Ωρα για το Σχέδιο Β στην Αργεντινή

Ωρα για το Σχέδιο Β στην Αργεντινή

3' 27" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Το παιχνίδι τελείωσε για την Αργεντινή. Από πολιτική άποψη, δεν είναι πλέον δυνατόν η κυβέρνηση να διατηρήσει τη λιτότητα. Τα άμεσα ερωτήματα αφορούν τον τρόπο με τον οποίο θα ανταποκριθεί η κυβέρνηση. Ωστόσο, υπάρχουν και ευρύτερα μαθήματα.

Παρότι η Αργεντινή βρίσκεται στα πρόθυρα της χρεοκοπίας, το πρόβλημά της δεν είναι το χρέος αυτό καθεαυτό. Αυτό που καθιστά αφόρητο το χρέος είναι η αμφίδρομη σχέση μεταξύ του Νομισματικού Συμβουλίου που συνδέει το πέσο με το δολάριο και του διογκούμενου δημοσίου χρέους, που πιθανόν να φθάσει το 57% του ΑΕΠ στα τέλη του έτους, έναντι 40% το 1995. Εφόσον το πέσο είναι συνδεδεμένο με το δολάριο, σχεδόν όλοι οι εμπορικοί εταίροι της χώρας έχουν υποτιμήσει το νόμισμά τους έναντι αυτού. Το ρεάλ της Βραζιλίας έχει απολέσει το 56% της αξίας του έναντι του πέσο από τον Ιανουάριο του 1999. Αυτό υπονομεύει τις προοπτικές ανάπτυξης και συνεπώς την εμπιστοσύνη. Το αποτέλεσμα ήταν τεράστιες διαφορές απόδοσης με τα ομόλογα του αμερικανικού Δημοσίου. Τα υψηλά επιτόκια υπονομεύουν τους τρέχοντες λογαριασμούς, έστω κι αν η χώρα έχει εμπορικό πλεόνασμα περίπου 1,5% του ΑΕΠ φέτος. Επιδείνωσαν επίσης την ύφεση: το δεύτερο τρίμηνο, το πραγματικό ΑΕΠ ήταν κατά 6% χαμηλότερο από το ζενίθ του, στο οποίο είχε διαμορφωθεί πριν από τρία χρόνια. Οι τιμές καταναλωτή πέφτουν: τον Σεπτέμβριο, ήταν κατά 4% χαμηλότερες έναντι του Αυγούστου του 1998.

Οι ορθόδοξες οδοί για τη μείωση των επιτοκίων και την τόνωση της ανάπτυξης δεν θα αποφέρουν καρπούς. Ακόμα και η δέσμευση της κυβέρνησης για μηδενικό δημοσιονομικό πλεόνασμα δεν θα αποκαταστήσει την αξιοπιστία. Μόνη εναλλακτική λύση για μια αποφασιστική «στροφή» πολιτικής είναι η επ’ αόριστον χρηματοδότηση εκ μέρους του ΔΝΤ και πιθανόν άλλων διμερών δωρητών. Αυτό θα επέτρεπε στους ιδιώτες πιστωτές να ξεφύγουν αλώβητοι. Και αυτό θα ήταν τρομερό δεδικασμένο.

Ηλθε η ώρα να εγκαταλειφθεί το Σχέδιο Α και να υιοθετηθεί το Σχέδιο Β. Η γενική σύλληψη είναι απλή: Οσο μεγαλύτερη η υποτίμηση, τόσο μικρότερες οι ανάγκες παραγραφής χρέους -και το αντίστροφο. Αν η Αργεντινή είχε ευέλικτη συναλλαγματική ισοτιμία και χρέος με ρήτρα το εγχώριο νόμισμα, ίσως μπορούσε να αποφύγει την παραγραφή, εφόσον το χρέος της είναι περίπου το ήμισυ του ιταλικού έναντι του ΑΕΠ. Αν η ανάπτυξη ήταν, π.χ., 4% ετησίως -σαφώς εφικτή σε μια οικονομία που υπέστη τόσο μακρόχρονη ύφεση- η δανειοληπτική ικανότητα και τα χαμηλότερα επιτόκια θα ακολουθούσαν σύντομα. Αν, πάλι, το χρέος μπορούσε να μειωθεί δραστικά, η Αργεντινή θα μπορούσε να τονώσει την ανάπτυξή της χωρίς υποτίμηση.

Συνεπώς, η κυβέρνηση θα πρέπει να επιλέξει ανάμεσα στην εγκατάλειψη του Νομισματικού Συμβουλίου, από κοινού με μετριοπαθή παραγραφή του χρέους, και τη διατήρηση του Νομισματικού Συμβουλίου ή ακόμα και της δολαριοποίησης, από κοινού με πολύ μεγαλύτερη παραγραφή. Στην πρώτη περίπτωση, το χρέος θα μπορούσε να παραγραφεί, αλλά το μέγεθος αυτής της παραγραφής θα καθοριζόταν από το μέγεθος της πραγματικής υποτίμησης. Το χρέος δεν θα μειωνόταν σε σχέση με το ΑΕΠ. Ομως, δεν θα αυξανόταν σε σχέση με το ΑΕΠ, όπως συνήθως γίνεται με την υποτίμηση όταν το μεγαλύτερο μέρος του χρέους έχει ρήτρα δολαρίου.

Δυστυχώς, οι Αργεντινοί μοιάζουν αποφασισμένοι να διατηρήσουν τη συνδεδεμένη συναλλαγματική ισοτιμία με κάθε κόστος. Η συνέπεια της στάσης τους είναι ότι θα πρέπει πλέον να διασφαλίσουν εκούσια ή ακούσια σημαντική παραγραφή του χρέους. Κι αυτό αποτελεί πρόκληση για την επίσημη ηγεσία. Στην περίπτωση αυτή, οι πιστωτές θα πρέπει να θέσουν όρους.

Η διαδικασία είναι περίπλοκη. Ομως οι πιστωτές έχουν ανταμειφθεί καλά για τους κινδύνους και δεν μπορούν να εκπλήσσονται για τις ζημίες.

Από αυτό εξάγουμε χρήσιμα μαθήματα: Πρώτον, ότι είναι εξαιρετικά δύσκολο να διακόψει το ΔΝΤ ένα ανέφικτο πλέον πρόγραμμα. Εν μέρει γιατί οι εναλλακτικές λύσεις μοιάζουν τρομακτικές. Από τη στιγμή που έχουν «αιχμαλωτισθεί», οι επίσημοι πιστωτές θα πρέπει να υποκριθούν ότι η κατάσταση βαίνει σχετικά καλά, όταν οι έξωθεν παρατηρητές βλέπουν ότι σαφώς δεν συμβαίνει κάτι τέτοιο. Κι αυτό υπονομεύει την αξιοπιστία τους. Δεύτερον, ότι η Αργεντινή έλαβε την απόφαση να δεσμευθεί στην πάγια ισοτιμία. Οταν, ωστόσο, το σκάφος χτυπήθηκε από τυφώνα, δεν ήταν πλέον δυνατόν να αποφευχθεί ο πνιγμός. Τρίτον, ότι ο ευρείας κλίμακας δανεισμός σε ξένο νόμισμα είναι επικίνδυνος για χώρες με χαμηλή βαθμολογία. Και τέλος, όπως επεσήμανε ο Στάνλεϊ Φίσερ του ΔΝΤ, ότι «πρέπει να αναπτύξουμε καλύτερο πλαίσιο για την αναδιάρθρωση των χρεών».

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή