Νέα δεδομένα δημιουργούνται στον επιχειρηματικό χώρο και γενικότερα στην ελληνική οικονομία, μετά τις συγκλονιστικές εξελίξεις που έχουν δρομολογηθεί από την απόφαση συμπόρευσης της Εθνικής Τράπεζας και της Alpha Bank με απώτερο στόχο τη συγχώνευση των δύο τραπεζών.
Η εξέλιξη αυτή σηματοδοτεί κατά την εκτίμηση παραγόντων της αγοράς, την απαρχή ενός νέου μεγάλου κύκλου ανακατατάξεων στις ελληνικές επιχειρήσεις.
Σημείο αναφοράς στην κατεύθυνση αυτή είναι η υιοθέτηση στρατηγικών στη βάση της συνένωσης δυνάμεων, και με στόχους αφενός την επίτευξη οικονομιών κλίμακος και αφετέρου την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των ελληνικών επιχειρήσεων οι οποίες αισθάνονται πλέον την πίεση του διεθνούς ανταγωνισμού, ακόμη και επί ελληνικού εδάφους.
Η ελληνική οικονομία, η οποία αντιμετώπισε μέχρι τώρα με ιδιαίτερο άγχος και πολλούς ενδοιασμούς την πρόκληση των εταιρικών αναδιαρθρώσεων που έχουν λάβει τη μορφή χιονοστιβάδας διεθνώς, έχει τώρα πολλούς λόγους για να ευθυγραμμιστεί με τις διεθνείς εξελίξεις.
Κυρίως, γιατί η απόφαση για συγχώνευση των δύο μεγαλύτερων ελληνικών τραπεζών, προκαλεί ένα μεγάλο σοκ, το οποίο πιστεύεται ότι θα αφυπνίσει τις υγιείς δυνάμεις της αγοράς και θα ανοίξει τον δρόμο για νέες σημαντικές πρωτοβουλίες σε στρατηγικούς τομείς της οικονομίας.
Αλλαγή κλίματος
Παράλληλα δημιουργείται ένα θετικό ψυχολογικό υπόβαθρο, το οποίο, όσο κι αν φαίνεται περίεργο, θα επιδράσει καταλυτικά και θα επιφέρει μεγάλες αλλαγές στον τρόπο που σκέφτονται και ενεργούν οι Ελληνες επιχειρηματίες.
Μέχρι τώρα και παρά τη σημαντική κινητικότητα που εκδηλώθηκε τα τελευταία δύο τρία χρόνια, οι Ελληνες επιχειρηματίες και κυρίως οι «εισηγμένοι»στο Χρηματιστήριο, κινήθηκαν σπασμωδικά και με χαρακτηριστική «ιδιοτέλεια» επιδιώκοντας μάλλον να κερδίσουν τη μάχη των εντυπώσεων και της κερδοσκοπίας, παρά την ουσία μέσα από κινήσεις που θα υπηρετούσαν την ισχυροποίηση των επιχειρήσεών τους.
Με λιγοστές εξαιρέσεις, οι περισσότερες αναδιαρθρώσεις αφορούσαν μέχρι τώρα την τακτοποίηση των ποικίλων συμμετοχών εισηγμένων Ομίλων, που κατά κανόνα δεν εξυπηρετούσαν τίποτε περισσότερο από τα στενά συμφέροντα των βασικών τους μετόχων!
Ακόμη και στον χώρο των τραπεζών ο οποίος βρίσκεται εκ των πραγμάτων στην πρωτοπορία, επιδεικνύοντας μια σημαντική ευελιξία και μεγάλο βαθμό προσαρμογής στις διεθνείς οικονομικές εξελίξεις, οι συμφωνίες συνεργασιών και οι κινήσεις αναδιάρθρωσης μέχρι τώρα, παρότι ήσαν σημαντικές δεν μπορούν να καταταχθούν στα γεγονότα που συνιστούν ένα ποιοτικό αλλά και ποσοτικό άλμα για τα διεθνή δεδομένα.
Ισχυρές συμμαχίες
Το ζητούμενο της αποτελεσματικής στρατηγικής για τις περισσότερες ελληνικές εταιρείες είναι η κατάκτηση της δυνατότητας να ανταγωνιστούν τις ομοειδείς μεγάλες ευρωπαϊκές και διεθνείς επιχειρήσεις, κατ’ αρχήν στην εγχώρια αγορά και κατ’ επέκταση διεθνώς. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι η απόκτηση ενός κρίσιμου μεγέθους που θα εξασφαλίζει εύκολη πρόσβαση στις πηγές χρηματοδότησης στην τεχνογνωσία και στα δίκτυα διανομής. Και μονόδρομος στην κατεύθυνση αυτή είναι η συνένωση δυνάμεων μέσα από στρατηγικές αναδιάρθρωσης που θα εξασφαλίζουν τις βασικές αυτές παραμέτρους.
Οι τελευταίες εξελίξεις, πιστεύεται ωστόσο, ότι είναι ικανές να καταστούν ο αναγκαίος κινητήριος μοχλός, που θα προσανατολίσει τη στρατηγική των επιχειρήσεων σε ουσιαστικές πρωτοβουλίες και θα ωθήσει περαιτέρω τις εταιρικές εξελίξεις στην κατεύθυνση της κυρίαρχης τάσης που έχει διαμορφωθεί διεθνώς ως απάντηση των επιχειρήσεων που έχουν στόχους και φιλοδοξίες, στο δύσκολο σημερινό παγκοσμιοποιημένο οικονομικό περιβάλλον. Ολα αυτά δεν σημαίνουν βεβαίως, ότι τα πράγματα είναι εύκολα για την ελληνική οικονομία, παρότι η πρόκληση είναι πλέον άμεση και χειροπιαστή.
Για τον λόγο, περισσότερο, ότι δεν υφίστανται σε πολλούς κλάδους, περιπτώσεις επιχειρήσεων που παρουσιάζουν προϋποθέσεις, μέσα από κινήσεις αναδιάρθρωσης, να μετασχηματιστούν σε σημαντικές δυνάμεις με ακτινοβολία και εμβέλεια που θα ξεπερνούν τα στενά ελληνικά όρια.
Στο στόχαστρο τα «Ελληνικά Πετρέλαια»
Ο κλάδος των πετρελαιοειδών όπου ανταγωνίζονται τρεις μεγάλες επιχειρήσεις, (τα Ελληνικά Πετρέλαια, η Πετρόλα και η Μότορ Οϊλ) είναι ένας από αυτούς με την υπό κρατικό έλεγχο εταιρεία των Ελληνικών Πετρελαίων, να αποτελεί την «πολύφερνη νύφη» και τον κρίσιμο κρίκο για τη δρομολόγηση διαδικασιών, δημιουργίας μιας μεγάλης ελληνικής εταιρείας στον κλάδο. Είναι μάλιστα πολύ πιθανό το επόμενο μεγάλο «σοκ» μετά την απόφαση για συγχώνευση της Εθνικής Τράπεζας και της Alphabank, να προέλθει από το χώρο της βιομηχανίας, με επίκεντρο τα Ελληνικά Πετρέλαια, με τα οποία «ερωτοτροπούν» κυρίως η Πετρόλα, αλλά και μεγάλη Ευρωπαϊκή Εταιρεία Πετρελαιοειδών από χώρα της Κεντρικής Ευρώπης. Ανάλογες δυνατότητες υπάρχουν ωστόσο, ευρύτερα στο χώρο της ενέργειας, όπου λόγω της απελευθέρωσης, αναμένεται να δραστηριοποιηθούν σημαντικές επιχειρηματικές δυνάμεις. Η μετοχοποίηση της ΔΕΗ μπορεί να αποτελέσει το έναυσμα ευρύτερων διεργασιών για μεγάλες στρατηγικές συμμαχίες.
Το μεγάλο ζητούμενο είναι η συρρίκνωση του επιχειρηματικού ρόλου του κράτους και η ενίσχυση του εποπτικού του ρόλου. Διότι η απουσία σοβαρής και αποτελεσματικής εποπτείας ταλανίζει την ελληνική οικονομία τόσο, όσο και η κατά κανόνα προβληματική κρατική επιχειρηματική δραστηριότητα.