Η Κίνα αντιμετωπίζει τους ξένους επενδυτές με την πολιτική που είναι γνωστή ως «καρότο και μαστίγιο». Το κινεζικό υπουργείο Εμπορίου παρουσίασε μία σειρά προτάσεων για τη χαλάρωση των περιορισμών που διέπουν ώς τώρα κάθε ξένη επένδυση σε εταιρείες της κινεζικής ενδοχώρας. Ηταν μια κίνηση που μπορούσε να αποκλιμακώσει τις εντάσεις του εμπορικού πολέμου. Την ίδια στιγμή, όμως, ανακοίνωσε ότι θα ελέγχει τους επίδοξους αγοραστές κινεζικών επιχειρήσεων με κριτήριο την εθνική ασφάλεια της χώρας. Ενισχύει, έτσι, τις εξουσίες των κινεζικών ελεγκτικών αρχών σε μια στιγμή που οι επενδυτές έχουν κάθε λόγο να ανησυχούν.
Οι αλλαγές που προτείνει το υπουργείο Εμπορίου διευκολύνουν όσους ξένους επενδυτές ενδιαφέρονται για «στρατηγικές επενδύσεις» σε εταιρείες εισηγμένες στα κινεζικά χρηματιστήρια. Στο μεταξύ, η Κίνα μειώνει το ύψος των κεφαλαίων που πρέπει να διαθέτουν οι ξένοι επενδυτές για να τους επιτραπεί να επενδύσουν στη χώρα. Το σταδιακό αυτό άνοιγμα της κινεζικής αγοράς είναι ιδιαιτέρως ευπρόσδεκτο τώρα που οξύνονται οι εντάσεις στις εμπορικές σχέσεις. Οι προτάσεις αυτές, όμως, συνοδεύονται από ένα μεγάλο μαστίγιο. Η Κίνα θα παρακολουθεί και θα ελέγχει όσες επενδύσεις κρίνει στρατηγικής σημασίας με κριτήριο αν εγκυμονούν κινδύνους για την εθνική της ασφάλεια. Εκ πρώτης όψεως, η κίνηση αποτελεί εναρμόνιση του Πεκίνου με μια γενικότερη τακτική που εφαρμόζουν οι χώρες του πλούσιου κόσμου, επιβάλλοντας διεξοδικούς ελέγχους στις ξένες επενδύσεις.
Τους τελευταίους μήνες η Επιτροπή Ξένων Επενδύσεων στις ΗΠΑ έχει εμποδίσει διάφορες απόπειρες κινεζικών εταιρειών να εξαγοράσουν αμερικανικές. Ανάμεσά τους η πρόταση της Ant Financial να εξαγοράσει την MoneyGram International έναντι 1,2 δισ. δολ. Πολλές ευρωπαϊκές χώρες έχουν, άλλωστε, εντείνει τους ελέγχους αντιδρώντας στο υπερβολικό ενδιαφέρον των κινεζικών εταιρειών. Είναι, άλλωστε, γεγονός ότι έχουν προσλάβει πολιτική χροιά οι αποφάσεις των σχεδόν ανεξάρτητων ρυθμιστικών αρχών που λειτουργούν σε χώρες της Δύσης.
Στην Κίνα, όμως, ο έλεγχος των ξένων επενδύσεων με κριτήριο την εθνική ασφάλεια μάλλον θα χρησιμοποιηθεί ως πολιτικό όπλο. Ενδεικτική ήταν η περίπτωση της αμερικανικής εταιρείας Qualcomm που παραιτήθηκε από την προσπάθειά της να εξαγοράσει την ολλανδική βιομηχανία μικροεπεξεργαστών NXP Semiconductors.
Μολονότι οκτώ άλλες ρυθμιστικές αρχές άλλων χωρών είχαν δώσει το πράσινο φως για να προχωρήσει η συμφωνία, η κινεζική κρατική υπηρεσία για τη ρύθμιση της αγοράς καθυστέρησε πάρα πολύ τη διαδικασία. Το αποτέλεσμα ήταν να λήξει η ισχύς της συμφωνίας. Η εν λόγω αρχή θεσπίστηκε μόλις προ μηνών για να συσπειρώσει διάφορες αρχές ανταγωνισμού που λειτουργούν στην Κίνα. Επικρατεί, έτσι, η υποψία ότι το Πεκίνο χρησιμοποίησε τη ρυθμιστική αρχή προστασίας του ανταγωνισμού για να εκδικηθεί τον πρόεδρο Τραμπ και την επιθετική εμπορική του πολιτική. Επισήμως, βέβαια, το Πεκίνο αρνείται την κατηγορία.
Οι κινεζικές αρχές βρίσκουν πάντα τρόπους για να κρατούν τους ξένους επενδυτές έξω από ορισμένες εταιρείες και από ορισμένους κλάδους της βιομηχανίας. Μολονότι προσφέρουν μερικά «καρότα» στις επενδύσεις, το «μαστίγιο» των ελέγχων για λόγους εθνικής ασφαλείας σημαίνει ότι η κατάσταση δεν πρόκειται να αλλάξει σύντομα.