Μονοπωλιακός καπιταλισμός ή ευρωπαϊκή ολοκλήρωση;

Μονοπωλιακός καπιταλισμός ή ευρωπαϊκή ολοκλήρωση;

3' 13" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Η σοβαρή επιβράδυνση της διεθνούς οικονομίας, αλλά και η μεγάλη ανάγκη ανδιάρθρωσης της ελληνικής προκάλεσαν το τελευταίο διάστημα μία ενδιαφέρουσα «κινητικότητα ιδεών» και στην Αθήνα. Μετά, λοιπόν, τα ερωτήματα που από μηνών διατυπώνονται και τη διχογνωμία σχετικά με την εφαρμογή ή όχι ενός κεϊνσιανού μοντέλου τόνωσης της ζήτησης, ακολούθησε τις τελευταίες δύο εβδομάδες ένα άλλο σημαντικό ερώτημα: Η προώθηση των μεγάλων επιχειρηματικών συγχωνεύσεων οδηγεί στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας πάνω στο δρόμο της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης ή δημιουργεί, εξαιτίας και του μικρού μεγέθους της ελληνικής αγοράς, νέου τύπου «ιδιωτικοκρατικά» μονοπώλια ;

Αφορμή αποτέλεσαν, φυσικά, η συμφωνία συγχώνευσης μεταξύ Εθνικής και Alpha Bank και παράλληλα -κυρίως- η έντονη φημολογία που αναπτύχθηκε περί επωάσεως μίας σειράς άλλων μεγάλων τέτοιου τύπου συμφωνιών, από τις τηλεπικοινωνίες μέχρι τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης. Ποια λοιπόν μπορεί να είναι η αλήθεια σχετικά με το αποτέλεσμα τέτοιων θεαματικών κινήσεων; Η απάντηση κατά τους παρατηρητές της αγοράς είναι σύνθετη.

Εάν για παράδειγμα επιτευχθούν οι απαραίτητες οικονομίες κλίμακας και οι νέοι επιχειρηματικοί γίγαντες γίνουν εξίσου ανταγωνιστικοί σε τιμές και ποιότητα με τους αντίστοιχους Ευρωπαίους, τότε η απάντηση συνηγορεί υπέρ της υγιούς αναδιάρθρωσης σε όφελος των καταναλωτών (ιδιώτες και επιχειρήσεις) και βεβαίως υπέρ της ελληνικής οικονομίας στο νέο ανταγωνιστικό περιβάλον του ευρώ. Εάν όμως δεν επιτευχθούν οι απαιτούμενες οικονομίες κλίμακας (μεγάλες μειώσεις στο κόστος λειτουργίας) για να προσφερθούν πραγματικά ανταγωνιστικές υπηρεσίες, τότε καταναλωτές και οικονομία θα ταλαιπωρηθούν για μακρό διάστημα από τους ελληνικούς, υποτίθεται, επιχειρηματικούς κολοσσούς, οι οποίοι θα δίνουν τον τόνο στη μία ή την άλλη αγορά, έχοντας συγκεντρωμένη σχεδόν όλη τη δύναμη στα χέρια τους. Αντί των ωφελειών, λοιπόν, της ανταγωνιστικότητας σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, θα αναδειχθούν και θα κυριαρχήσουν στην περίπτωση αυτή όλα τα αρνητικά και γνωστά από το παρελθόν φαινόμενα των (κρατικών) μονοπωλίων. Υψηλές τιμές, κακή ποιότητα, χαμηλές αποδόσεις.

Αυτό πλέον δεν είναι το πιθανότερο να συμβεί, αντιλέγουν οι υποστηρικτές της πολιτικής ενθάρρυνσης και των πιο μεγάλων επιχειρηματικών σχημάτων. Η μονοπωλιακή ή ολιγοπωλιακή δομή των αγορών μπορεί να προκαλούσε και να προκαλεί παντού και πάντα δυσάρεστα φαινόμενα επιβολής, ακαμψίας και πραγματικής ασφυξίας σε ολόκληρο το οικονομικό σύστημα, αλλά τώρα δεν πρόκειται για το ίδιο πράγμα. Ακόμη κι ένα κυρίαρχο και τεράστιο για τα ελληνικά μεγέθη σχήμα θα λειτουργεί αναγκαστικά υπό συνθήκες έντονου ανταγωνισμού, με το δεδομένο ότι μιλάμε πλέον για την ενιαία αγορά του ευρώ, η οποία δεν έχει καμία απολύτως σχέση με τα εθνικά σύνορα. Είναι πράγματι έτσι; Σε ένα σημαντικό βαθμό, ναι. Αλλά, ταυτόχρονα, δεν έχουν και πολύ άδικο αυτοί που υποστηρίζουν ότι η ελληνική οικονομία αποτελεί ένα μικρό κομμάτι στη Ζώνη του Ευρώ, πολύ λιγότερο διασυνδεδεμένο με τη διεθνή οικονομία, και άρα δεν είναι στις άμεσες προτεραιότητες των ευρωπαϊκών επιχειρηματικών κολοσσών. Συνεπώς, οι επικυρίαρχοι νέοι σχηματισμοί θα μπορούν μεσοπρόθεσμα να επωφεληθούν ίσως τα μέγιστα.

Το θέμα, ωστόσο, είναι ότι οι μεγάλοι επιχειρηματίες δεν δουλεύουν με προοπτική δύο ή τριών χρόνων, αλλά με ορίζοντα πενταετίας ή δεκαετίας. Και στην κατεύθυνση αυτή, ουδείς αντιλέγει ότι η ελληνική οικονομία δεν θα αποτελεί ένα αναπόστατο τμήμα της ευρωπαϊκής και τίποτε περισσότερο. Οι μεγάλες συγχωνεύσεις λοιπόν είναι επιθυμητές και θα πρέπει να υποστηριχθούν και από την πολιτική, για να επιτευχθούν τα προσδοκώμενα ανταγωνιστικά αποτελέσματα προς όφελος όλων, λένε οι εκπρόσωποι του επιχειρηματικού κόσμου. Κάτι τέτοιο δεν σημαίνει αναγκαστικά ότι ευνοούν και τη διαμόρφωση ενός ισχυρού σε κάθε περίπτωση μονοπωλίου.

Τούτο φροντίζουν να το διευκρινίζουν, υπογραμμίζοντας ότι άλλο πράγμα είναι να μιλάμε για σχεδόν μονοπώλια -ακόμη και στο εύρος της ΟΝΕ- και άλλο για τη διευκόλυνση, την ενίσχυση ή τη δημιουργία δυνατών ελληνικών επιχειρηματικών ομίλων, που θα προάγουν τον ανταγωνισμό και θα σταθούν ισότιμα στην ευρωπαϊκή αγορά. Μονοπωλιακές καταστάσεις δεν παρατηρούνται σε καμία μα καμία χώρα της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Μέχρι τώρα, εξηγεί, επιτυγχάναμε υψηλούς ρυθούς ανάπτυξης, κάτι που μας διασφάλιζε τη δυνατότητα να κρατάμε «ισορροπία» ανάμεσα στην ελληνική κοινωνία και τις αγορές. Σε απλά ελληνικά αυτό σημαίνει ότι επιλέγαμε τους ρυθμούς υλοποίησης των διαρθρωτικών αλλαγών. Κάτι που δυστυχώς η μακροημέρευση της ύφεσης το θέτει σε ευθεία αμφισβήτηση!

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή