Το ευρωπαϊκό τραπεζικό τοπίο παραμένει κατακερματισμένο σε εθνικές ή έστω ελαφρά ευρύτερες αγορές. Η διαδικασία της συγκεντροποίησης που έχει ξεκινήσει τα τελευταία χρόνια, γίνεται εντός αυτών των «στεγανών» και γύρω από κάποιους ισχυρούς εθνικούς πόλους. Οι συγχωνεύσεις γίνονται κυρίως μεταξύ τραπεζικών ομίλων αλλά και μεταξύ τραπεζών και ασφαλιστικών εταιρειών.
Μέχρι τώρα οι τραπεζικές συγχωνεύσεις έχουν ακολουθήσει διαφορετικές πορείες. Για παράδειγμα, οι BBVA, Royal Bank of Scotland, Barclays, Danske, Unicredito και San Paolo ΙΜΙ έχουν καταφέρει να προχωρήσουν γρήγορα στη λειτουργική απορρόφηση των τραπεζών που έχουν εξαγοράσει. Επιτυχημένα αλλά με βραδύτερους ρυθμούς προχωρά η απορρόφηση των εξαγορών και συγχωνεύσεων που έχουν κάνει οι UBS, HVB, IntesaBci, BSCH και ΒCΡ/ΒΡΑ. Δεν έλειψαν και οι αποτυχημένες απόπειρες συγχωνεύσεων όπως της Deutsche Bank με την Dresdner, της ΒΝΡ με τη Societe Generale, της Swedbank με τη SEB ή της Lloyds TSB με την Abbey National. Η συγκεντροποίηση είναι δυσκολότερη και βραδύτερη για τις κρατικές και συνεταιριστικές τράπεζες και τα ταμιευτήρια, που έχουν διαφορετικό θεσμικό καθεστώς σε κάθε χώρα. Σε αυτήν την κατηγορία εμπίπτουν οι γερμανικές κρατικές ή περιφερειακές τράπεζες (landesbank), τα ταμιευτήρια (sparkassen) και συνεταιριστικές τράπεζες, τα ισπανικά ταμιευτήρια (cajas), οι ιταλικές συνεταιριστικές (banche popolari), οι βρετανικοί στεγαστικοί/οικοδομικοί συνεταιρισμοί (building societies) κ.λπ.
Σε αυτή τη φάση οι τραπεζικές συγχωνεύσεις λειτουργούν αρνητικά για τον ανταγωνισμό και τα συμφέροντα των πελατών, αφού σε κάθε εθνική αγορά περιορίζονται οι παίκτες αντί να δημιουργηθεί μια ενιαία ευρωπαϊκή τραπεζική αγορά. Ωστόσο, για πολλές αιτίες, δεν φαίνεται να είναι δυνατό να ακολουθηθεί άλλος δρόμος. Αλλωστε, σε αυτή τη φάση οι συγχωνεύσεις υπαγορεύονται από την ανάγκη μείωσης του κόστους και αύξησης της κερδοφορίας, την «αποδιαμεσολάβηση»στις αποταμιεύσεις (καθώς οι αποταμιευτές προτιμούν όλο και περισσότερο άμεσα επενδυτικά προϊόντα αντί των παραδοσιακών καταθέσεων) και τη συνένωση του τραπεζικού και του ασφαλιστικού κλάδου (τραπεζασφάλειες – bankassurance).
Οι όποιες διασυνοριακές συγχωνεύσεις και εξαγορές που έχουν γίνει ήταν εντός των «πολιτισμικών στεγανών»: στις σκανδιναβικές χώρες γύρω από τους πόλους των Nordea, Danske, Swedbank, SEB, στην Μπενελούξ γύρω από τις ING-BBL και Fortis, την Ιβηρική χερσόνησο (BSCH-Totta), τη γερμανόφωνη Κεντρική Ευρώπη (HVB-Bank Austria, BLB-Bawag), τα βρετανικά νησιά (Bank of Ireland-Bristol & West). Μοναδική εξαίρεση «σπάσιμου»των συνόρων αποτελεί η εξαγορά της γαλλικής CCF από τη βρετανική HSBC, αλλά οι αναλυτές του τραπεζικού χώρου δεν περιμένουν ότι αυτή θα αποτελέσει σύντομα τον κανόνα. Οι διασυνοριακές τραπεζικές συγχωνεύσεις δεν παρουσιάζονται τόσο επωφελείς για τους υποψηφίους όσο οι εθνικές, καθώς υπάρχουν λιγότερες δυνατότητες για οικονομίες κλίμακος και λιγότερες δυνατότητες για αλληλοκάλυψη των πωλήσεων προϊόντων. Ακόμη, οι εθνικές και πολιτικές ευαισθησίες δυσκολεύουν τη λήψη «δύσκολων» αποφάσεων από τις διοικήσεις (απολύσεις, κλείσιμο υποκαταστημάτων κ.λπ.). Ποιες θα είναι οι τράπεζες που θα κυριαρχήσουν στην Ευρώπη στα επόμενα χρόνια; Σύμφωνα τους άλλους αναλυτές του τραπεζικού κλάδου, τα ισχυρά ονόματα που θα συναντούμε στο μέλλον είναι: UBS, Credit Suisse (Ελβετία), Deutsche Bank και Hypovereinsbank (Γερμανία), BSCH και BBVA (Ισπανία), ΒΝΡ Paribas και Credit Agricole (Γαλλία), Unicredito, San Paolo ΙΜΙ και IntesaBci (Ιταλία), ΑΒΝ Amro, ING και Fortis (Μπενελούξ), Danske, Nordea και Svenska Handelbanken (σκανδιναβικές χώρες) και HSBC, Lloyds TSB, Royal Bank of Scotland, Barclays και HBOS (Βρετανία).