Ισχύ νόμου έχει από την 1η Φεβρουαρίου 2019 ο νέος κατώτατος μισθός και το κατώτατο ημερομίσθιο, με τα οποία, τυπικά, θα πρέπει πλέον να αμείβονται περίπου 600.000 εργαζόμενοι στον ιδιωτικό τομέα.
Το νέο τοπίο που διαμορφώνεται στην αγορά εργασίας, με την αύξηση του κατώτατου μισθού, αλλά και την επαναφορά των «παγωμένων», κατά τη διάρκεια των μνημονίων, διατάξεων για την εφαρμογή της ευνοϊκότερης σύμβασης και την επεκτασιμότητα των συμβάσεων, αποκωδικοποιεί σήμερα η «Κ». Αν και διεθνείς οργανισμοί –πρόσφατα το Διεθνές
Νομισματικό Ταμείο και πριν από λίγο καιρό η Κομισιόν– αμφισβήτησαν την αναγκαιότητα αύξησης του κατώτατου μισθού κατά 11%, κρούοντας τον κώδωνα του κινδύνου για τις συνέπειες που θα έχει στην παραγωγικότητα και την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας, το σύνολο των εργοδοτών στον ιδιωτικό τομέα κινδυνεύει με κυρώσεις εάν δεν εφαρμόσουν τις νέες αλλαγές.
Με τη βοήθεια του διδάκτορος του Παντείου Πανεπιστημίου, γενικού διευθυντή Εργασιακών Σχέσεων του υπουργείου Εργασίας, Κωνσταντίνου Αγραπιδά, η «Κ» παρουσιάζει σήμερα τις βασικές αλλαγές στον εργασιακό χάρτη της χώρας τους τελευταίους 7 «μεταμνημονιακούς» μήνες.
1. Ενεργοποιήθηκε για πρώτη φορά το άρθρο 103 του ν. 4172/2013, όπως τροποποιήθηκε και ισχύει με το άρθρο 2 του ν. 4564/2018, με βάση το οποίο κατώτατος μισθός και ημερομίσθιο καθορίζονται από την κυβέρνηση, ύστερα από εκτεταμένο κοινωνικό διάλογο και την επιστημονική υποστήριξη εξειδικευμένων ερευνητικών φορέων. Ανάλογο σύστημα εφαρμόζεται σε 20 κράτη-μέλη της Ε.Ε.
2. Ο κατώτατος μισθός και το κατώτατο ημερομίσθιο είναι άρρηκτα συνδεδεμένα με τον χρόνο εργασίας, που έχει θεσπιστεί για 40 ώρες εργασίας εβδομαδιαία – είτε η εργασία παρέχεται για πέντε είτε για έξι ημέρες την εβδομάδα, όπως κάθε φορά προβλέπεται από τις συλλογικές συμβάσεις.
3. Ως προς την προϋπηρεσία, οι προσαυξήσεις που χορηγούνται είναι 10% για κάθε τριετία και έως τρεις τριετίες για τους υπαλλήλους και 5% για κάθε τριετία και έως έξι τριετίες για τους αμειβόμενους με ημερομίσθιο εργατοτεχνίτες. Προσοχή, όμως. Υπολογίζονται οι τριετίες όπως είχαν διαμορφωθεί στις 14/2/2012.
4. Το επίδομα γάμου δεν καθορίζεται, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, από το σύστημα ορισμού του κατώτατου μισθού και του κατώτατου ωρομισθίου, αλλά από τους κοινωνικούς εταίρους, στο πλαίσιο της σύναψης της Εθνικής Γενικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας.
5. Μετά τη λήξη του προγράμματος οικονομικής προσαρμογής, επανήλθε σε ισχύ η διάταξη του άρθρου 10 του ν. 1876/90, η οποία αναφέρεται στην ισχύ της ευνοϊκότερης ρύθμισης. Ετσι, στην περίπτωση που η σχέση εργασίας ρυθμίζεται από περισσότερες ισχύουσες συλλογικές συμβάσεις εργασίας, εφαρμόζεται η πιο ευνοϊκή για τον εργαζόμενο.
6. Καταργήθηκε η διάταξη που προέβλεπε την υπερίσχυση της επιχειρησιακής συλλογικής σύμβασης εργασίας σε περίπτωση συρροής με κλαδική σύμβαση εργασίας, ακόμη και στην περίπτωση που περιλάμβανε δυσμενέστερους όρους εργασίας.
7. Επιπλέον, μετά το τέλος του προγράμματος οικονομικής προσαρμογής, επανέρχεται η επεκτασιμότητα των συλλογικών συμβάσεων εργασίας και ενεργοποιείται η διάταξη του άρθρου 11 του ν. 1876/1990. Ηδη έχουν επεκταθεί 11 κλαδικές συλλογικές συμβάσεις εργασίας. Συνολικά, σε ισχύ ευρίσκονται 450 περίπου επιχειρησιακές ΣΣΕ.