αυξάνονται οι απολαβές τους και να εργάζονται σε ένα πιο ποιοτικό εργασιακό περιβάλλον», αναφέρεται στην έκθεση του οργανισμού. Μία από τις μεγαλύτερες προεκλογικές δεσμεύσεις του προέδρου πλέον Τραμπ είναι η επιστροφή των θέσεων εργασίας που μεταφέρθηκαν σε χώρες με χαμηλότερο εργατικό κόστος, υιοθετώντας πολιτική εμπορικού προστατευτισμού και εσωστρέφειας στην οικονομία. Εντούτοις, όπως επισημαίνουν οικονομικοί αναλυτές, το αποτέλεσμα ενός εμπορικού πολέμου θα επηρεάσει αρνητικά την καταναλωτική δύναμη των εργαζομένων και την απασχόληση.