Η ταχεία προσαρμογή στην πραγματικότητα της ΟΝΕ αποτελεί το κλειδί για επιβίωση στις νέες συνθήκες, όπως αναφέρει ο νέος υφυπουργός Οικονομίας και Οικονομικών κ. Γ. Φλωρίδης. Θεωρεί ότι πρέπει να υπάρξει προσαρμογή στα νέα δεδομένα σε όλους τους χώρους της οικονομίας και της κοινωνίας, ενώ το Δημόσιο καλείται να δώσει «εθελοντικά» το παράδειγμα.
Στη βάση αυτή, η πρόκληση για αντιμετώπιση της σπατάλης των δαπανών του Δημοσίου «συγκινεί» ιδιαίτερα τον νέο υφυπουργό Οικονομίας και Οικονομικών κ. Γ. Φλωρίδη, που ευαγγελίζεται την αναδιάρθρωση του ισχύοντος συστήματος.
Επίσης πιστεύει ότι θα πρέπει να κινηθεί γρήγορα η ευρισκόμενη σε εξέλιξη μελέτη του φορολογικού συστήματος, ενώ δεν κρύβει ότι επιθυμία της κυβέρνησης είναι να γίνει ταχύτερα η φορολογική μεταρρύθμιση.
Υπογραμμίζει, την εργώδη προσπάθεια στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους, που αποσκοπεί εκτός του σχεδιασμού του προϋπολογισμού του 2002 και στην καταγραφή πολλών εξωλογιστικών δαπανών του κράτους. Στην κατεύθυνση αυτή κινούνται και οι δηλώσεις του υπουργού Οικονομίας και Οικονομικών κ. Νίκου Χριστοδουλάκη στη Βουλή, σύμφωνα με τις οποίες η χώρα φαίνεται να εισέρχεται σε μια εποχή με περισσότερο ρεαλισμό.
Οn-line εξοικονόμηση πόρων
Ο πραγματικός εκσυγχρονισμός της κοινωνίας απαιτεί, κατά τον κ. Φλωρίδη, μια σειρά από επιθετικές πολιτικές. Η εφαρμογή τους θα ισχυροποιήσει την κοινωνία και θα την καταστήσει ικανή να αντέξει το «σοκ», από την είσοδο στο διεθνές σκηνικό.
Ως χαρακτηριστικό στοιχείο της εποχής της ΟΝΕ, ο υφυπουργός, μεταδίδει την ανάγκη για κατεπείγουσα προσαρμογή στα νέα δεδομένα. Αποτελεί το βασικό προαπαιτούμενο για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας. Τούτο σημαίνει, εξηγεί, εφαρμογή οικονομικών πολιτικών που θα προσομοιάζουν στις παρούσες συνθήκες και φυσικά θα είναι τελείως διαφορετικές από τις αντίστοιχες που επικρατούσαν την περίοδο εισόδου στο ευρώ.
Σημαντική προτεραιότητα εμφανίζεται για το υπουργείο Οικονομικών, η δημιουργία ενός συστήματος αξιολόγησης των δαπανών, που θα βρίσκεται (on-line με το Γενικό Λογιστήριο) σε όλους του κρατικούς φορείς και θα στοχεύει στην εξοικονόμηση των πόρων. Για να καταστεί αποτελεσματικό το σύστημα πρέπει να υπάρξει απόλυτη συνεργασία με όλα τα υπουργεία και το κυριότερο πνεύμα συνεννόησης και αναγνώρισης του κοινού σκοπού.
Ο υφυπουργός ξεκαθαρίζει ότι σε καμία περίπτωση δεν υπάρχει σκέψη για επιβολή του νέου συστήματος, αλλά πρόθεση να βασιστούν όλα στο διάλογο με «όπλα» την πειθώ και τα κίνητρα. Στα δεύτερα συμπεριλαμβάνονται, αναφέρει, και πρόσθετοι πόροι, για εφαρμογή πολιτικών, που θα προέλθουν από τις εξοικονομήσεις δαπανών.
Σήμερα, τονίζει, υπάρχουν δαπάνες που γίνονται από κεκτημένη ταχύτητα, ενώ τις περισσότερες φορές έχουν ξεχαστεί ακόμα και οι αναγκαιότητες που τις δημιούργησαν.
Επανεξέταση με νέα δεδομένα
Ως ένας από τους χώρους που η κυβέρνηση φέρεται διατεθειμένη να επανεξετάσει το σύστημα δαπανών, είναι εκείνος των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ), που εισπράττουν ποσοστά επί πολλών κατηγοριών εισόδων. Οι αποδιδόμενοι πόροι προς τους ΟΤΑ, ανέρχονται σύμφωνα με τον προϋπολογισμό το 2001 στα 500 δισ. δραχμές και θα αγγίξουν τα 580 δισ. το 2002. Τα συγκεκριμένα έσοδα προέρχονται μεταξύ άλλων από παρακράτηση 20% των εσόδων από φυσικά και νομικά πρόσωπα, από υψηλό ποσοστό στα τέλη κυκλοφορίας, αλλά και στους φόρους ακίνητης περιουσίας.
Η υιοθέτηση των συγκεκριμένων δαπανών, έγινε σε μια άλλη εποχή με μια διαφορετική πραγματικότητα και κυρίως με τελείως διαφορετικές φορολογικές αναφορές από τη σημερινή. Στη βάση αυτή χρήζει η επανεξέτασή τους και η προσαρμογή τους στα νέα δεδομένα.
Ενδιαφέρον παρουσιάζουν για το οικονομικό επιτελείο και οι δαπάνες άλλων υπουργείων. Για παράδειγμα εκείνου της Εθνικής Αμυνας, όπου γίνονται τρισεκατομμύρια δαπάνες, που πολλές φορές δεν ελέγχονται, λόγω του επείγοντος «εθνικού» τους χαρακτήρα.
Η ηγεσία του οικονομικού επιτελείου προσβλέπει με ενδιαφέρον στη συνεργασία της ηγεσίας του υπουργείου Εθνικής Αμυνας, που γνωρίζει από την παλαιότερη θητεία του στην Πλατεία Συντάγματος και τη δημοσιονομική πραγματικότητα της ΟΝΕ.
Εξάλλου μέχρι πολύ πρόσφατα ο κ. Παπαντωνίου έδινε «μάχη» για περικοπές στους εξοπλισμούς, προκειμένου να περισσεύουν πόροι που θα ενισχύουν τις κοινωνικές πολιτικές. Τα επιχειρήματα του πρώην υπουργού Εθνικής Οικονομίας ήταν που στις αρχές του χρόνου μετέθεσαν για μετά το 2004 την αγορά των 60 αεροσκαφών Eurofighter, αξίας 2 τρισ. δραχμών.
Ο κ. Γ. Παπαντωνίου επέμενε μέχρι πρότινος στην ανάγκη ορθολογικοποίησης των αμυντικών δαπανών, αλλά και στον πληρέστερο έλεγχό τους από τις αρμόδιες υπηρεσίες του υπουργείου Οικονομικών.
Κρίσιμο θέμα στον ευαίσθητο χώρο της άμυνας είναι επίσης και ο τρόπος υλοποίησης των συμβάσεων. Εχει γίνει πάγια πρακτική, οι τελικές συμβάσεις για την αγορά πολεμικού υλικού να κοστίζουν πάντα ακριβότερα σε σχέση με τους αρχικούς κυβερνητικούς υπολογισμούς. Η πρακτική αυτή σε συνδυασμό με τις αγορές οπλικών συστημάτων, έχει οδηγήσει το Δημόσιο να ξοδεύει σε ετήσια βάση πάνω από 1 τρισ. δραχμές, μόνο για όπλα! Και βέβαια αυτό με τη σειρά του οδηγεί στην απόκρυψη τεράστιων δαπανών, που αναλάμβανε να καλύπτει μέχρι τώρα η «δημιουργική λογιστική».
Η υπερκέραση του προϋπολογισμού των αμυντικών εξοπλιστικών δαπανών είχε σαν αποτέλεσμα να φθάνουν στο υπουργείο Οικονομικών, υπέρογκοι λογαριασμοί που κανένας δεν μπορούσε την ύστατη ώρα να ακυρώσει. Και τούτο, διότι κινδύνευε να χαρακτηρισθεί περίπου ως «ανθέλληνας», καθώς θα φαίνονταν να σαμποτάρει τον ευαίσθητο χώρο της εθνικής άμυνας.
Ως άλλο χώρο με εκτεταμένη κακοδιαχείρηση περιγράφεται και εκείνος των νοσοκομείων. Οπως υπογραμμίζει ο υφυπουργός, ενώ το Εθνικό Σύστημα Υγείας (ΕΣΥ) έχει ιδρυθεί εδώ και πολλά χρόνια, μόλις τελευταία με πρωτοβουλία του κ. Αλέκου Παπαδόπουλου αρχίζει να αποκτά διοίκηση. Αποτελέσματα της κακής διαχείρισης στα Νοσοκομεία ήταν κατά τον κ. Φλωρίδη τα τεράστια χρέη, που με συχνότητα τριετίας ή τετραετίας καλείται να καλύπτει ο κρατικός προϋπολογισμός.
Στο 3,8% το ΑΕΠ το 2002
Σχετικά με τον νέο προϋπολογισμό του 2002, ο κ. Φλωρίδης είναι αισιόδοξος και ταυτόχρονα επιχειρεί να είναι ρεαλιστής. Εφόσον το διεθνές σκηνικό όπως επισημαίνει έχει αλλάξει ταχύτατα προς το χειρότερο, έτσι και η κυβέρνηση θα επανεξετάσει τις προβλέψεις, αναφορικά με το προσχέδιο που έχει κατατεθεί στη Βουλή. Οι αποφάσεις θα ληφθούν αναφέρει μετά την επιστροφή του υπουργού Οικονομίας και Οικονομικών κ. Νίκου Χριστοδουλάκη από το ECOFIN, που συνεδριάζει στις αρχές της εβδομάδος.
Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι η νέα πρόβλεψη για το ΑΕΠ το 2002 θα κινείται στο 3,8%, ενώ χαμηλότερα (των αρχικών προβλέψεων) θα κινείται ενδεχομένως και το πλεόνασμα του προϋπολογισμού, που εκτιμάται στο 1%.
Το προσχέδιο του προϋπολογισμού που κατέθεσε η κυβέρνηση στις αρχές Οκτωβρίου στη Βουλή, έχει κατά τα φαινόμενα ξεπεραστεί από τα γεγονότα. Το τελικό κείμενο που θα κατατεθεί στη Βουλή στις 21 Νοεμβρίου φημολογείται ότι θα είναι αρκετά διαφορετικό και το κυριότερο θα αρχίζει για πρώτη φορά να καταγράφει δαπάνες που μέχρι τώρα καλύπτονταν από τη δημιουργική λογιστική.