Οι αποφάσεις που θα λάβει σήμερα η Τράπεζα της Τουρκίας προσελκύουν το ενδιαφέρον επενδυτών και οικονομικών αναλυτών, καθώς θα είναι κρίσιμες για το μέλλον της τουρκικής οικονομίας. Τον περασμένο μήνα η κεντρική τράπεζα της γειτονικής χώρας εξέφρασε την πρόθεση να «προσαρμόσει αναλόγως» τη νομισματική της πολιτική, όταν δόθηκαν στη δημοσιότητα στοιχεία που φέρουν τον πληθωρισμό να πλησιάζει επικίνδυνα το 18%. Για πρώτη φορά παραδέχθηκε μάλιστα πως η εκτίναξη του δείκτη εγκυμονεί συστημικό κίνδυνο για την τουρκική οικονομία. Αναμένεται, έτσι, αύξηση των επιτοκίων της τουρκικής λίρας τα οποία βρίσκονται σήμερα στο 17,75% αλλά υπολείπονται του πληθωρισμού που ανέρχεται στο 17,90%.
Ο προβληματισμός επενδυτών και οικονομολόγων επικεντρώνεται τώρα στο πόσο μεγάλη θα είναι η μεταβολή και αν θα επαρκεί για να στηρίξει το νόμισμα και να αντιστρέψει το κλίμα καχυποψίας που έχει καλλιεργηθεί στην αγορά. Στην τελευταία δημοσκόπηση του Reuters μεταξύ οικονομολόγων, επικρατεί ομοφωνία ως προς το ότι επίκειται αύξηση των επιτοκίων, με την πλειονότητα να θεωρεί πιθανότερο να φτάσουν τα επιτόκια της τουρκικής λίρας στο 22%.
Τα τελευταία στοιχεία φέρουν την ανάπτυξη της τουρκικής οικονομίας να επιβραδύνεται στο 5,2% το δεύτερο τρίμηνο του έτους, ενώ την ίδια στιγμή η τουρκική λίρα έχει χάσει περίπου το 40% της αξίας της από την αρχή του έτους. Χθες η ισοτιμία κυμαινόταν σε επίπεδα γύρω στις 6,37 τουρκικές λίρες προς ένα δολάριο. Αυτό σημαίνει πως η Τράπεζα της Τουρκίας αντιμετωπίζει δίλημμα. Αν επιλέξει μια δραστική επιβολή περιοριστικής νομισματικής πολιτικής, θα στηρίξει το νόμισμα αλλά διακινδυνεύει μια ραγδαία επιβράδυνση της τουρκικής οικονομίας.
Σύμφωνα με τον Φοίνιξ Κάλεν, αναλυτή συναλλάγματος της Société Générale, είναι πιθανή μια αύξηση των επιτοκίων στο 20,75%. Οπως τονίζει, «μια τέτοια αύξηση ίσως απογοητεύσει την αγορά και ίσως επιταχύνει περαιτέρω την υποχώρηση του νομίσματος, αλλά θα προδίδει ότι η κεντρική τράπεζα δίνει προτεραιότητα στην ανάγκη να μην προκαλέσει μεγάλη επιβράδυνση».
Παράλληλα, όμως, επικρατεί δυσπιστία προς την κεντρική τράπεζα που, υπό τις συνεχείς πολιτικές πιέσεις του Τούρκου προέδρου, έχει αποφύγει να αυξήσει το κόστος δανεισμού τους τελευταίους μήνες παρά την ιλιγγιώδη πτώση της τουρκικής λίρας. «Γνωρίζουμε πως δεν είναι ανεξάρτητη», σχολιάζει σχετικά ο Γκιγιόμ Τρέσκα, αναλυτής αναδυόμενων αγορών στην Crédit Agricole, που υπογραμμίζει πως «γι’ αυτό δεν μπορούμε να προβλέψουμε τι θα κάνει η τράπεζα, στην πραγματικότητα προσπαθούμε να προβλέψουμε τι θα κάνει ο Ερντογάν». Ο Μουχαμέτ Μερκάν, οικονομολόγος της ING για θέματα Τουρκίας, καλεί έτσι τις τουρκικές αρχές να λάβουν αξιόπιστα μέτρα για να ανακτήσουν την εμπιστοσύνη των αγορών.
Επικεφαλής του επενδυτικού ταμείου της χώρας ο Ερντογάν
Μία ακόμη εξουσία συγκεντρώνει στα χέρια του από χθες ο Τούρκος πρόεδρος, καθώς αναλαμβάνει επικεφαλής του κρατικού επενδυτικού ταμείου της Τουρκίας. Προεδρικό διάταγμα που δημοσιεύθηκε χθες στην εφημερίδα της κυβέρνησης τροποποιεί τη δομή του κρατικού επενδυτικού ταμείου και θέτει τον Τούρκο πρόεδρο επικεφαλής της διοίκησης. Αντιπρόεδρος αναλαμβάνει, άλλωστε, ο γαμπρός του προέδρου και υπουργός Οικονομικών Μπεράτ Αλμπαϊράκ. Πρόκειται για το επενδυτικό ταμείο που ιδρύθηκε το 2016 και έχει συγκεντρώσει σειρά κρατικών ιδρυμάτων και μεριδίων τουρκικών επιχειρήσεων. Ανάμεσά τους, οι μετοχές που ελέγχει το κράτος στην τουρκική τράπεζα Ziraat Bankasi, στο χρηματιστήριο της Κωνσταντινούπολης Borsa Instanbul, στην αεροπορική εταιρεία Turkish Airlines, στην τουρκική εταιρεία τηλεπικοινωνιών Turk Telekom και στα κρατικά ταχυδρομεία. Ολα τα μερίδια του κράτους στις εταιρείες αυτές έχουν μεταφερθεί στο επενδυτικό ταμείο, με στόχο να χρησιμοποιηθούν τα έσοδά τους για τη χρηματοδότηση μεγάλων έργων υποδομής. Τα περιουσιακά στοιχεία του υπολογίζεται ότι ανέρχονται σε 100 δισ. τουρκικές λίρες, ποσό αντίστοιχο των 15,6 δισ. δολαρίων. Παράλληλα έχουν μεταφερθεί στο επενδυτικό ταμείο 46 ακίνητα, καθώς και άδειες τυχερών παιγνίων για 49 χρόνια. Οπως, πάντως, σχολιάζει η ανεξάρτητη ειδησεογραφική ιστοσελίδα Diken, το επενδυτικό ταμείο έχει παραμείνει ανενεργό έως τώρα, καθώς δεν έχει ακόμη καθοριστεί η επενδυτική στρατηγική του. Εχει, άλλωστε, επικριθεί από την αντιπολίτευση επειδή δεν ελέγχεται από σώμα ορκωτών λογιστών και ενδέχεται σύντομα να τεθούν ζητήματα έλλειψης διαφάνειας. Το γεγονός ότι ο Τούρκος πρόεδρος θα εξουσιάζει έναν τόσο μεγάλο όγκο εθνικού πλούτου της Τουρκίας, χωρίς να υπόκειται σε κανέναν εξωτερικό έλεγχο, ενδέχεται να καλλιεργήσει νέες υποψίες για διαφθορά στο ανώτατο επίπεδο εξουσίας της γειτονικής χώρας.