Πονοκέφαλος δεν είναι μόνο η Ιταλία στην Ευρώπη

Πονοκέφαλος δεν είναι μόνο η Ιταλία στην Ευρώπη

9' 10" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Μέχρι τις 15 Οκτωβρίου όλα τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης πρέπει να έχουν αποστείλει στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή το προσχέδιο προϋπολογισμού για το 2019, προκειμένου να ελέγξουν οι Βρυξέλλες κατά πόσο συμμορφώνονται με τους μεσοπρόθεσμους στόχους που έχουν οριστεί για κάθε χώρα.

Η Ιταλία βρίσκεται από την αρχή Αυγούστου στο επίκεντρο, με τη Ρώμη να στέλνει αντικρουόμενα μηνύματα στις Βρυξέλλες και να διατρανώνει πως οι ανάγκες των Ιταλών βρίσκονται πάνω από τους ευρωπαϊκούς δημοσιονομικούς κανόνες. Ωστόσο, από τη Δευτέρα καταγράφεται σημαντική αποκλιμάκωση της απόδοσης των ιταλικών ομολόγων, καθώς αυτή του δεκαετούς έχει υποχωρήσει κατά σχεδόν 30 μονάδες βάσης από το κλείσιμο της Παρασκευής. Αιτία είναι η υπόσχεση των ηγετών του κυβερνητικού συνασπισμού, Λουίτζι ντι Μάιο και Ματέο Σαλβίνι, πως δεν θα παραβιάσουν το όριο δημοσιονομικού ελλείμματος 3% του ΑΕΠ.

Χθες οι ηγέτες του Κινήματος των 5 Αστέρων και της Λέγκας συναντήθηκαν με τον πρωθυπουργό Τζουζέπε Κόντε και υποσχέθηκαν να παρουσιάσουν προσχέδιο προϋπολογισμού που δεν θα τινάζει στον αέρα τα δημόσια οικονομικά. Ο Λουίτζι ντι Μάιο δήλωσε πως ο προϋπολογισμός πρέπει να καθησυχάζει τις αγορές, αλλά «πάνω απ’ όλα» πρέπει να καθησυχάζει τις ιταλικές οικογένειες και έκανε λόγο για οικονομική ενίσχυση των ανέργων. Ο Ματέο Σαλβίνι δήλωσε στην ιταλική εφημερίδα «Il Sole 24 Ore» πως αν επιθυμεί η κυβέρνηση να παραμείνει στην εξουσία για χρόνια, «δεν μπορούμε να τινάξουμε στον αέρα τα δημόσια οικονομικά». Τις προηγούμενες εβδομάδες οι Ντι Μάιο και Σαλβίνι απειλούσαν πως θα παραβιάσουν το όριο του ελλείμματος άνω του 3% του ΑΕΠ, ενώ πλέον υπάρχουν πληροφορίες πως θα συμφωνήσουν να μην αυξήσουν το δημοσιονομικό έλλειμμα πάνω από το 2%. Φυσικά, δεν είναι καθόλου βέβαιο πως Κομισιόν και Eurogroup θα αποδεχτούν έλλειμμα σε αυτό το επίπεδο και πως δεν θα επιμείνουν στη μείωσή του στο 0,8% του ΑΕΠ. Ωστόσο, δεν είναι μόνο η ιταλική κυβέρνηση που δυσκολεύεται να προσαρμόσει τις προεκλογικές της υποσχέσεις στο στενό πλαίσιο των ευρωπαϊκών δημοσιονομικών κανόνων. Το ίδιο πρόβλημα αντιμετωπίζουν και οι κυβερνήσεις Ελλάδας, Γαλλίας και Ισπανίας. Η δε Γερμανία είναι αντιμέτωπη με τους δικούς της αυστηρούς δημοσιονομικούς κανόνες.

ΕΛΛΑΔΑ

Τα μνημόνια τελείωσαν, όχι όμως και τα προβλήματα

• Απόδοση δεκαετούς ομολόγου χθες: 4,6%

• Απόδοση δεκαετούς ομολόγου πριν από ένα έτος: 5,5%

• Υψος δημοσίου χρέους στα τέλη του 2017: 178,6%

Λίγες εβδομάδες αφότου ολοκλήρωσε η Ελλάδα το τρίτο μνημόνιο, ο πρωθυπουργός ετοιμάζεται να αποκαλύψει το οικονομικό του πρόγραμμα ενόψει της επόμενης εκλογικής αναμέτρησης, που θα διεξαχθεί σε λιγότερο από ένα έτος. Τα προηγούμενα χρόνια, όποτε είχε ο Τσίπρας δημοσιονομικό περιθώριο επικεντρωνόταν σε εφάπαξ παροχές προς φτωχούς συνταξιούχους και προς ανέργους ή στην εξαίρεση των νησιωτών που σήκωσαν το μεγαλύτερο βάρος της εισροής προσφύγων από τον ΦΠΑ. Πλέον, η Ελλάδα έχει ολοκληρώσει το πρόγραμμα, αλλά δεν σημαίνει πως δεν αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα. Η ανεργία βρίσκεται στο 20%, οι ελληνικές τράπεζες είναι εξασθενημένες και το ύψος του δημοσίου χρέους πλησιάζει το 180% του ΑΕΠ. Τα τελευταία δύο χρόνια η ελληνική κυβέρνηση έχει εμφανίσει μικρά δημοσιονομικά πλεονάσματα, τα οποία γίνονται πολύ μεγαλύτερα αν αφαιρέσει κανείς τις δαπάνες για την εξυπηρέτηση του χρέους. Η δημοσιονομική στάση της ελληνικής κυβέρνησης είναι ήδη εξαιρετικά σφιχτή, ωστόσο η Ελλάδα εξακολουθεί να έχει μπροστά της περικοπή των συντάξεων και αύξηση της φορολογίας, μέτρα που φαντάζουν αναπόδραστα, δεδομένου πως οι πιστωτές της τα θεωρούν αναγκαίες «διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις». Η ελληνική κυβέρνηση έχει δεσμευθεί να εμφανίζει πρωτογενές δημοσιονομικό πλεόνασμα ύψους 3,5% του ΑΕΠ μέχρι το 2022. Στη συνέχεια, πρέπει να εμφανίζει πρωτογενές πλεόνασμα ύψους 2,2% του ΑΕΠ μέχρι το 2060. Καθώς οδεύει η Ελλάδα προς εκλογικό έτος, ο Τσίπρας έχει στη διάθεσή του μικρό δημοσιονομικό περιθώριο, ενώ ο Μητσοτάκης, ηγέτης της αντιπολίτευσης, προηγείται στις δημοσκοπήσεις και περιμένει να το εκμεταλλευθεί. Εχει υποσχεθεί να μειώσει τη φορολογία ώστε να ενισχύσει την ανάπτυξη, ωστόσο βρίσκεται αντιμέτωπος με τους ίδιους δημοσιονομικούς περιορισμούς, γεγονός που καθιστά ασαφές πώς θα χρηματοδοτήσει τη μείωση των φόρων.

Πονοκέφαλος δεν είναι μόνο η Ιταλία στην Ευρώπη-1

ΙΤΑΛΙΑ

Οι υποσχέσεις στοιχίζουν 100 με 120 δισ. ευρώ

• Απόδοση δεκαετούς ομολόγου χθες: 2,89%

• Απόδοση δεκαετούς ομολόγου πριν από ένα έτος: 2%

• Υψος δημοσίου χρέους στο τέλος του 2017: 131,8% του ΑΕΠ

Η κυβέρνηση συνεργασίας μεταξύ του Κινήματος των 5 Αστέρων και της Λέγκας σχηματίστηκε τον Μάιο έχοντας προβεί σε πληθώρα υποσχέσεων προς τους ψηφοφόρους.

Οι βασικότερες περιλαμβάνουν βασικό εγγυημένο εισόδημα για τους φτωχούς, μείωση της φορολογίας για επιχειρήσεις και ιδιώτες και μείωση του ορίου ηλικίας συνταξιοδότησης. Φυσικά όλα αυτά κοστίζουν χρήματα (σύμφωνα με τις υπάρχουσες εκτιμήσεις μεταξύ 100 δισ. ευρώ και 120 δισ. ευρώ), ενώ η Ιταλία έχει τη χαμηλότερη ανάπτυξη στην Ευρωζώνη και το δεύτερο υψηλότερο δημόσιο χρέος μετά την Ελλάδα.

Το ενδεχόμενο αύξησης του ιταλικού δημόσιου χρέους έχει προκαλέσει νευρικότητα στις αγορές και σημαντική άνοδο της απόδοσης των ιταλικών ομολόγων εν μέσω αντικρουόμενων δηλώσεων από την ιταλική πολιτική ηγεσία.

Πρωταγωνιστές είναι ο υπουργός Οικονομικών Τζιοβάνι Τρία, αλλά τα νήματα κινούν οι πραγματικοί κάτοχοι της εξουσίας, δηλαδή ο Λουίτζι ντι Μάιο, ηγέτης του Κινήματος των 5 Αστέρων και ο Ματέο Σαλβίνι, ηγέτης της Λέγκας. Ο Τρία προσπαθεί να πείσει τους λαϊκιστές ηγέτες να περιορίσουν τις φιλοδοξίες τους διότι ανησυχεί για την αντίδραση των επενδυτών. Ωστόσο οι Ντι Μάιο και Σαλβίνι επικρίνουν σε κάθε ευκαιρία τους ευρωπαϊκούς κανόνες και επιμένουν να δηλώνουν πως προτεραιότητά τους είναι η ευημερία των Ιταλών και όχι ο σεβασμός των ευρωπαϊκών κανόνων.

Ο Τρία προσπαθεί να ισορροπήσει μεταξύ των φιλοδοξιών των πολιτικών του αφεντικών και των περιορισμών που θέτουν οι Βρυξέλλες. Ελπίζει δε πως θα πείσει την Κομισιόν και το Eurogroup να του επιτρέψουν να αυξήσει τις δαπάνες ώστε το δημοσιονομικό έλλειμμα να φτάσει στο 2% του ΑΕΠ, για να αντισταθμίσει την επιβράδυνση της ιταλικής οικονομίας εφέτος και του χρόνου, αντί να αναγκαστεί να μειώσει το έλλειμμα στο 0,8% του ΑΕΠ όπως είναι ο στόχος.

ΙΣΠΑΝΙΑ

Ούτε η Μαδρίτη θα πιάσει τον στόχο του 2,2%

• Απόδοση δεκαετούς ομολόγου χθες: 1,46%

• Απόδοση δεκαετούς ομολόγου πριν από ένα έτος: 1,5%

• Υψος δημοσίου χρέους στα τέλη του 2017: 98,3% του ΑΕΠ

Μετά την κατάρρευση της δεξιάς κυβέρνησης του Μαριάνο Ραχόι τον Μάιο εξαιτίας εμπλοκής πολλών στελεχών της σε σκάνδαλο διαφθοράς, ο νέος σοσιαλιστής πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ υποσχέθηκε να αντιστρέψει χρόνια λιτότητας. Η Μαδρίτη έχει ήδη ειδοποιήσει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ότι δεν πρόκειται να μειώσει το δημοσιονομικό έλλειμμα στο 2,2% του ΑΕΠ που είχε συμφωνήσει η προηγούμενη κυβέρνηση και πως νέος στόχος είναι το 2,7%. Ακόμη και αν ο Σάντσεθ διαθέτει δημοσιονομικό περιθώριο ώστε να αντιστρέψει ορισμένα από τα μέτρα λιτότητας που λαμβάνει η Ισπανία τα τελευταία χρόνια, θα δυσκολευθεί να περάσει τον προϋπολογισμό από το ισπανικό Κοινοβούλιο. Ο λόγος είναι πως ο Σάντσεθ ηγείται κυβέρνησης μειοψηφίας και πως είναι πολύ πιθανό τα κόμματα που θα δεχτούν να υπερψηφίσουν τον προϋπολογισμό να ζητήσουν πολύ μεγάλα ανταλλάγματα. Ο Ισπανός πρωθυπουργός δυσκολεύεται ήδη να βρει υποστήριξη για την κυβέρνησή του και στην προσπάθειά του να ικανοποιήσει το κόμμα του Podemos ο Σάντσεθ εμφανίζεται ανοιχτός στην αύξηση της φορολογίας για μεγάλες εταιρείες και στην επιβολή εισφοράς στις τράπεζες. Πρωταγωνιστής στην Ισπανία είναι ο Σάντσεθ ο οποίος θα δυσκολευθεί πολύ να κλείσει συμφωνία με τον Πάμπλο Ιγκλέσιας, ηγέτη του Podemos ο οποίος στο παρελθόν έχει προκαλέσει ανησυχία στις αγορές με ατζέντα κατά της λιτότητας, αλλά και με τους Καταλανούς και Βάσκους εθνικιστές. Λιγότερο από ένα χρόνο μετά το ξέσπασμα της πολιτικής κρίσης στην Καταλωνία, ο Σάντσεθ ανησυχεί πως αν προβεί σε υποχωρήσεις απέναντι στους Καταλανούς αυτό θα ερμηνευθεί ως σημάδι πολιτικής αδυναμίας. Η Νάντια Καλβίνο, νέα υπουργός Οικονομικών της Ισπανίας, έχει τηρήσει μέχρι σήμερα πολύ χαμηλό προφίλ. Ωστόσο τώρα θα κληθεί να πείσει τους ομολόγους της στις Βρυξέλλες πως η ισπανική κυβέρνηση θα καταφέρει να μειώσει το δημοσιονομικό έλλειμμα, παρά τους πολιτικούς ελιγμούς που κάνει στο εσωτερικό.

Πονοκέφαλος δεν είναι μόνο η Ιταλία στην Ευρώπη-2

ΓΑΛΛΙΑ

Εγκαταλείπει τους δημοσιονομικούς στόχους

• Απόδοση δεκαετούς ομολόγου σήμερα: 0,72%

• Απόδοση δεκαετούς ομολόγου πριν από ένα έτος: 0,68%

• Υψος δημοσίου χρέους στα τέλη του 2017: 97% του ΑΕΠ

Ο Εμανουέλ Μακρόν είχε θριαμβεύσει στις εκλογές του 2017 όχι μόνο χάρη στη φιλοευρωπαϊκή του ατζέντα, αλλά και υποσχόμενος να ενισχύσει την απασχόληση και να περιορίσει την ανεργία μειώνοντας τη φορολογία επιχειρήσεων αλλά και τη φορολογία της εργασίας.

Για να αντισταθμίσει το δημοσιονομικό κόστος αυτών των μεταρρυθμίσεων ο Μακρόν είχε υποσχεθεί να μειώσει τη δαπάνη για συντάξεις και να αναδιαρθρώσει το περίπλοκο γαλλικό σύστημα επιδομάτων και παροχών. Ενάμιση χρόνο αργότερα η δημοτικότητα του Μακρόν έχει υποχωρήσει σημαντικά με αρκετούς Γάλλους πολίτες να τον κατηγορούν πως είναι ο πρόεδρος των πλουσίων.

Ο Γάλλος πρόεδρος θα δυσκολευτεί λοιπόν να μειώσει το ύψος του πολύ αγαπητού στους συμπατριώτες του οικογενειακού επιδόματος και του επιδόματος στέγασης. Η αναπάντεχη παραίτηση συνοδευόμενη με αιχμές κατά του Μακρόν, την περασμένη εβδομάδα, του υπουργού Περιβάλλοντος Νικολά Ιλό, του πλέον δημοφιλούς υπουργού του, και το σκάνδαλο με σωματοφύλακά του πριν από μερικές εβδομάδες έχουν πλήξει το προφίλ του Μακρόν.

Οι εταιρείες που κάποτε αντιμετώπιζαν ως υπερασπιστή τους τον Γάλλο πρόεδρο, έχουν αρχίσει να αμφιβάλλουν και αυτές για την αποτελεσματικότητά του, μετά την αναβολή της μείωσης της εταιρικής φορολογίας.

Το 2019 προβλέπεται πως θα είναι δύσκολο για τον Μακρόν, ο οποίος θα πρέπει να ετοιμάζεται να συγκρουστεί με τα εργατικά συνδικάτα εξαιτίας της σχεδιαζόμενης μεταρρύθμισης του συνταξιοδοτικού συστήματος και του επιδόματος ανεργίας.

Πρωταγωνιστής είναι φυσικά ο ίδιος ο Μακρόν, ενώ ο υπουργός Οικονομικών Μπρινό Λε Μερ θα πρέπει να εξηγήσει στην Κομισιόν και στους συναδέλφους του για ποιο λόγο δεν θα μειώσει το δημοσιονομικό έλλειμμα στο 2,3% του ΑΕΠ που ήταν ο στόχος και θα επιτρέψει την άνοδό του στο 2,6%.

ΓΕΡΜΑΝΙΑ

Πολιτικές, όχι οικονομικές οι δυσκολίες

• Απόδοση δεκαετούς ομολόγου χθες: 0,38%

• Απόδοση δεκαετούς ομολόγου πριν από ένα έτος: 0,37%

• Υψος δημοσίου χρέους στα τέλη του 2017: 64,1% του ΑΕΠ

Η Γερμανία βρίσκεται σε διαφορετική θέση από πολλούς εταίρους της στην Ευρωζώνη διότι έχει καταφέρει να εμφανίζει δημοσιονομικό πλεόνασμα τα τελευταία πέντε χρόνια. Στο πρώτο εξάμηνο του 2018 η γερμανική κυβέρνηση εμφάνισε δημοσιονομικό πλεόνασμα ρεκόρ, ύψους 48,1 δισ. ευρώ. Την περασμένη εβδομάδα η κυβέρνηση συνασπισμού μεταξύ Χριστιανοδημοκρατών (CDU/CSU) και Σοσιαλδημοκρατών (SPD) αποδέχτηκε την πρόταση του προερχόμενου από τους δεύτερους υπουργού Οικονομικών Ολαφ Σολτς να διατηρήσει το ύψος των συντάξεων στο ίδιο επίπεδο όπου βρίσκονται σήμερα μέχρι το 2025.

Ο Σολτς τόνισε πως η μη περικοπή του συντάξεων, η μέση σύνταξη αντιστοιχεί στο 48% του μέσου μισθού, αποτελεί άμυνα κατά του ενισχυμένου και στη Γερμανία λαϊκισμού, με το ακροδεξιό κόμμα Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) να αναρριχάται στη δεύτερη θέση σε πρόσφατη δημοσκόπηση με ποσοστό 17%, έναντι 16% του SPD και 28,5% για CDU/CSU. Ο Σόιμπλε, προκάτοχος του Σολτς, έλεγε πως η ύπαρξη πόρων προκαλεί προβλήματα καθώς πολλαπλασιάζονται και τα αιτήματα για δαπάνες. Μάλιστα υπάρχουν τέτοια αιτήματα και από το εξωτερικό, όπου ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ πιέζει τη γερμανική κυβέρνηση να αυξήσει τις αμυντικές της δαπάνες στο επίπεδο του 2% του ΑΕΠ, που αποτελεί και τον στόχο που έχει θέσει το ΝΑΤΟ. Ενδεχόμενη αύξηση των δαπανών για κοινωνική πολιτική, ενίσχυση των επενδύσεων και αμυντική πολιτική θα μπορούσε να απειλήσει τον στόχο του Βερολίνου για πλεονασματικό προϋπολογισμό.

Πρωταγωνίστρια στη γερμανική πολιτική σκηνή είναι η καγκελάριος Αγκελα Μέρκελ, η οποία όμως δυσκολεύθηκε να σχηματίσει νέα κυβέρνηση μετά τις εκλογές του Σεπτεμβρίου του 2017 και βγήκε πολιτικά αποδυναμωμένη από τη διαδικασία. Ο Σολτς επιθυμεί να ηγηθεί των Σοσιαλδημοκρατών στις επόμενες βουλευτικές εκλογές, στις οποίες ενδέχεται να συναντήσει ως αντίπαλο τη Μέρκελ.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή