Πλάτων Τήνιος: Γιατί στην Ελλάδα δεν παίρνουμε Νομπέλ στα οικονομικά

Πλάτων Τήνιος: Γιατί στην Ελλάδα δεν παίρνουμε Νομπέλ στα οικονομικά

2' 36" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Τώρα που η οικονομική επιστήμη επίσημα γιορτάζει τα εννιά χρόνια της κρίσης στην Ελλάδα, ας μου επιτραπεί ένα συντεχνιακό παράπονο. Και εμείς οι οικονομολόγοι ψυχή έχουμε.

Αν και μικρή χώρα, έχουμε δύο βραβεία Νομπέλ στην ποίηση. Και κανένα στα οικονομικά. Και αυτό, παρά το ότι η ελληνική οικονομία κυριαρχούσε στα παγκόσμια πρωτοσέλιδα πολύ περισσότερο από ό,τι ο Σεφέρης στην ποίηση. Το ίδιο ισχύει και για το βραβείο Λένιν, πού ενώ το έδωσαν στον Ρίτσο, ο Ευκλείδης ακόμη πασχίζει να αποφύγει το βραβείο Χάγιεκ. Γιατί τέτοια γκίνια; Δεν υπάρχει συνωμοσία, ούτε επιβουλή.

Παρά τη δημοσιότητα, το «ελληνικό πρόβλημα» δεν ήταν παρά ένα σύνολο από προφανή προβλήματα, το καθένα με οφθαλμοφανή λύση. Η διατύπωση του «τι δέον γενέσθαι» απαιτούσε οικονομικά επιπέδου πρώτου έτους. Η «μαεστρία» στην οποία διακριθήκαμε ως έθνος ήταν η ευκολία με την οποία αγνοούσαμε το πρόβλημα και αναβάλλαμε κάθε λύση. Θα αναφέρω τρία παραδείγματα. Στο ασφαλιστικό, δεν χρειάζονταν 200 ταμεία, ούτε ισόβιες συντάξεις οι άγαμες θυγατέρες διευθυντών του Δημοσίου. Στα εργασιακά, δεν μπορούσαμε να επιβάλουμε την εξίσωση μισθών με το Λουξεμβούργο, ούτε να νομίζουμε ότι μπορείς να νομοθετείς σαν να εργάζονται όλοι στη ΔΕΗ. Το τρίτο πεδίο, το εθνικό χρέος, υποτίθεται ότι πρέπει να λειτουργεί ως το θερμόμετρο που προκαλεί τον ιατρικό συναγερμό. Εκεί, αλήθεια, ήμαστε πιο ευρηματικοί: Μετατοπίσαμε την κλίμακα («μαγειρέματα») και βρίσκαμε λόγους γιατί το ροδοκοκκίνισμα του πυρετού στην πραγματικότητα δείχνει ρωμαλέα κράση.

Οι οικονομίες μαθαίνουν όταν αναγκάζονται να αποκαταστήσουν τα σπασμένα. Εμείς φωνάξαμε την τρόικα, όπως καλούν κάποιοι συνεργείο καθαρισμού. Ισως από δημοκρατική ευαισθησία, εκείνοι δεν μας ανέφεραν ότι χρειαζόμαστε ανακατασκευή – αφού τις μετασκευές τις σχεδιάζουν μηχανικοί και αυτοί απαιτούν εντολές από τον ιδιοκτήτη. Σε κάθε περίπτωση, εμείς αφήναμε τα συνεργεία να κάνουν τη δουλειά τους, αρκούμενοι σε σποραδικές αυστηρές παρατηρήσεις. Ετσι, εννιά χρόνια μετά, επιστράφηκαν στον ιδιοκτήτη τα κλειδιά της εξώπορτας και οι ιδιοκτήτες αναλαμβάνουμε ξανά. Το σπίτι είναι καθαρό, αλλά τα δομικά προβλήματα παραμένουν.

Το θέμα είναι ότι τόσα χρόνια, όσο νουθετούσαμε τα συνεργεία, δεν φροντίσαμε να διδαχθούμε. Συνεπώς, εδώ τα εννιάχρονα της κρίσης θυμίζουν 2009. Την εμπειρία της κρίσης, φαίνεται, την πήρε μαζί της η τρόικα. Το φταίξιμο το χρεώνει η μια πολιτική παράταξη στην άλλη, και όλοι μαζί συμπεριφέρονται σαν να αρκεί να αλλάξουμε το ποιος θα καθίσει στις κυβερνητικές καρέκλες. Η πολιτική έχει το πάνω χέρι, υπαγορεύοντας στην οικονομία τι θα γίνει και πότε, τι μπορεί να λέγεται και τι να αφήνουμε για αργότερα. Οπως και πριν.

Γυρίζοντας στα τρία προφανή προβλήματα, αντί για λύσεις αναζητούμε «πώς να ρίξουμε την μπάλα έξω». Στο ασφαλιστικό σπεύδουμε να μοιράσουμε χρήματα με δικαστικές αποφάσεις, ενώ η απλούστευση διαδικασιών με μαγικό τρόπο απαιτεί διπλάσιο προσωπικό. Στα εργασιακά, καθώς επιστρέφει η μετενέργεια, το όνειρο παραμένει ο διορισμός στο Δημόσιο. Για το «μέλλον της εργασίας» αποφασίζει το συνδικάτο των ταξί. Ως προς το χρέος, συνεχίζεται η απηνής δίωξη του Ανδρέα Γεωργίου. Η διαχείριση του χρέους ανακάλυψε το νέο τρικ της συσσώρευσης υπερπλεονασμάτων έως τις εκλογές, σχεδιασμένων όμως να εξαντληθούν μόλις αναλάβει ο αντίπαλος.

Αρα, ούτε στο μέλλον θα δικαιωθεί η Ελλάδα με βραβείο Νομπέλ στα οικονομικά. Ως μερική αποζημίωση, όμως, ούτε και η τρόικα θα πάρει κάτι.

* Ο κ. Πλάτων Τήνιος είναι οικονομολόγος, επίκουρος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Πειραιά.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή