Η μείωση του βασικού επιτοκίου του ευρώ κατά 0,50 της εκατοστιαίας μονάδας, την οποία αποφάσισε χθες το διοικητικό συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας δεν θα είναι η τελευταία. Οι ευρωτραπεζίτες παραδέχθηκαν, εμμέσως αλλά με σαφήνεια, ότι οι προοπτικές για την οικονομική ανάπτυξη της ευρωζώνης δεν είναι καθόλου καλές για το επόμενο έτος. Οσο κι αν το μεγαλύτερο μέρος της αρνητικής επιρροής έρχεται από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού, η ίδια η ευρωπαϊκή οικονομία δεν κατορθώνει να αντιδράσει στη σταδιακή μείωση του ρυθμού ανάπτυξης. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι προβλέψεις για τα δύο τελευταία τρίμηνα του 2001 ομιλούν για μηδενικό ρυθμό αύξησης του ΑΕΠ.
Ο πρόεδρος της ΕΚΤ Βιμ Ντούιζενμπεργκ έδωσε βεβαίως το βάρος στην πλευρά του πληθωρισμού. Πράγματι, όλες οι εκτιμήσεις οδηγούν στο συμπέρασμα ότι ο ρυθμός αύξησης των τιμών καταναλωτή θα πέσει κάτω από το 2% στη διάρκεια της άνοιξης. Αρκετά νωρίτερα δηλαδή από το χρόνο που εκτιμάτο το καλοκαίρι, ενώ και η κάθοδος του επιπέδου των τιμών κρίνεται τώρα περισσότερο ασφαλής και διατηρήσιμη.
Πτώση πληθωρισμού
Ο κ. Ντούιζενμπεργκ εξήγησε ότι η πτώση του πληθωρισμού θα τροφοδοτηθεί κυρίως από την πλευρά της προσφοράς προϊόντων και υπηρεσιών, καθώς υποχωρεί σταδιακά η καταναλωτική δαπάνη. Πρόσθεσε ακόμη ότι ο κίνδυνος πίεσης στο μέτωπο των τιμών από την πλευρά των μισθών, κάτι που ανησυχούσε παλαιότερα τους τεχνοκράτες της Φρανκφούρτης, δεν υπάρχει πλέον για δύο λόγους: πρώτον, η κάμψη της οικονομικής δραστηριότητας εμποδίζει την εκδήλωση πληθωριστικών πιέσεων στην αγορά εργασίας και, δεύτερον, οι προσδοκίες για τους επόμενους μήνες θα λάβουν καλύτερα υπόψη τους το γεγονός ότι οι πληθωριστικές πιέσεις ήταν παροδικές.
Η μείωση του βασικού επιτοκίου, τέταρτη από την αρχή του έτους και πέμπτη από τότε που ξεκίνησε τη δραστηριότητά της, στο 3,25% μπορεί να κριθεί ανεπαρκής από τις αγορές. Ωστόσο, ο κ. Ντούιζενμπεργκ επέμεινε στην ανάγκη διατήρησης της δημοσιονομικής πειθαρχίας και κάλεσε τις κυβερνήσεις που δεν έχουν επαρκώς περιορίσει το κρατικό έλλειμμα να μην αλλάξουν την πολιτική τους. Η μεσοπρόθεσμη προοπτική, είπε και η «διαρκής ενδυνάμωση των δημοσιονομικών μεγεθών, πρέπει να παραμείνει το κύριο μέλημα στις χώρες του ευρώ», υπογράμμισε.
Φορολογικές αλλαγές
Η έμφαση πρέπει να είναι στην πλευρά των διαρθρωτικών αλλαγών, επανέλαβε ο πρόεδρος της ΕΚΤ. «Οι φορολογικές αλλαγές, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που συνδέονται με το ασφαλιστικό σύστημα, όπως επίσης το ύψος και η δομή των δημοσίων δαπανών είναι οι τομείς στους οποίους πρέπει να αναζητηθούν τα πραγματικά κίνητρα», για την υποστήριξη των οικονομιών και την επιστροφή σε υψηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης, σημείωσε ο κ. Ντούιζενμπεργκ.
Τέλος, το διοικητικό συμβούλιο της ΕΚΤ αποφάσισε να συζητά το θέμα των επιτοκίων μόνον κατά την πρώτη δεκαπενθήμερη συνάντησή του, οπότε θα γίνονται και οι απαραίτητες ανακοινώσεις. Στην επόμενη συνάντησή του το ΔΣ θα συζητά γενικότερα θέματα αρμοδιότητας της Τράπεζας. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν θα μπορεί να αλλάξει τα επιτόκια ανεξάρτητα από τον χρόνο της προκαθορισμένης συνάντησης.
Στον χορό και η Κεντρική Τράπεζα της Αγγλίας
Σε μεγαλύτερη από την προβλεπόμενη μείωση των επιτοκίων της δανεισμού προχώρησε χθες η Τράπεζα της Αγγλίας, συμβαδίζοντας στο μέγεθος της περικοπής με εκείνο της Κεντρικής Τράπεζας των ΗΠΑ την Τρίτη και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, επίσης χθες. Το βασικό επιτόκιο δανεισμού της στερλίνας, μειωμένο κατά μισή ποσοστιαία μονάδα, ανέρχεται πλέον στο 4%, στα χαμηλότερα επίπεδα των τελευταίων 37 ετών. Η Τράπεζα της Αγγλίας σχεδόν ανταγωνίζεται επίσης τη Fed φέτος, από πλευράς αριθμού μειώσεων των επιτοκίων τους, αφού η χθεσινή ήταν η έβδομη κατά σειρά, ενώ της Κεντρικής Τράπεζας των ΗΠΑ, η δέκατη. Οπωσδήποτε, η μεγαλύτερη από την αναμενόμενη μείωση των βρετανικών επιτοκίων αποτελεί απόδειξη για το γεγονός ότι η επιβράδυνση των ρυθμών ανάπτυξης της παγκόσμιας οικονομίας ίσως είναι εντονότερη και τελικώς μεγαλύτερης διάρκειας απ’ ό,τι προβλεπόταν αρχικώς.
Η ετοιμότητα για την αντιμετώπιση της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, την οποία επιδεικνύουν με συνέπεια οι ανά τον κόσμο κεντρικές τράπεζες, επικροτήθηκε και χθες από τις διεθνείς αγορές. Ειδικότερα σε ό,τι αφορά τα βρετανικά επιτόκια, η μεγαλύτερη από την αναμενόμενη μείωσή τους προκάλεσε θετικές αντιδράσεις τόσο στη χρηματιστηριακή αγορά όσο και σε εκείνες του συναλλάγματος, με τη στερλίνα να ενισχύεται έναντι άλλων, κυρίων νομισμάτων, καθώς και της αγοράς των ομολόγων. Οπως ανέφερε ο γενικός διευθυντής του Συνδέσμου Βρετανικών Βιομηχανιών, Ντίγκμπι Τζόουνς, «η κίνηση της Τράπεζας της Αγγλίας ήταν αποφασιστική και έχει μεγάλη σημασία για τις επιχειρήσεις, οι οποίες προσβλέπουν στην τόνωση της αγοράς».
Οι βρετανικές εμπορικές τράπεζες συντόνισαν άμεσα την πολιτική τους με αυτήν της Τράπεζας της Αγγλίας, μειώνοντας τα επιτόκια των στεγαστικών και των καταναλωτικών δανείων. Οι Citibank και HSBC Plc μείωσαν το βασικό επιτόκιο δανεισμού της στερλίνας στο 4%, ενώ η μεγάλη βρετανική στεγαστική τράπεζα Abbey National μείωσε το κυμαινόμενο επιτόκιο των στεγαστικών δανείων της κατά 0,40 μονάδες, στο 6,1%, υποστηρίζοντας ότι επιδιώκει έτσι να προστατεύσει και τα συμφέροντα των δανειοληπτών αλλά και των καταθετών.