Μ πορείτε να φανταστείτε έναν ηλεκτρονικό υπολογιστή που να μπορεί να συλλέγει τις απαιτούμενες για μας πληροφορίες, χωρίς να χρειάζεται η δική μας συνδρομή, να προσαρμόζεται άμεσα στις ανάγκες του χρήστη και να εκτελεί συγκεκριμένες εργασίες βάσει αντίστοιχα συγκεκριμένων εφαρμογών, επίσης χωρίς να παρεμβαίνουμε; Η εκδίκηση των απανταχού τεχνοφοβικών ίσως δεν είναι πολύ μακριά, καθώς μερικά από τα καλύτερα πανεπιστημιακά ερευνητικά ιδρύματα των ΗΠΑ, με την οικονομική συνδρομή της Επιτροπής Αμύνης για Εργα Εξειδικευμένων Ερευνών (DARPA), εργάζονται ήδη προς αυτήν την κατεύθυνση, έχοντας αρκετά όπλα στη φαρέτρα τους.
Η DARPA είναι η ίδια οργάνωση που χρηματοδότησε την ανάπτυξη του Διαδικτύου. Εχει ήδη εγκρίνει κονδύλια συνολικού ύψους 50 εκατ. δολαρίων για τη διεξαγωγή ερευνών μεταξύ άλλων στα ακόλουθα πανεπιστήμια: Carnegie Mellon University, Georgia Institute of Technology, ΜΙΤ, University of California at Berkeley και University of Washington. Στόχος η ανάπτυξη υπολογιστών που να βλέπουν, να ακούνε και να χρησιμοποιούν την τεχνητή νοημοσύνη, προκειμένου να ανταποκρίνονται στις ανάγκες των χρηστών.
Εύλογα, κάποιος εξοικειωμένος με τους υπολογιστές μπορεί να προβάλει ενστάσεις του τύπου: «Μα, οι υπολογιστές είναι ήδη φιλικοί προς το χρήστη». Λάθος, αντιτείνει το DARPA, καθώς αν συγκριθεί ο υπολογιστής με άλλες μηχανές, τότε η εξέλιξή του είναι εξαιρετικά φτωχή. Ακόμα χρησιμοποιεί το πληκτρολόγιο, απαιτεί την εκ μέρους του χρήστη γνώση περίεργων εντολών και περίπλοκες διαδικασίες για την εισαγωγή δεδομένων. Μήπως η τηλεόραση μας υποχρεώνει να χρησιμοποιούμε πληκτρολόγιο για να αλλάζουμε κανάλια; Μήπως χρειαζόμαστε πέντε λεπτά για να «φορτώσουμε» το αυτοκίνητο, προτού αυτό ξεκινήσει; Η απάντηση είναι αρνητική και στις δύο περιπτώσεις. Σήμερα, δαπανάμε πολύ χρόνο εισάγοντας πληροφόρηση στους υπολογιστές μας, καθοδηγώντας τους να εκτελέσουν συγκεκριμένες εργασίες και επεξεργαζόμενοι τα αιτήματα που μας διατυπώνουν. Ο συγκεκριμένος τρόπος εργασίας εκτιμάται ότι μας αποσπά από τις ουσιαστικές μας υποχρεώσεις.
Πώς, όμως, θα φτάσουμε στο επόμενο επίπεδο; Σύμφωνα με τους ειδικούς, η λύση είναι η «πανταχού παρούσα» ή «διεισδυτική πληροφορική». Αυτό μεταφράζεται στην αντικατάσταση των υπολογιστών που απαιτούν την πληκτρολόγηση κάθε εντολής, από υπολογιστές που χρησιμοποιούν μικρόφωνο για να ακούνε, κάμερες για να βλέπουν και ηχεία για να παραδίδουν την πληροφορία στον χρήστη. Τα παραπάνω, σε συνδυασμό με τη συνεχώς εξελισσόμενη τεχνολογία αναγνώρισης φωνής, τις τεχνολογίες που συνδυάζουν ήχο και εικόνα με τις αναδυόμενες τεχνολογίες όπως η τεχνητή νοημοσύνη, εκτιμάται ότι θα φέρουν το επιθυμητό αποτέλεσμα. Τα νέα αυτά συστήματα θα μπορούν να συγκεντρώνουν τα απαιτούμενα δεδομένα μόνα τους και να προλαμβάνουν τις ανάγκες του χρήστη, παρακολουθώντας τον και αξιοποιώντας την τεχνητή νοημοσύνη.
Ασφαλώς, όλες αυτές οι δυνατότητες δεν ανάγονται στη σφαίρα του υπερφυσικού, όπως στο παρελθόν, καθώς η τεχνητή νοημοσύνη, η ασύρματη δικτύωση και η τεχνολογία αναγνώρισης φωνής έχουν πλέον ωριμάσει αρκετά, ώστε να καταστήσουν τα οράματα πραγματικότητα. Θυμίζουμε τη δυνατότητα του νέου Word της Microsoft, το οποίο περιλαμβάνεται στη σουίτα εφαρμογών γραφείου Office ΧΡ, να δέχεται υπαγόρευση του κειμένου από τον χρήστη στην αγγλική γλώσσα. Ο μοναδικός πρόσθετος εξοπλισμός που απαιτείται είναι ένα ασύρματο μικρόφωνο.
Ενα από τα project που βρίσκονται σε εξέλιξη είναι το Aura από το Carnegie Mellon University. Το τελικό αποτέλεσμα θα είναι ένα σύστημα που θα ελέγχεται με τη φωνή και θα χρησιμοποιεί οθόνες, μικρόφωνα και ηχεία σε όλο το γραφείο. Σαν παράδειγμα, χρησιμοποιείται ο εργαζόμενος Χ, ο οποίος όταν φτάνει κάθε πρωί στο γραφείο του, χρειάζετα να απαντά σε ηχητικά μηνύματα και στο ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, να διαβάζει άρθρα σχετικά με το αντικείμενο όπου ειδικεύεται και να ελέγξει τη δουλειά που έκανε το προηγούμενο βράδυ από το σπίτι του. Για τη διεκπεραίωση των παραπάνω, σήμερα χρειάζεται τουλάχιστον μία ώρα πληκτρολόγησης. Με το Project Aura, δημιουργείται ένας ψηφιακός εικονικός χώρος, όπου βρίσκονται όλα τα στοιχεία που χρειάζεται ο Χ. Αυτός ο χώρος, όμως, δεν θα βρίσκεται σε έναν υπολογιστή, αλλά σε ένα δίκτυο, το οποίο θα ακολουθεί τον Χ. Μέσω του δικτύου, ο Χ. μπορεί να έχει πρόσβαση στην ηλεκτρονική αλληλογραφία του, από κάθε σημείο του κτιρίου. Ανιχνευτές τον αναγνωρίζουν στο σύστημα και μικρόφωνα τοποθετημένα σε πληθώρα σημείων του κτιρίου, του επιτρέπουν να διαχειριστεί την φωνητική ηλεκτρονική αλληλογραφία του. Εικόνες από το κοντινό μέλλον ή σενάριο επιστημονικής φαντασίας; Μάλλον το πρώτο, αν υπολογίσουμε τα χρήματα που δαπανώνται.