Πολλά μπορούν να συμβούν μέσα σε έξι εβδομάδες, αλλά μάλλον όχι μια μεταβολή στην πορεία της νομισματικής πολιτικής της Ευρωζώνης. Δεδομένων των κινδύνων που ελλοχεύουν τον τελευταίο καιρό, το διοικητικό συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) θα υιοθετήσει έναν ηπιότερο τόνο στη συνεδρίαση αυτής της Πέμπτης. Μπορεί να επανατοποθετηθεί ως προς την αξιολόγηση των κινδύνων και τις προβλέψεις για την πορεία του πληθωρισμού. Η ΕΚΤ θα μελετήσει τα τελευταία στοιχεία, τα οποία κάθε άλλο παρά καλά δεν είναι, αλλά είναι απίθανη η αλλαγή πλεύσης στη νομισματική πολιτική της.
Η ΕΚΤ θα επιβεβαιώσει το προγραμματισμένο τερματισμό των μέτρων ποσοτικής χαλάρωσης αυτόν τον Δεκέμβριο. Πρώτον, τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου είχαν συμφωνήσει πως δεν θα λαμβάνονταν υπόψη «μικρές αλλαγές» στην οικονομική προοπτική της Ευρωζώνης. Το αρνητικό κλίμα που καλλιεργήθηκε στις αγορές τον Οκτώβριο προστίθεται σε ένα ήδη ισχυρό κοκτέιλ κινδύνων από την κλιμάκωση του εμπορικού πολέμου ΗΠΑ – Κίνας, την πιθανότητα μιας άτακτης αποχώρησης της Βρετανίας από την Ε.Ε και ενός ιταλικού ατυχήματος που μπορεί να συμβεί από μια στιγμή στην άλλη. Αν και εγκυμονούνται κίνδυνοι, αυτοί δεν έχουν γίνει ακόμη πραγματικότητα. Τουλάχιστον, δεν έχουν υλοποιηθεί εξ ολοκλήρου. Παράλληλα, τα βασικά μεγέθη στην πραγματική οικονομία της Ευρωζώνης παραμένουν ισχυρά.
Το σχέδιο της ΕΚΤ να βάλει ένα τέλος στο πρόγραμμα αγοράς ομολόγων τον Δεκέμβριο του 2018 θα εξαρτηθεί από τα τελευταία στοιχεία που θα επιβεβαιώσουν τη μεσοπρόθεσμη πορεία του πληθωρισμού. Αν και ο ετήσιος δομικός πληθωρισμός τον Σεπτέμβριο αιφνιδίασε επειδή κινήθηκε σε χαμηλότερα επίπεδα –υποχωρώντας στο 0,9% από το 1% τον προηγούμενο μήνα αντί του 1,1% που αναμενόταν–, δεν επαρκεί για να αλλάξει η κατεύθυνση που έχει δώσει η ΕΚΤ στη νομισματική πολιτική. Η Berenberg προβλέπει πως ο δομικός πληθωρισμός θα ανακάμψει στο 1,1% τον Οκτώβριο, εάν όχι στο 1,2% (τα στοιχεία θα ανακοινωθούν στις 31 Οκτωβρίου.)
Σε κάθε περίπτωση, η ΕΚΤ φαίνεται αποφασισμένη να τερματίσει τις μηνιαίες αγορές ομολόγων – ό,τι και εάν συμβεί. Από τον Ιούνιο, η ΕΚΤ έχει ξεκαθαρίσει ποια θα είναι τα επόμενα βήματά της και έχει αποκλείσει όσο μπορεί τις πιθανότητες μιας αλλαγής του χρονοδιαγράμματος για τον τερματισμό του προγράμματος ομολόγων. Τα τελευταία στοιχεία δεν είναι λίαν θετικά, αλλά δεν είναι ικανά να ανατρέψουν τα σχέδια της ΕΚΤ. Επίσης, η ΕΚΤ επιθυμεί να επαναφέρει τη νομισματική πολιτική της σε πιο φυσιολογικά επίπεδα. Εάν επιδεινωθούν σοβαρά τα οικονομικά δεδομένα για την Ευρωζώνη, τότε η ΕΚΤ μπορεί να αλλάξει τις κατευθυντήριες γραμμές σ’ ό,τι αφορά την αύξηση των επιτοκίων της.
Παρ’ όλα αυτά, αναμένεται μια αύξηση των επιτοκίων μέχρι τα τέλη του 2019. Αφού βάλει ένα τέλος στις μηνιαίες αγορές ομολόγων των 15 δισ. ευρώ και διατηρήσει αμετάβλητα τα επιτόκια «όλο το καλοκαίρι του 2019», η ΕΚΤ θα προχωρήσει με μικρά βήματα στην αύξηση του κόστους δανεισμού στην Ευρωζώνη. Υπολογίζεται πως τον Σεπτέμβριο του 2019, η ΕΚΤ θα αυξήσει το επιτόκιο αποδοχής καταθέσεων από το -0,4% στο -0,15%. Το επιτόκιο προσφοράς για πράξεις κύριας αναχρηματοδότησης και το επιτόκιο διευκόλυνσης οριακής χρηματοδότησης προβλέπεται να αυξηθούν κατά μόνον 10 μονάδες βάσης από το 0,0% στο 0,1% και από το 0,25% στο 0,35%, αντίστοιχα. Στη συνεδρίαση αυτής της εβδομάδας, η προσοχή πρέπει να είναι στραμμένη στα σχόλια του προέδρου της ΕΚΤ, Μάριο Ντράγκι, για τις εξωτερικές προκλήσεις που καλούνται να αντιμετωπίσουν οι οικονομίες της Ευρωζώνης. Βέβαια, εάν παραταθεί η υφιστάμενη αβεβαιότητα σε όλον τον κόσμο, τότε θα επηρεαστεί το επιχειρηματικό και επενδυτικό κλίμα στην Ευρωζώνη.
* Ο κ. Hense Florian είναι οικονομολόγος της Berenberg Bank.