Ποιοι κρύβονται πίσω από το ξεπούλημα των μετοχών αυτήν την εβδομάδα; Η απάντηση είναι πολύ απλή: οι διαχειριστές κεφαλαίων και οι μηχανές που δίνουν μαζικές εντολές πωλήσεων. Σήμερα, οι τάσεις στις αγορές επηρεάζονται από τα αυτοματοποιημένα συστήματα διαπραγμάτευσης, δηλαδή τις μηχανές που αντικαθιστούν ολοένα και περισσότερο τους χρηματιστές.
«Ο Γουόρεν Μπάφετ έφτιαξε την τεράστια περιουσία του αγοράζοντας φθηνά και πουλώντας ακριβά», δήλωσε ο Λέον Κόπερμαν, ιδρυτής της Omega Advisors. Ο δισεκατομμυριούχος διαχειριστής κεφαλαίων αντιστάθμισης κινδύνου επισημαίνει ότι στις μέρες μας «οι μηχανές στρέφονται σε μεγάλες εταιρείες και πουλάνε τις μετοχές των μικρών και αδύναμων, επιδεινώνοντας τις διακυμάνσεις στις τιμές». Ο ίδιος θεωρεί ότι δεν υπήρχε κάποιος ιδιαίτερος λόγος που οδήγησε στη μεγάλη πτώση των μετοχών που σημειώθηκε την Τετάρτη.
Η πτώση τους ήταν θεαματική στα χρηματιστήρια της Ασίας, της Ευρώπης και των ΗΠΑ την προηγούμενη εβδομάδα. Την Τετάρτη, ο δείκτης S&P 500 διολίσθησε 3,3%, αντανακλώντας τη μεγαλύτερη ημερήσια πτώση στη διάρκεια των τελευταίων οκτώ μηνών. Επειτα από μία μέρα, την Πέμπτη, ο S&P 500 παρουσίασε πτώση 2,1%, καταγράφοντας απώλειες επί έκτη συναπτή συνεδρίαση. Την Παρασκευή, οι αγορές στην Ευρώπη και στην Ασία ανέκαμψαν από τις μεγάλες απώλειες των προηγούμενων συνεδριάσεων. Σε εβδομαδιαία βάση, όμως, ο ιαπωνικός δείκτης Nikkei 225 υποχώρησε κατά 2,9%. Ο δείκτης του Χονγκ Κονγκ έκλεισε με απώλειες 2,9% από τη Δευτέρα μέχρι την Παρασκευή και ήταν στο κόκκινο για τρίτη συνεχόμενη εβδομάδα.
Ο Βινίρ Μπανσάλι, επικεφαλής επενδύσεων της LongTail Alpha LLC, και ο Λόρενς Χάρις, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Καλιφόρνιας, υπολόγισαν ότι τα κεφάλαια που επενδύονται με συγκεκριμένες στρατηγικές ανέρχονται σε περίπου 1,5 τρισ. δολάρια. Τέτοιας φύσεως αυτοματοποιημένες στρατηγικές ακολουθούν τους δείκτες μεταβλητότητας ή τις τάσεις των χρηματιστηριακών δεικτών.
«Οταν ελέφαντες μετακινούν κεφάλαια μπορεί να προκληθεί μεγάλη αναταραχή», σχολιάζει ο Μάικλ Περβς, υπεύθυνος στον τομέα παγκόσμιας επενδυτικής στρατηγικής στην Weeden & Co. Διάφοροι παράγοντες ήταν η αιτία που αυτήν την εβδομάδα σημειώθηκαν μαζικές ρευστοποιήσεις θέσεων. Οι επενδυτές συνειδητοποίησαν ότι είναι άμεσες οι επιπτώσεις του εμπορικού πολέμου ΗΠΑ -Κίνας, ύστερα από την προς τα κάτω αναθεώρηση των προβλέψεων του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) για την πορεία της παγκόσμιας αλλά και της αμερικανικής οικονομίας το 2019. Συν τοις άλλοις, οι αγορές δεν θα μπορούν πια να στηρίζονται σε μια χαλαρή νομισματική πολιτική από τις ΗΠΑ. Η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ (Fed) έχει προχωρήσει σε αυξήσεις του βασικού επιτοκίου και σκοπεύει να προχωρήσει και σε νέες αυξήσεις στο άμεσο μέλλον. Αυτό διαφαίνεται από την άνοδο των αποδόσεων στα αμερικανικά ομόλογα, οδηγώντας σε ακόμα υψηλότερα επίπεδα το κόστος εξυπηρέτησης των πιο ριψοκίνδυνων τίτλων.
Υπάρχουν και επιμέρους λόγοι που ενέτειναν τις πτωτικές τάσεις των αγορών στη διάρκεια της εβδομάδας. Στον αναδυόμενο κόσμο, οι επενδυτές φοβούνται τυχόν αλυσιδωτές αντιδράσεις εξαιτίας της κατάρρευσης της τουρκικής λίρας και του πέσο Αργεντινής. Πέραν των στοιχείων που καταδεικνύουν την επιβράδυνση της Κίνας, το κλίμα δεν είναι καλό ούτε στην Ευρώπη. Επικρατεί έντονη νευρικότητα για το πώς θα εξελιχθεί η διαμάχη ανάμεσα στη Ρώμη και τις Βρυξέλλες για τον προϋπολογισμό της Ιταλίας. Οι αποδόσεις των ιταλικών ομολόγων έχουν παρουσιάσει μεγάλη άνοδο από τον Μάιο που σχηματίστηκε ο κυβερνητικός συνασπισμός. Κατά συνέπεια, οι μετοχές των ιταλικών τραπεζών έχουν κατακρημνιστεί, διότι έχουν ιταλικά ομόλογα στους ισολογισμούς τους. Ολες αυτές οι παράμετροι συνθέτουν ένα εκρηκτικό μείγμα για τα αυτοματοποιημένα συστήματα διαπραγμάτευσης των μετοχών.