Τις μεγαλύτερες μηνιαίες απώλειες μετά την οικονομική κρίση του 2011 καταγράφει τον Αύγουστο η τουρκική λίρα, που έχει υποχωρήσει κατά 27% έναντι του δολαρίου. Ως εκ τούτου εντείνεται η ανησυχία για την πορεία της τουρκικής οικονομίας. Το έναυσμα για τη χθεσινή πτώση του νομίσματος αποτέλεσαν οι πληροφορίες του Reuters περί παραίτησης του υποδιοικητή της κεντρικής τράπεζας, Ερκαν Κιλιμσί. Σύμφωνα με πληροφορίες, πρόκειται να αναλάβει τα ηνία της Αναπτυξιακής Τράπεζας της Τουρκίας.
Η κατάρρευση της τουρκικής λίρας περίπου 40% από τις αρχές του έτους και η δραματική επιδείνωση του οικονομικού κλίματος στη χώρα έχουν βαθύτερα αίτια. Ενα από τα κυριότερα είναι η διστακτικότητα της κεντρικής τράπεζας να αυξήσει το κόστος δανεισμού, για να ελέγξει τον πληθωρισμό, που τον Ιούλιο έφθασε στο 16%. Ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έχει δηλώσει επανειλημμένως ότι τα υψηλά επιτόκια είναι «πηγή όλων των δεινών». Είναι αξιοσημείωτο ότι μετά την τελευταία συνταγματική μεταρρύθμιση έχει αποκτήσει το δικαίωμα να ορίζει ο ίδιος τους υπεύθυνους για τη χάραξη της νομισματικής πολιτικής.
Επιπλέον, η δυσπιστία των επενδυτών απέναντι στην Αγκυρα, η οποία αποτυπώνεται στη νομισματική κρίση της χώρας, κορυφώθηκε πρόσφατα εξαιτίας επιδείνωσης των αμερικανοτουρκικών σχέσεων.
Η κυβέρνηση Ερντογάν έχει υποστεί κυρώσεις από την Ουάσιγκτον, εξαιτίας της συνεχιζόμενης κράτησης του Αμερικανού πάστορα Αντριου Μπράνσον από τις τουρκικές αρχές. Ο Μπράνσον κατηγορείται από την Τουρκία για κατασκοπεία και διασυνδέσεις με τρομοκρατικές οργανώσεις, ενώ από τις αρχές Αυγούστου έχει τεθεί σε κατ’ οίκον περιορισμό. Προηγουμένως κρατούνταν επί 21 μήνες σε τουρκικές φυλακές.
Ο Λευκός Οίκος αύξησε τους δασμούς στις εισαγωγές χάλυβα και αλουμινίου από την Τουρκία. Η κυβέρνηση Ερντογάν αντέδρασε με αντίποινα. Δρομολόγησε αύξηση δασμών στο 140% για τις εισαγωγές αλκοόλ από τις ΗΠΑ, στο 120% για τα αμερικανικά αυτοκίνητα και στο 60% για τα προϊόντα καπνού. Διπλασίασε, επίσης, τους δασμούς στα καλλυντικά, στο ρύζι και στον άνθρακα από τις ΗΠΑ.
Η οικονομική πολιτική Ερντογάν δημιουργεί πολλά προβλήματα στη χώρα. Οι επενδυτές εγκαταλείπουν μαζικά την Τουρκία τους τελευταίους μήνες, οδηγώντας σε κατάρρευση το νόμισμα της χώρας. Μόνο χθες υποχώρησε περισσότερο από 5% και προσέγγισε το ιστορικό χαμηλό των 7,2149 λιρών έναντι ενός δολαρίου, που είχε σημειωθεί τον Αύγουστο.
Ανησυχητικός παράγοντας είναι το υψηλό χρέος που καλούνται να πληρώσουν επιχειρήσεις και τράπεζες σε ξένο νόμισμα, το οποίο διογκώνεται με τη διολίσθηση της τουρκικής λίρας. Μέσα στην εβδομάδα η αμερικανική τράπεζα JP Morgan προειδοποίησε ότι η Τουρκία θα πρέπει να καλύψει υποχρεώσεις 179 δισ. δολαρίων σε ξένο νόμισμα το 2019, εκ των οποίων τα 146 δισ. δολάρια θα πρέπει να πληρωθούν από τον ιδιωτικό τομέα και ειδικότερα από τράπεζες.
Η επόμενη εβδομάδα αναμένεται να είναι ιδιαίτερα κρίσιμη για την Τουρκία, διότι θα ανακοινωθούν τα στοιχεία για την πορεία του πληθωρισμού τον Αύγουστο. Μία εβδομάδα μετά, έχει προγραμματιστεί να γίνει η συνεδρίαση του διοικητικού συμβουλίου της κεντρικής τράπεζας της χώρας.
Αναλυτές τονίζουν ότι είναι απαραίτητη η αύξηση των επιτοκίων για τον έλεγχο του πληθωρισμού. Τον Ιούλιο, η κεντρική τράπεζα δεν είχε αποφασίσει την αύξηση του κόστους δανεισμού, ενισχύοντας τις αμφιβολίες των αγορών για την ανεξαρτησία των κινήσεών της.