Καθώς κλιμακώνεται ο εμπορικός πόλεμος των ΗΠΑ με την Κίνα, στην Ευρωζώνη πολλαπλασιάζονται τα σημάδια περί επιβράδυνσης της οικονομίας. Η ΕΚΤ αναμένεται σήμερα Πέμπτη να αναθεωρήσει ελαφρώς προς το χειρότερο την πρόβλεψη για την ανάπτυξη της οικονομίας μέχρι το 2020, ενώ η συρρίκνωση της βιομηχανικής παραγωγής στην Ευρωζώνη τον Ιούλιο αποτελεί προάγγελο επιβράδυνσης της ανάπτυξης το τρίτο τρίμηνο.
Σύμφωνα με πληροφορίες του Bloomberg, στη σημερινή συνεδρίαση της ΕΚΤ οι οικονομολόγοι της κεντρικής τράπεζας θα αναθεωρήσουν ελαφρώς προς το χειρότερο την πρόβλεψη για την ανάπτυξη το διάστημα 2018-2020. Ως αιτία για την επιβράδυνση η ΕΚΤ προσδιορίζει την υποχώρηση της εξωτερικής ζήτησης λόγω της αβεβαιότητας που έχει προκαλέσει η αντιπαράθεση ΗΠΑ – Κίνας για το εμπόριο. Η πρόβλεψη για ετήσιο πληθωρισμό 1,7% μέχρι το 2020 αναμένεται πως δεν θα αλλάξει. Η δεύτερη, από την αρχή του 2018, αναθεώρηση προς το χειρότερο των προβλέψεων για την ανάπτυξη θα έρθει σε άβολη στιγμή για την ΕΚΤ, η οποία από τον Οκτώβριο θα περιορίσει στα 15 δισ. ευρώ από 30 δισ. ευρώ προηγουμένως το ύψος των μηνιαίων αγορών ομολόγων και θα ολοκληρώσει το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης στο τέλος Δεκεμβρίου. Τον Ιούνιο η ΕΚΤ είχε προβλέψει ρυθμό ανάπτυξης 2,1% για το 2018, 1,9% για το 2019 και 1,7% για το 2020. Τον Μάρτιο προέβλεπε ανάπτυξη 2,4% για το 2018, 1,9% για το 2019 και 1,7% για το 2020.
Οι οικονομολόγοι της ΕΚΤ που προετοιμάζουν τις προβλέψεις θεωρούν πλέον ότι υπάρχουν περισσότερες πιθανότητες ο ρυθμός ανάπτυξης να αποδειχθεί χαμηλότερος από αυτόν που προβλέπουν, ενώ μέχρι τον Ιούλιο θεωρούσαν πως οι προβλέψεις τους θα επιβεβαιωθούν σε γενικές γραμμές. Ωστόσο ενδέχεται το διοικητικό συμβούλιο της ΕΚΤ να απορρίψει αυτή την εκτίμηση.
Σε κάθε περίπτωση η πρώτη αύξηση επιτοκίων δανεισμού προβλέπεται πως θα έρθει το νωρίτερο το φθινόπωρο του 2019 και θα περιλαμβάνει την αύξηση του επιτοκίου δανεισμού για τράπεζες από το -0,4% στο -0,2%. Ο Μάριο Ντράγκι, πρόεδρος της ΕΚΤ, έχει αναγνωρίσει πως οι απειλές για επιβολή υψηλότερων εμπορικών δασμών έχουν υπονομεύσει την εμπιστοσύνη των επενδυτών και καταναλωτών τους τελευταίους μήνες. Τον Αύγουστο επιδεινώθηκε η κρίση στην Τουρκία και στην Αργεντινή και στη συνέχεια επεκτάθηκε και σε άλλες αναδυόμενες οικονομίες όπως η Νότιος Αφρική, η Ρωσία και η Ινδία. Χθες ο δείκτης MSCI για τα χρηματιστήρια των αναδυόμενων αγορών υποχώρησε για δέκατη συναπτή συνεδρίαση, κάτι που είχε να συμβεί από το 2002.
Η βιομηχανική παραγωγή στην Ευρωζώνη συρρικνώθηκε τον Ιούλιο, εξέλιξη που προοιωνίζεται επιβράδυνση της οικονομίας το τρίτο τρίμηνο. Ιδιαίτερα μεγάλη ήταν η συρρίκνωση σε Γερμανία και σε Ιταλία. Στο σύνολο της Ευρωζώνης η βιομηχανική παραγωγή υποχώρησε κατά 0,1% σε σύγκριση με τον Ιούλιο του 2017. Τον Ιούνιο είχε επιβραδυνθεί στο 2,3%. Η συρρίκνωση τον Ιούλιο οφείλεται κυρίως στη μείωση της παραγωγής για τα λεγόμενα διαρκή καταναλωτικά αγαθά, όπως αυτοκίνητα και ψυγεία, ενώ σημαντική ήταν και η υποχώρηση της παραγωγής ρούχων.
Μοναδικό θετικό σημάδι ήταν η αύξηση της παραγωγής κεφαλαιουχικών αγαθών, όπως ο μηχανολογικός εξοπλισμός, κατά 0,7% σε σχέση με τον Ιούνιο. Η πρώτη εκτίμηση της Eurostat για το ΑΕΠ του τρίτου τριμήνου θα εκδοθεί στις 30 Οκτωβρίου.
Περίπλοκοι κανόνες στην Ε.Ε.
Κορυφαίοι Γερμανοί και Γάλλοι οικονομολόγοι υποστηρίζουν πως οι ευρωπαϊκοί δημοσιονομικοί κανόνες είναι υπερβολικά περίπλοκοι, επιδεινώνουν τις δημοσιονομικές κρίσεις διότι αναγκάζουν τα κράτη να λαμβάνουν υπερβολικά μέτρα λιτότητας και είναι ουσιαστικά ανεφάρμοστοι. Οι ανεξάρτητοι οικονομικοί σύμβουλοι της γαλλικής και της γερμανικής κυβέρνησης απευθύνουν έκκληση για αλλαγή των κανόνων για το δημόσιο χρέος και το δημοσιονομικό έλλειμμα, τους οποίους χαρακτηρίζουν ακατάλληλους για την αντιμετώπιση κρίσεων, γεμάτους με εξαιρέσεις και τόσο περίπλοκους ώστε ούτε οι ειδικοί δεν μπορούν να υπολογίσουν ποιο κράτος τούς παραβιάζει και ποιο όχι. Τόσο στη μελέτη των Γάλλων όσο και σε αυτή των Γερμανών οικονομολόγων υποστηρίζεται η διατήρηση των βασικών κανόνων όπως το όριο δημοσιονομικού ελλείμματος 3%. Ζητούν επίσης απλούστερο σύστημα για το χρέος και τις κρατικές δαπάνες. Ειδικότερα για τις δαπάνες, ζητούν να δοθεί μεγαλύτερος βάρος στις ονομαστικές κρατικές δαπάνες και να εξαιρεθούν παράγοντες που δεν μπορούν να ελέγξουν οι κυβερνήσεις, όπως η αύξηση της δαπάνης για επιδόματα ανεργίας σε περίοδο κρίσης.