• Ασκοπη και αντιαναπτυξιακή φαίνεται πλέον η διατήρηση του ειδικού φόρου ακινήτων (15%) στα νομικά πρόσωπα και μάλιστα με τόσο υψηλό συντελεστή. Ο σκοπός της αποκάλυψης των φυσικών προσώπων που είναι πραγματικοί δικαιούχοι των νομικών προσώπων εξυπηρετείται πια με τη σύσταση και τη λειτουργία του Κεντρικού Μητρώου Πραγματικών Δικαιούχων. Σημειωτέον ότι ο φόρος αυτός, σύμφωνα με τα στοιχεία του προϋπολογισμού, αποδίδει πενιχρά έσοδα, φέροντας συνεπώς αρνητικό δημοσιονομικό και αναπτυξιακό αποτύπωμα.
• Ως γνωστόν, ο συγκεκριμένος φόρος, που θεσπίστηκε το 2002 (με συντελεστή 3% έως το 2010), επιβάλλεται στην περίπτωση που νομικό πρόσωπο έχει στην ιδιοκτησία του ακίνητο στην Ελλάδα και δεν εμπίπτει σε κάποια από τις απαλλαγές. Ενδεικτικά, απαλλαγή προκύπτει όταν αποκαλύπτεται ο τελικός δικαιούχος της εταιρείας, φυσικό πρόσωπο με ΑΦΜ στην Ελλάδα, είτε προκύπτουν υψηλότερα έσοδα από επιχειρηματική δραστηριότητα σε σχέση με τα μισθώματα, είτε
δικαιούχος είναι εισηγμένο σε οργανωμένη χρηματιστηριακή αγορά νομικό πρόσωπο κ.λπ. Ακόμη και στην περίπτωση απαλλαγής, προκύπτει υποχρέωση υποβολής μηδενικής δήλωσης, ενώ, εάν από λάθος το νομικό πρόσωπο δεν εμπίπτει στις απαλλαγές, επιβάλλεται φόρος 15% ανά χρήση, γεγονός που οδηγεί σε δήμευση εντός έξι ετών.
• Δεδομένης της διαφάνειας που αναμένεται να επιτευχθεί μέσω του Κεντρικού Μητρώου Πραγματικών Δικαιούχων, η επιβολή του ειδικού φόρου ακινήτων δεν βρίσκει πλέον έρεισμα. Το Κεντρικό Μητρώο Πραγματικών Δικαιούχων, το οποίο δημιουργήθηκε στη ΓΓΠΣ, θα περιλαμβάνει πλήρη και ακριβή στοιχεία των φυσικών προσώπων που είναι νόμιμοι και πραγματικοί δικαιούχοι όλων των νομικών προσώπων και νομικών οντοτήτων με έδρα ή φορολογητέα δραστηριότητα στην Ελλάδα, όπως προβλέπει ο νέος νόμος για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες (4557/2018). Απεριόριστη πρόσβαση στο μητρώο έχουν η αρχή καταπολέμησης και όλες οι άλλες ερευνητικές και ελεγκτικές αρχές που είναι αρμόδιες για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες, συμπεριλαμβανομένων των φοροελεγκτικών υπηρεσιών της ΑΑΔΕ, του ΣΔΟΕ, της Διεύθυνσης Ερευνών Οικονομικού Εγκλήματος, των Οικονομικών Εισαγγελέων και της Οικονομικής Αστυνομίας. Εξάλλου, σε περίπτωση μη συμμόρφωσης, προβλέπονται αυστηρές χρηματικές κυρώσεις (10.000-20.000 ευρώ) αλλά και δέσμευση χορήγησης αποδεικτικού έκδοσης φορολογικής ενημερότητας του υπόχρεου.
• Το ζήτημα της εφαρμογής της δεκαπενταετούς προθεσμίας παραγραφής επί εκπροθέσμων φορολογικών δηλώσεων χρήσεων έως 31/12/2013 επέλυσε το Συμβούλιο της Επικρατείας, στο πλαίσιο πιλοτικής δίκης (732/2019). Ειδικότερα, το δικαστήριο έκρινε ότι όσον αφορά την περίπτωση δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος που υποβάλλονται εκπρόθεσμα, μετά την πάροδο της αρχικής πενταετίας, η προθεσμία παραγραφής είναι τριετής, με αφετηρία τη λήξη του έτους εντός του οποίου υποβλήθηκε η δήλωση, και όχι δεκαπενταετής, όπως μέχρι τώρα υποστήριζε η φορολογική διοίκηση. Το δικαστήριο, άλλωστε, επισημαίνει ότι, σε κάθε περίπτωση, απώτατο όριο της προθεσμίας παραγραφής είναι τα δεκαπέντε έτη, με την έννοια ότι, εάν η δήλωση υποβληθεί κατά το δέκατο τρίτο, δέκατο τέταρτο ή δέκατο πέμπτο έτος από τη λήξη του έτους μέσα στο οποίο ο φορολογούμενος όφειλε να την έχει υποβάλει εμπρόθεσμα, δεν εφαρμόζεται η τριετής παράταση, αλλά η παραγραφή ολοκληρώνεται, σε κάθε περίπτωση, εντός της δεκαπενταετίας.
• Σε συμμόρφωση με το περιεχόμενο της κρίσης του ΣτΕ προχώρησε ήδη η φορολογική διοίκηση με έκδοση εγκυκλίου. Ετσι, σε περίπτωση δηλώσεων για χρήσεις έως και 2013, που υποβάλλονται εκπρόθεσμα μεν αλλά εντός της αρχικής πενταετούς προθεσμίας παραγραφής, ισχύει κατ’ αρχήν η πενταετής παραγραφή από τη λήξη του έτους μέσα στο οποίο όφειλε να έχει υποβληθεί η δήλωση. Κατ’ εξαίρεσιν, εάν η δήλωση υποβληθεί κατά το τελευταίο (πέμπτο) έτος της παραγραφής, η προθεσμία παρατείνεται για τρία έτη. Στην περίπτωση, τέλος, μη υποβολής δήλωσης, εφαρμόζεται η δεκαπενταετής προθεσμία παραγραφής, η οποία αρχίζει από το τέλος του έτους κατά το όποιο όφειλε να υποβληθεί η σχετική δήλωση.
• Εξακολουθεί να είναι υποχρεωτική η προσυπογραφή του πρακτικού συνέλευσης μονοπρόσωπης εταιρείας περιορισμένης ευθύνης από παριστάμενο συμβολαιογράφο, σε αντίθεση με τις μονοπρόσωπες Α.Ε., όπου έχει καταργηθεί, και τις ΙΚΕ, όπου κάτι τέτοιο ουδέποτε προβλεπόταν. Στη γενικότερη νομοθετική τάση απαλλαγής των εταιρειών από άσκοπες διαδικασίες και έξοδα, η συγκεκριμένη ρύθμιση του δικαίου της ΕΠΕ είναι μάλλον παράταιρη, δεδομένου ότι ο σκοπός της διάταξης (δηλ. η αποτροπή προχρονολόγησης ή μεταχρονολόγησης του πρακτικού) εξυπηρετείται και δίχως την εμπλοκή συμβολαιογράφου. Ετσι, με την αντίστοιχη διάταξη στις Α.Ε. και ΙΚΕ ορίζεται απλώς πως η εταιρεία φέρει το βάρος απόδειξης ότι οι αποφάσεις των εταίρων και του διαχειριστή έλαβαν χώρα την ημερομηνία και την ώρα που αναγράφονται στο βιβλίο.
Πηγή: Grant Thornton