Η κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ έχει μειώσει τα επιτόκια κατά 400 μονάδες βάσης φέτος, εκ των οποίων οι 100 από τις 11 Σεπτεμβρίου. Η λήξη του ομολόγου 30ετούς διάρκειας του υπουργείου Οικονομικών κατόρθωσε ό,τι δεν είχε κατορθώσει να κάνει όλη αυτή η χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής: να μειώσει τα μακροπρόθεσμα επιτόκια. Το πόσο διαρκής θα αποδειχθεί η επίδραση της κίνησης αυτής στη χρηματοδοτική πολιτική είναι συζητήσιμο. Ωστόσο, και τα πρόσφατα οικονομικά στοιχεία στήριξαν τα ομόλογα.
Το ζήτημα είναι αν η αναχρηματοδότηση, από νοικοκυριά και επιχειρήσεις, θα προχωρήσει πέρα από την αποκατάσταση του ισολογισμού, στην αύξηση των δαπανών. Δεδομένων των ανισορροπιών που έχουν αναπτυχθεί -και για τις οποίες έχει επανειλημμένως προειδοποιήσει η Fed- υπάρχουν λόγοι για τους οποίους οι προσδοκίες θα πρέπει να είναι μετριοπαθείς. Αυτό ισχύει και για τις προγραμματιζόμενες περικοπές στη φορολογία των επιχειρήσεων. Ο λόγος των μειωμένων δαπανών δεν είναι το κόστος κεφαλαίου αλλά οι παρελθούσες υπερεπενδύσεις και η συνεχιζόμενη υποτονική ζήτηση. Το πιθανό δημοσιονομικό πακέτο μοιάζει να τείνει προς την πλευρά των φορολογικών περικοπών. Η Goldman Sachs υπολογίζει ότι ένα δημοσιονομικό πακέτο αξίας 100 δισ. δολαρίων για το 2002 θα μεταφραζόταν σε δημοσιονομική τόνωση ύψους 150-175 δισ. δολαρίων -ήτοι 1,5- 1,75% του ΑΕΠ – το οποίο δεν θα επαρκούσε για τη στήριξη ελπίδας περί κατακόρυφης οικονομικής ανάκαμψης. Η μηδενική ανάπτυξη το 2002 θα μπορούσε να υπονομεύει το «ράλι» της αγοράς ομολόγων. Ομως, μη λαμβανομένων υπ’ όψιν των λογιστικών αλλαγών, θα μπορούσε να μεταφρασθεί σε μηδενική αύξηση κερδών το ερχόμενο έτος. Σ’ αυτό το περιβάλλον, η Fed πιθανότατα να μη θέλησε να απογοητεύσει τη χρηματιστηριακή αγορά. Ομως, ήδη τα πυρομαχικά της λιγοστεύουν επικίνδυνα.
Consob
Μήπως τα δόντια της Consob γίνονται πιο κοφτερά; Ακόμα δεν έχει περάσει πολύς καιρός από την παρέμβασή της στην εξαγορά μεριδίου ελέγχου της La Fondiaria από τη SAI και η ιταλική Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς ετοιμάζεται για σύγκρουση με την Pirelli. Το ζήτημα είναι αν η εταιρεία αυτή θα έπρεπε να ενοποιήσει τα αποτελέσματα της Olivetti και της Telecom Italia αφότου ανέλαβε τον έλεγχο μέσω του επενδυτικού οχήματός της, Olimpia. Η Pirelli απεχθάνεται την ιδέα, για προφανείς λόγους. Κάτι τέτοιο θα σήμαινε ενοποίηση του χρέους της πληθώρας των εταιρειών υπό την Olimpia, το οποίο υπερβαίνει τα 45 δισ. ευρώ. Η Pirelli διαφωνεί επίσης με την υπόδειξη της Consob ότι ασκεί απόλυτο έλεγχο επί της Olimpia -στην οποία ελέγχει το 60%- ενώ η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είχε αποφανθεί ότι μοιραζόταν τον έλεγχο με την οικογένεια Benetton. Και αμφισβητεί την ιδέα ότι το 26,9% της Olimpia τής παρέχει ντε φάκτο τον έλεγχο της Olivetti, λόγω της χαμηλής προσέλευσης στις συνελεύσεις των μετόχων.
Ο δρόμος είναι ακόμη μακρύς. Η Pirelli έχει πλέον περιθώριο έξι μηνών για να καταθέσει την άποψή της στην επιτροπή και στη συνέχεια να εφεσιβάλει την απόφαση, αναβάλλοντας επ’ αόριστον την εφαρμογή της. Η Consob αξίζει συγχαρητήρια για το γεγονός ότι επιχείρησε να επιβάλει κάποια σαφήνεια στον ενίοτε θολό κόσμο της ιταλικής χρηματοοικονομικής. Ομως, η πραγματική ευκαιρία να βοηθηθούν οι μικρομέτοχοι που έγιναν αντικείμενο εκμετάλλευσης σε διάφορους βαθμούς, δόθηκε όταν η Pirelli πραγματοποίησε την εξαγορά της. Ακόμα και τώρα, είναι αμφισβητήσιμο αν η Consob θα κερδίσει. Η Consob χρειάζεται νέες μεθόδους, αλλά δεν μπορούμε να αναμένουμε ότι θα τις ανακαλύψει μόνη της. Θα πρέπει σ’ αυτό να βοηθηθεί από την ενίσχυση της ιταλικής νομοθεσίας.
Ryanair
Ο Μάικλ Ο’ Λίρι μοιάζει να απεύχεται μια νέα αρχή. Στον διευθύνοντα σύμβουλο της Ryanair σίγουρα θα άρεσε να δει τους εθνικούς αερομεταφορείς με τα τόσα προβλήματα «έξι μέτρα κάτω από τη γη». Αποκαλύπτει όμως ότι οι επιβάτες που του αποφέρουν τα περισσότερα κέρδη είναι οι… πενθούντες που πηγαίνουν σε κηδείες, οι οποίοι κλείνουν θέσεις την τελευταία στιγμή. Αυτό λέει πολλά για το επιχειρηματικό μοντέλο του. Η EasyJet «φλερτάρει» τους επιχειρηματίες, επιτυγχάνοντας αύξηση 5,8% του μέσου ναύλου κατά το οικονομικό έτος 2001. Η Ryanair δέχεται τους επιβάτες των ακριβοπληρωμένων θέσεων όπως έρχονται και ο μέσος ναύλος της μειώθηκε κατά 6% στο εξάμηνο, διαμορφούμενος στις 28 στερλίνες. Ωστόσο, από τη στιγμή που το 70% των επιβατών προτιμούν τις οικονομικές θέσεις, θα πρέπει να προσέξει το κόστος. Βέβαια, το κόστος δεν μπορεί να μειώνεται εσαεί. Ομως, η Ryanair πρόσθεσε νέα δρομολόγια, μείωσε τους ναύλους και δεν έχασε τον έλεγχο.
Ευρώ. Δύο ημέρες δοκιμαστικής λειτουργίας των νέων ταμειακών μηχανών σε ευρώ θα μπορούν να κάνουν πριν από τις 31/12 οι επιχειρήσεις, σε συνεννόηση με τη ΔΟΥ και παρουσία εφοριακού.