Με την Αργεντινή να προετοιμάζει αναδιάρθρωση του χρέους της, ύψους 132 δισ. δολαρίων, είναι απολύτως λογικό το γεγονός ότι η BBVA και η Santander Central Hispano, οι δύο μεγαλύτερες τράπεζες της Ισπανίας και από τους μεγαλύτερους επενδυτές στη Λατινική Αμερική, νιώθουν το πλήγμα. Αυτό που διαφέρει, αυτήν τη φορά, είναι το γεγονός ότι το έχουν νιώσει προκαταβολικά. Η SCH δημιούργησε ειδικό αποθεματικό 750 εκατ. ευρώ, το οποίο σχεδιάζει να αυξήσει στο 1 δισ. ευρώ στα τέλη του έτους, ενώ η BBVA, της οποίας η έκθεση στην Αργεντινή είναι κάπως μικρότερη, έχει αποθεματικό 200 εκατ. ευρώ και σχεδιάζει να το αυξήσει τουλάχιστον κατά άλλο τόσο στα τέλη του έτους.
Αυτά τα ειδικά αποθεματικά, που θυμίζουν τις «ειδικές γενικές προβλέψεις» της HSBC στη διάρκεια της ασιατικής κρίσης, δεν οφείλονται αποκλειστικά στα προβλήματα της Λατινικής Αμερικής. Παρ’ όλα αυτά, το μήνυμα για τους επενδυτές είναι σαφές: Αμφότερες οι SCH και BBVA είναι έτοιμες για οποιοδήποτε πρόβλημα μπορεί να τους προκαλέσει η μακροχρόνια οικονομική κρίση της Αργεντινής. Αν προσθέσουμε τα ειδικά αποθεματικά στις γενικές προβλέψεις, η SCH έχει προβλέψεις που καλύπτουν περίπου το 180% των ανενεργών πιστώσεων, ενώ η κάλυψη της BBVA είναι 230%.
Αυτές οι πολύ υψηλές αναλογίες κάλυψης αντικατοπτρίζουν τη συντηρητική προσέγγιση που υιοθετεί η κεντρική τράπεζα της Ισπανίας – της οποίας η παρέμβαση μπορεί να εντοπισθεί στις ταυτόχρονες αποφάσεις των δυο τραπεζών για δημιουργία ειδικών αποθεματικών. Παρότι οι εγχώριες επισφαλείς πιστώσεις είναι πιθανό να αυξηθούν κατακόρυφα, οι ισπανικές τράπεζες προφανώς θα είναι μεταξύ των ευρωπαϊκών που βρίσκονται στην καλύτερη θέση για να αντιμετωπίσουν τις οικονομικές «παγίδες» του 2002.
Το πρόβλημα της μείωσης του αριθμού των επιβατών, μετά την 11η Σεπτεμβρίου, δεν οφείλεται σε λάθος της αεροπορικής βιομηχανίας των ΗΠΑ. Ωστόσο, το βασικό ζήτημα -η διάρθρωση του κόστους- είναι δικό τους θέμα. Αντί να προετοιμάζονται για οικονομική επιβράδυνση, οι αερομεταφορείς αύξησαν την ήδη υψηλή βάση κόστους τους. Για παράδειγμα, με επικεφαλής τη United, έδωσαν στους πιλότους παράλογες μισθολογικές αυξήσεις.
Οι εννιά μεγαλύτεροι αερομεταφορείς παρουσίασαν συνδυασμένη λειτουργική ζημία της τάξης των 400 εκατ. δολαρίων το δεύτερο τρίμηνο. Η ζημία αυξήθηκε στα 2 δισ. δολάρια το τρίτο τρίμηνο και η Merrill Lynch προβλέπει ότι θα φθάσει τα 3,4 δισ. δολάρια το τέταρτο. Τα έσοδα ανά βιομηχανική μονάδα έπεσαν κατά 14%, το τρίτο τρίμηνο. Ομως, το κόστος μονάδας αυξήθηκε κατά 4% εξαιρουμένων των καυσίμων, όπως υπολογίζει η Merrill. Η Southwest μπορεί να είναι ο μόνος μεγάλος αμερικανικός αερομεταφορέας που παρουσιάζει κέρδη φέτος γιατί είναι ο μόνος που έχει θέσει το κόστος υπό έλεγχο.
Οι αερομεταφορείς έπρεπε να μειώσουν την πάγια βάση κόστους τους ακόμα και πριν από τον Σεπτέμβριο. Σήμερα η ανάγκη αυτή έχει καταστεί ακόμη πιο επιτακτική, ενώ διαθέτουν και την απαραίτητη δικαιολογία. Το ζήτημα είναι αν αρκεί η μείωση του παραγωγικού δυναμικού κατά 20% και πόσο σύντομα θα μπορέσουν να πραγματοποιηθούν οι λειτουργικές αποταμιεύσεις. Οι American και Delta έχουν τον ισχυρότερο ισολογισμό και έπεται η Continental. Αλλες εταιρείες, ιδιαίτερα η United, μπορεί να χρεοκοπήσουν, κάτι που θα πυροδοτήσει την απαραίτητη ενοποίηση. Η κυβέρνηση υποστηρίζει ότι μπορούν να χρησιμοποιηθούν δάνεια επί εγγυήσει (στο πλαίσιο του πακέτου σωτηρίας) για την εξαγορά άλλων αερομεταφορέων ή των περιουσιακών στοιχείων τους, κάτι που αφήνει να εννοηθεί ότι θα υπάρξει πιο χαλαρή προσέγγιση σε συγχωνεύσεις και εξαγορές. Η πιθανότητα χαλάρωσης των κανονισμών περί ξένης ιδιοκτησίας είναι ενδιαφέρουσα. Αυτό που θα μπορούσε να προκύψει είναι μικρότερος αριθμός οικονομικά βιώσιμων αερομεταφορέων – οι αισιόδοξοι κάνουν λόγο για το 2003. Κάποιες, μάλιστα, μπορεί και να αξίζουν τον κόπο ως επενδύσεις.
ΒΑΑ
Η Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπλοΐας (CAA) έχει να επιλύσει ένα λεπτό ζήτημα. Το μέλλον της ΒΑΑ, που διαχειρίζεται τα αεροδρόμια του Χίθροου και του Γκάτγουικ, εξαρτάται από την αναθεώρηση που θα κάνει στη νομοθεσία των αεροδρομίων. Οι αερομεταφορείς, ωστόσο, δεν θα μπορούσαν να βρουν καλύτερη στιγμή για να ταχθούν κατά της αύξησης των τελών αεροδρομίου. Η CAA απέφυγε τη σύγκρουση αναβάλλοντας βασικά χρηματοοικονομικά συμπεράσματα ώς τη στιγμή που θα γίνονταν σαφέστερες οι συνέπειες των γεγονότων της 11ης Σεπτεμβρίου. Ομως το συμπέρασμα στο οποίο εντέλει κατέληξε είναι ορθό. Τα υψηλότερα πλαφόν τιμών θα μπορούσαν να πυροδοτήσουν επενδύσεις για να μειωθούν τα «μποτιλιαρίσματα».
Συγχώνευση. Ενέκριναν οι μέτοχοι της «Γρηγόρης Μικρογεύματα» τη συγχώνευση της εταιρείας με την «Καφεστιατόρια Νέον».