Με θετικό μάτι βλέπουν ξανά τα περιουσιακά στοιχεία της Τουρκίας οι ξένοι επενδυτές όπως φάνηκε και από την επιτυχή δημοπρασία τουρκικών ομολόγων τον περασμένο μήνα, όταν το 60% των ομολόγων αγοράστηκε από Αμερικανούς. Η μεταστροφή των ξένων επενδυτών, όμως, που επί μήνες γύριζαν την πλάτη στην Τουρκία και οδηγούσαν την τουρκική λίρα σε θεαματική πτώση, δεν οφείλεται σε βελτίωση των οικονομικών δεδομένων της.
Καθοριστικός παράγοντας είναι η εξομάλυνση των σχέσεων της Αγκυρας με την Ουάσιγκτον, όπως εξίσου καθοριστική υπήρξε μέχρι προσφάτως η μεταξύ τους κρίση που προκαλούσε φυγή των επενδυτών.
Απελευθέρωση πάστορα
Το εναρκτήριο λάκτισμα για την επανεκκίνηση των διμερών σχέσεων και τη συνεπακόλουθη ανάκαμψη του αισθήματος των επενδυτών έδωσε στις αρχές του περασμένου μήνα η απόφαση της Αγκυρας να απελευθερώσει τον Αμερικανό πάστορα Μπράνσον. Η κράτηση του Μπράνσον από τις τουρκικές αρχές επί δύο χρόνια είχε οξύνει την κρίση που σοβούσε στις σχέσεις των δύο νατοϊκών συμμάχων τα τελευταία χρόνια. Αφετηρία της ήταν τα συγκρουόμενα συμφέροντα των δύο πλευρών στη Συρία και αποφασιστικός σταθμός που την κλιμάκωσε η στάση της Ουάσιγκτον στην απόπειρα πραξικοπήματος κατά του Ερντογάν το καλοκαίρι του 2016. Με την απελευθέρωση του Μπράνσον ακολούθησαν ανταποδοτικές κινήσεις από πλευράς της Ουάσιγκτον, που ανακάλεσε τις οικονομικές κυρώσεις κατά δύο μελών της κυβέρνησης Ερντογάν. Στην αρχή της εβδομάδας, άλλωστε, η αμερικανική κυβέρνηση συμπεριέλαβε και το μεγαλύτερο διυλιστήριο της Τουρκίας στις εξαιρέσεις που έκανε από το εμπάργκο κατά του Ιράν.
Η Halkbank
Παράλληλα, όμως, καταλυτική είναι η προοπτική που διαφαίνεται από την αρχή της εβδομάδας για θετικές εξελίξεις στην πολύκροτη υπόθεση της τουρκικής τράπεζας Halkbank. Πρόκειται για την τουρκική τράπεζα που κατηγορείται από την Ουάσιγκτον ότι παραβίασε το εμπάργκο κατά του Ιράν διευκολύνοντας συναλλαγές της Τεχεράνης και μεταβιβάσεις κεφαλαίων σε ιρανικές τράπεζες. Ο πρώην υποδιευθυντής της τράπεζας, Μεχμέτ Χακάν Ατίλα, έχει μάλιστα καταδικαστεί από την αμερικανική Δικαιοσύνη σε ποινή φυλάκισης 32 μηνών για τον ίδιο λόγο.
Στην αρχή της εβδομάδας, όμως, ο Τούρκος υπουργός Οικονομικών, Μπεράτ Αλμπαϊράκ, προέβλεψε θετικές εξελίξεις έπειτα από «εποικοδομητική» συνάντηση που είχε με τον Αμερικανό ομόλογό του Στίβεν Μνούτσιν. Αισιοδοξία πως η υπόθεση βρίσκεται «σε καλό δρόμο» εξέφρασε, άλλωστε, και ο Τούρκος πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Ακολούθησε μια μάλλον συμβολική κίνηση της αμερικανικής κυβέρνησης, που υποσχέθηκε αμοιβή σε όποιον δώσει πληροφορίες και βοηθήσει στη σύλληψη ηγετικών στελεχών του κουρδικού κινήματος ΡΚΚ.
Τείνουν, έτσι, να εκλείψουν ορισμένες εστίες έντασης ανάμεσα στις δύο χώρες που είχαν ισχυρότατο αντίκτυπο στην εμπιστοσύνη των επενδυτών, καθώς είχαν συνδυασθεί με εγγενείς παθογένειες της τουρκικής οικονομίας, όπως το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών και ο επίμονα διψήφιος πληθωρισμός. Δεν έχουν, ωστόσο, εκλείψει όλοι οι παράγοντες που θα μπορούσαν να επαναφέρουν την κρίση στις σχέσεις της γειτονικής χώρας με την υπερδύναμη. Η Τουρκία δεν έχει εγκαταλείψει το σχέδιό της να αγοράσει από τη Ρωσία πυραύλους S-400, ενώ παρατείνει την κράτηση τριών ακόμη στελεχών της διπλωματικής αποστολής των ΗΠΑ και έναν επιστημονικό συνεργάτη της NASA. Εξακολουθεί, άλλωστε, να ζητεί από την Ουάσιγκτον την έκδοση του αυτοεξόριστου ιμάμη Φετουλάχ Γκιουλέν, τον οποίο κατηγορεί ότι ενορχήστρωσε την απόπειρα πραξικοπήματος το 2016.
Η Συρία
Και βέβαια, ο κυριότερος κίνδυνος για τις σχέσεις Αγκυρας – Ουάσιγκτον είναι η Συρία. Η αμερικανική κυβέρνηση έχει στηρίξει τους Κούρδους αντάρτες στη Συρία, ενώ ο τουρκικός στρατός έχει εισβάλει στην πόλη Μανμπίτζ στη βόρεια Συρία, όπου βρίσκονται αμερικανικά στρατεύματα. Οπως τονίζει η Αναστασία Λεβάσοβα, στέλεχος του fund Blackfriars Asset Management στο Λονδίνο, η προσδοκία των επενδυτών είναι πως η Ουάσιγκτον θα δώσει περισσότερα κίνητρα στην Τουρκία για να διευκολύνει μια λύση στο Συριακό.