Με διστακτικά βήματα προχωράει η Κούβα στην ελεύθερη οικονομία

Με διστακτικά βήματα προχωράει η Κούβα στην ελεύθερη οικονομία

4' 0" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Σε μια ιστορική καμπή, στα πρώτα της βήματα μετά το τέλος της εποχής Κάστρο, η Κούβα επιχειρεί, εμφανώς αμφίθυμη, τη μετάβασή της σε μια οικονομία μερικώς ανοικτή στην ιδιωτική πρωτοβουλία, στην επιχειρηματικότητα και στην ατομική ιδιοκτησία. Ομως κάθε της βήμα συνοδεύεται από ρήτρες, προϋποθέσεις και περιορισμούς, που προδίδουν την προσήλωση της Αβάνας στο σοβιετικό της παρελθόν και στον στόχο της να αποτρέψει τη συσσώρευση πλούτου. Παράλληλα, η κουβανική οικονομία πιέζεται από τη μερική επαναφορά του αρνητικού κλίματος που χαρακτήριζε τις σχέσεις της με τις ΗΠΑ. Ο Ντόναλντ Τραμπ έχει εν μέρει τουλάχιστον ακυρώσει την προσέγγιση της Ουάσιγκτον με την Αβάνα, που επιτεύχθηκε επί Ομπάμα.

Με μία, εκ πρώτης όψεως τουλάχιστον, ανατρεπτική αναθεώρηση του συντάγματος, που αποφάσισε προ ημερών, η Αβάνα δοκιμάζει να αλλάξει παγιωμένες καταστάσεις των τελευταίων περίπου 60 ετών. Κυριότερη αλλαγή είναι ότι το νέο σύνταγμα επαναφέρει στη νομιμότητα την ατομική ιδιοκτησία και τις πωλήσεις περιουσιακών στοιχείων που απαγορεύτηκαν από το 1959 και την ανάληψη της εξουσίας από τον Φιντέλ Κάστρο. Ταυτοχρόνως, επιχειρεί να προσελκύσει επενδύσεις για να στηρίξει μιαν αδρανή οικονομία, ενώ αρχίζει και πάλι να εκδίδει άδειες για τη λειτουργία μικρών επιχειρήσεων, όπως είναι τα εστιατόρια, οι πανσιόν και τα ταξί.

Οπως τονίζει η κουβανική εφημερίδα Granma, το νέο σύνταγμα προβλέπει μεγαλύτερη προστασία για τους επιχειρηματίες και τους ξένους επενδυτές, αλλά παράλληλα υπογραμμίζει ότι το Κομμουνιστικό Κόμμα θα παραμείνει η κυρίαρχη πολιτική δύναμη στη χώρα. Σε ό,τι αφορά την επιχειρηματικότητα, οριοθετείται σε αυστηρά στενά πλαίσια. Κανείς δεν έχει το δικαίωμα να ελέγχει περισσότερες από μία επιχειρήσεις, και τα εστιατόρια δικαιούνται να διαθέτουν μόνον 50 θέσεις. Πρόκειται για σημαντική αλλαγή, καθώς στο παρελθόν δεν επιτρέπονταν παρά μόνον εστιατόρια 12 θέσεων. Αυτοί οι ασφυκτικοί περιορισμοί εξωθούσαν τους μικρούς επιχειρηματίες να παρακάμπτουν τη νομιμότητα, εκδίδοντας περισσότερες από μία άδειες λειτουργίας εστιατορίου. Ανάλογοι περιορισμοί πρόκειται να ανακοινωθούν εντός των ημερών για τις πανσιόν, οι οποίες θα ελέγχονται τακτικά.

Από τον Απρίλιο, οπότε ο Μιγκέλ Ντιαζ-Κανέλ αντικατέστησε στην προεδρία της χώρας τον Ραούλ Κάστρο, η Αβάνα διαπραγματεύεται με ξένους επενδυτές για διάφορα έργα στις υποδομές, στη γεωργία και στην ενέργεια.

Μεταξύ αυτών συγκαταλέγονται μεγάλες ευρωπαϊκές εταιρείες, οι οποίες σπεύδουν να εκμεταλλευτούν το δυναμικό μιας οικονομίας «κλειδωμένης» επί πολλά χρόνια. Συγκεκριμένα, ο γαλλικός ενεργειακός κολοσσός Total και ο γερμανικός βιομηχανικός όμιλος Siemens ηγούνται κοινοπραξίας που θα αναλάβει την ανέγερση και τη λειτουργία μονάδας παραγωγής ρεύματος 600 μεγαβάτ. Πριν από δύο μήνες, η Ceiba Investments ανακοίνωσε ότι θα επενδύσει 150 εκατ. δολ. για την αναβάθμιση τεσσάρων ξενοδοχείων και για την ανέγερση ενός νέου, από κοινού με την κουβανική εταιρεία Cubanacan και την ισπανική αλυσίδα ξενοδοχείων Club Melia.

Ελάχιστες επενδύσεις έχουν υλοποιηθεί, λιγότερα χρήματα μπαίνουν στη χώρα

Οικονομολόγοι που παρακολουθούν την πορεία της κουβανικής οικονομίας επί χρόνια, διαπιστώνουν πως η ανάγκη της για ξένες επενδύσεις ήταν προ πολλού μεγάλη, αλλά προσφάτως έχει γίνει επιτακτική. Τελευταία, έχει στερέψει η αρωγή της συμμάχου και γειτονικής Βενεζουέλας, που έχει πλέον καταρρεύσει. Παράλληλα με την αλλαγή κλίματος στις σχέσεις Αβάνας – Ουάσιγκτον που επέφερε ο Ντόναλντ Τραμπ, η κουβανική οικονομία δέχθηκε νέο ισχυρό πλήγμα. Μειώθηκε ο αριθμός των Αμερικανών τουριστών, όπως και οι εξαγωγές της Κούβας στις ΗΠΑ. Ο τουρισμός παραμένει ένας από τους ελάχιστους τομείς της κουβανικής οικονομίας που εξακολουθεί να ανθεί. Μολονότι ο αριθμός των τουριστών έχει μειωθεί φέτος κατά 6%, αυτήν τη στιγμή κατασκευάζονται στην Αβάνα τέσσερα καινούργια ξενοδοχεία πέντε αστέρων. Ανήκουν σε εταιρείες του κουβανικού στρατού, αλλά αναμένεται να περιέλθουν στον έλεγχο ξένων ομίλων.

Σε ό,τι αφορά τις εξαγωγές, η μείωσή τους έχει ως αποτέλεσμα να συρρικνωθούν τα έσοδα της χώρας κατά 23% τα τελευταία τέσσερα χρόνια. Την ίδια στιγμή, ξένοι επενδυτές αποδίδουν στις εγγενείς αγκυλώσεις της Αβάνας τις δυσκολίες για την υλοποίηση επενδύσεων. Τα τελευταία δύο χρόνια η Αβάνα έχει υπογράψει συμφωνίες για επενδύσεις 3,5 δισ. δολαρίων. Ελάχιστες, όμως, έχουν υλοποιηθεί και ακόμα λιγότερα χρήματα έχουν εισέλθει στη χώρα. Σύμφωνα με τις επίσημες εκτιμήσεις των κουβανικών αρχών, δεν πρόκειται να εισρεύσουν φέτος στη χώρα περισσότερα από 600 εκατ. δολάρια ξένου κεφαλαίου.

Εχουν καθυστερήσει κατά ένα και πλέον έτος αφενός το σχέδιο αναβάθμισης του κύριου αεροδρομίου της Αβάνας και αφετέρου ο εκσυχρονισμός του σιδηροδρομικού δικτύου της χώρας, που έχει συμφωνήσει να αναλάβει ρωσική εταιρεία. Δεν έχουν επίσης προχωρήσει τα σχέδια για την κατασκευή τεσσάρων γηπέδων γκολφ, αξίας 2 δισ. δολαρίων, που συμφωνήθηκαν προ τριετίας. Ακόμη και το ενεργειακό σχέδιο της κοινοπραξίας της οποίας ηγούνται οι Total και Siemens δεν έχει πλήρως οριστικοποιηθεί, μολονότι δημοπρατήθηκε το περασμένο έτος. Παρά τις παλινωδίες, ο ιδιωτικός τομέας της Κούβας επεκτείνεται σταδιακά και προσφέρει θέσεις εργασίας. Μόλις το 2010, ο αριθμός των Κουβανών που απασχολούνται σε ιδιωτικές επιχειρήσεις δεν υπερέβαινε τις 157.000 άτομα. Σήμερα έχει φτάσει στις 592.000, που αντιπροσωπεύουν το 13% του εργατικού δυναμικού της χώρας. Οι διαμαρτυρίες δεν σταματούν. Οι οδηγοί ταξί, για παράδειγμα, υποχρεώνονται να αγοράζουν πετρέλαιο κίνησης από κρατικά βενζινάδικα, να πληρώνουν μηνιαίο φόρο, βάσει εκτιμήσεων για τα έσοδά τους, ενώ μπορούν να μετακινηθούν μόνο σε συγκεκριμένες περιοχές.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή