Νέο τοπίο δημιουργείται από το 2020 στη φορολογία, με τις αλλαγές να αποσκοπούν κυρίως στην ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας. Οι μειώσεις των συντελεστών φορολόγησης των επιχειρήσεων, η αναστολή του ΦΠΑ στην οικοδομή για τρία χρόνια για άδειες που εκδόθηκαν από το 2006 και μετά, και οι εκπτώσεις φόρου για την αναβάθμιση κτιρίων αναμένεται να «ξυπνήσουν» επαγγέλματα που είχαν «παγώσει» τα χρόνια της κρίσης, συμβάλλοντας στη μείωση της ανεργίας. Επίσης, το νομοσχέδιο που θα κατατεθεί στα μέσα Νοεμβρίου στη Βουλή θα προβλέπει ελαφρύνσεις για μισθωτούς (κυρίως με χαμηλά εισοδήματα), συνταξιούχους, οικογένειες με παιδιά και επαγγελματίες, ενώ τροποποιείται ο Κώδικας Φορολογικών Διαδικασιών με στόχο, μεταξύ άλλων, να αδειάσουν τα δικαστήρια από φορολογικές υποθέσεις.
Στο προσχέδιο του νέου προϋπολογισμού, που απεστάλη στις Βρυξέλλες την περασμένη εβδομάδα, αλλά και στο τελικό κείμενο του προϋπολογισμού, που πρόκειται να κατατεθεί στη Βουλή έως τις 21 Νοεμβρίου, ενσωματώνονται ελαφρύνσεις ύψους 1,2 δισ. ευρώ, οι οποίες εκτιμάται ότι θα συμβάλουν στην επιτάχυνση του ρυθμού ανάπτυξης.
• Επιχειρήσεις. Μειώνεται για την τρέχουσα χρήση ο συντελεστής φορολόγησης των επιχειρήσεων από το 28% στο 24% ενώ το 2020 ο συντελεστής θα μειωθεί περαιτέρω στο 20%. Επίσης, ο φόρος στα μερίσματα, που θα διανεμηθεί το 2020 (για τη χρήση του 2019), θα μειωθεί στο 5% από 10% που είναι σήμερα. Οι αλλαγές αυτές δίνουν ανάσα στις επιχειρήσεις, οι οποίες τα τελευταία χρόνια αναγκάζονταν μαζί με τις ασφαλιστικές εισφορές να δίνουν στο κράτος το 55% των κερδών τους. Με βάση τα παραπάνω, ο μέσος συντελεστής φορολόγησης των επιχειρήσεων (φόρος εισοδήματος και φόρος επί των μερισμάτων) από 35,2% που είναι σήμερα θα μειωθεί στο 27,8% το 2020 και το 2021 στο 24%, φθάνοντας στον μέσο όρο της Ε.Ε.
• Αναστολή του ΦΠΑ. Σημαντική ώθηση στις αγοραπωλησίες ακινήτων, ιδίως από τους αγοραστές εκτός Ελλάδας, δίνει η αναστολή ισχύος του ΦΠΑ 24% που επιβάλλεται στις μεταβιβάσεις ακινήτων για την προσεχή τριετία. Με βάση τις αλλαγές που προωθούνται, όλα τα ακίνητα από το 2006 (εφαρμόσθηκε για πρώτη φορά ο ΦΠΑ στην οικοδομή) τα οποία θα πωληθούν μετά τη δημοσίευση του νόμου θα απαλλάσσονται από τον ΦΠΑ και οι αγοραστές θα καταβάλλουν τον φόρο μεταβίβασης (3%) όπως γίνεται σήμερα και για τα παλαιά ακίνητα τα οποία έχουν μεταβιβασθεί για περισσότερο από μία φορές. Η κίνηση αυτή της κυβέρνησης θα τονώσει την αγορά ακινήτων, τις τράπεζες που θα ξαναρχίσουν να δίνουν στεγαστικά δάνεια, διάφορα επαγγέλματα που δραστηριοποιούνται στον χώρο της οικοδομής και, κυρίως, το ενδιαφέρον των επενδυτών για καινούργια ακίνητα. Για παράδειγμα, ακίνητο του 2010, 80 τ.μ., στην Αγία Παρασκευή σήμερα πωλείται 170.000 ευρώ. Στο ποσό αυτό συμπεριλαμβάνεται και ο ΦΠΑ. Με την αναστολή του ΦΠΑ, η αξία του ακινήτου «πέφτει» στις 137.000 ευρώ. Επί του ανωτέρω ποσού θα καταβληθεί μόνον ο φόρος μεταβίβασης 3%. Υπενθυμίζεται ότι σήμερα ο φόρος επιβάλλεται στους αγοραστές δευτερεύουσας κατοικίας – εξοχικού, ενώ η πρώτη κατοικία απαλλάσσεται – και συγκεκριμένα, σε ακίνητα των οποίων η άδεια οικοδομής έχει εκδοθεί μετά την 1η Ιανουαρίου του 2006. Στον αντίποδα, στα παλαιότερα ακίνητα επιβάλλεται μόνον ο φόρος μεταβίβασης, ο οποίος έχει υποχωρήσει πλέον στο 3% (από 10% που ήταν έως και το 2013). Το αποτέλεσμα είναι να προκύπτει διαφορά 20% στον φόρο που επιβαρύνει τα νέα ακίνητα και σε σχέση με τα παλαιότερα, οδηγώντας έτσι όλους τους υποψήφιους αγοραστές να προτιμούν τα παλαιά ακίνητα.
• Εκπτωση 40%. Ενα ακόμη μέτρο το οποίο αναμένεται να δώσει ώθηση στην κτηματαγορά αλλά και στην οικονομία γενικότερα είναι η ρύθμιση για την παροχή έκπτωσης φόρου 40% στις δαπάνες για την ενεργειακή, λειτουργική και αισθητική αναβάθμιση των κτιρίων. Το μέτρο αφορά την παροχή έκπτωσης φόρου 40% στις δαπάνες που καταβάλλει κάποιος για την ενεργειακή, λειτουργική και αισθητική αναβάθμιση του ακινήτου του.
Σύμφωνα με πληροφορίες, το σχέδιο νόμου θα προβλέπει ότι η έκπτωση θα παρέχεται μόνο για τις παρεχόμενες υπηρεσίες (όχι για τα υλικά) και το 40% της δαπάνης θα εκπίπτει από τον τελικό φόρο. Για παράδειγμα, στην περίπτωση που κάποιος ιδιοκτήτης πληρώσει στον υδραυλικό ποσό ύψους 1.000 ευρώ, ο τελικός φόρος θα μειωθεί κατά 40%, δηλαδή κατά 400 ευρώ.
• Αναστολή του φόρου υπεραξίας επί του κέρδους αγοραπωλησίας ακινήτων για τρία χρόνια και επανεξέτασή του κατά τον 4ο χρόνο.
Ελαφρύνσεις για χαμηλά εισοδήματα και επαγγελματίες
Μειώσεις φόρου που φθάνουν στο 20% για τους φορολογουμένους (μισθωτούς και συνταξιούχους) με εισοδήματα έως 8.500 ευρώ προβλέπει το νέο φορολογικό νομοσχέδιο που θα τεθεί σε ισχύ από την 1η Ιανουαρίου. Αντίθετα, οι ελαφρύνσεις για τη μεσαία τάξη είναι περιορισμένες και σε μονοψήφιο ποσοστό. Συγκεκριμένα, για εισοδήματα από 20.000 έως και 50.000 η μείωση του φόρου ανέρχεται σε 17 ευρώ ετησίως. Στους πραγματικά κερδισμένους βρίσκονται οι ελεύθεροι επαγγελματίες που θα διαπιστώσουν το 2021 (οπότε θα καταβληθούν οι φόροι για τα εισοδήματα του 2020) μείωση των επιβαρύνσεων κατά 1.300 ευρώ.
1. Φορολογική κλίμακα. Εισοδήματα έως 10.000 ευρώ θα φορολογηθούν με συντελεστή 9%. Οι επόμενες 10.000 ευρώ θα φορολογηθούν με συντελεστή 22%. Ο φορολογικός συντελεστής που σήμερα είναι 29% για εισοδήματα από 20.000 ευρώ έως 30.000 ευρώ θα μειωθεί στο 28%. Ο επόμενος συντελεστής για εισοδήματα από 30.000 έως 40.000 ευρώ θα μειωθεί από 37% που είναι σήμερα στο 36%, ενώ για το κλιμάκιο εισοδήματος άνω των 40.000 ευρώ ο ανώτατος φορολογικός συντελεστής περιορίζεται από το 45% σήμερα στο 44%.
2. Αφορολόγητο όριο. Το αφορολόγητο όριο για τον άγαμο διατηρείται στα ίδια επίπεδα, δηλαδή στις 8.636 ευρώ. Για τις οικογένειες με ένα παιδί θα φθάσει τις 9.000 ευρώ (από 8.863 σήμερα), αν και η κυβέρνηση είχε υποσχεθεί την αύξησή του κατά 1.000 ευρώ. Για τις οικογένειες με δύο παιδιά στις 10.000 ευρώ (από 9.090), με τρία στις 11.000 (από 9.545 ευρώ) ευρώ και 12.000 για τις οικογένειες με τέσσερα παιδιά.
Ουσιαστικά το αφορολόγητο όριο οδηγεί σε έκπτωση φόρου:
• 777 ευρώ για τους μισθωτούς, συνταξιούχους και κατ’ επάγγελμα αγρότες χωρίς εξαρτώμενα τέκνα.
• 810 ευρώ για τους μισθωτούς, συνταξιούχους και κατ’ επάγγελμα αγρότες με ένα παιδί.
• 900 ευρώ για τους μισθωτούς, συνταξιούχους και κατ’ επάγγελμα αγρότες με δύο παιδιά.
• 1.120 ευρώ για τις οικογένειες με τρία παιδιά.
• 1.340 για οικογένειες με τέσσερα ή περισσότερα παιδιά.
Ωστόσο, την ανωτέρω έκπτωση φόρου την έχουν στο ακέραιο όσοι έχουν εισοδήματα που δεν ξεπερνούν τις 12.000 ευρώ. Από το ποσό αυτό και πάνω περιορίζεται η έκπτωση φόρου. Συγκεκριμένα, για κάθε 1.000 ευρώ αύξησης του εισοδήματος πάνω από τις 12.000 ευρώ, μειώνεται η έκπτωση φόρου κατά 20 ευρώ. Δηλαδή άγαμος με εισόδημα 12.000 ευρώ έχει έκπτωση φόρου 777 ευρώ, ενώ άγαμος με εισόδημα 13.000 ευρώ έχει έκπτωση φόρου 757 ευρώ, ενώ με 14.000 ευρώ εισόδημα η έκπτωση «πέφτει« στα 737 ευρώ. Η έκπτωση φόρου θα μηδενίζεται για εισοδήματα πάνω από 50.000 ευρώ.
3. Ελεύθεροι επαγγελματίες, ατομικές επιχειρήσεις. Πρόκειται για τους μεγάλους κερδισμένους του νέου φορολογικού νομοσχεδίου. Οι αυτοαπασχολούμενοι θα διαπιστώσουν από το 2020 μείωση των φορολογικών επιβαρύνσεων που φθάνει και σε ορισμένες περιπτώσεις ξεπερνά τα 1.300 ευρώ. Αυτό θα συμβεί εξαιτίας της σημαντικής μείωσης του πρώτου φορολογικού συντελεστή από 22% σε 9%. Συγκεκριμένα, όσοι δηλώνουν εισοδήματα έως 10.000 θα δουν τον φόρο να μειώνεται κατά περίπου 60% ή διαφορετικά κατά 1.300 ευρώ.
4. Ηλεκτρονικές συναλλαγές. Από το νέο έτος οι φορολογούμενοι υποχρεούνται να συγκεντρώνουν ηλεκτρονικά αποδείξεις που ανέρχονται στο 30% του εισοδήματός τους. Σήμερα, για εισοδήματα ώς 10.000 ευρώ απαιτείται ο φορολογούμενος να έχει κάνει ηλεκτρονικές συναλλαγές στο 10% του εισοδήματος, δηλαδή ώς 1.000 ευρώ, για εισοδήματα 10.000-30.000 ευρώ το ποσοστό των ηλεκτρονικών πληρωμών φτάνει στο 15% και στα εισοδήματα που υπερβαίνουν τις 30.000 ευρώ, ο συντελεστής ανεβαίνει στο 20%. Πλέον, από την 1η Ιανουαρίου, θα ισχύσει συντελεστής 30% ανεξαρτήτως εισοδήματος.