Αβέβαιη διαγράφεται η έκβαση της συνόδου υπουργών του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ) που άρχισε προχθές στη Ντόχα του Κατάρ και προβλέπεται να ολοκληρώσει τις εργασίες της, μεθαύριο 13 Νοεμβρίου. Χωρίς μιαν ουσιαστική γενναιόδωρη χειρονομία από την πλευρά των ΗΠΑ και της Ευρωπαϊκής Ενωσης για το άνοιγμα των αγορών τους στα προϊόντα των φτωχών χωρών του Νότου – μονομερώς και χωρίς ανταλλάγματα, όπως εισηγούνταν σε συνέντευξή του στο FORUM πριν από δύο εβδομάδες, ο μελετητής του διεθνούς εμπορίου καθηγητής Ρόναλντ Τζόουνς – μια συμφωνία των 142 χωρών που συμμετέχουν για να αρχίσει ένας νέος γύρος διαπραγματεύσεων δεν φαίνεται πολύ πιθανή.
Οι πλούσιες χώρες δαπανούν ένα δισεκατομμύριο δολάρια την ημέρα για αγροτικές επιδοτήσεις, έξι φορές περισσότερα από το ποσό που διαθέτουν για αναπτυξιακή βοήθεια, παρατηρούσε πρόσφατα ο επικεφαλής οικονομολόγος της Παγκόσμιας Τράπεζας Νίκολας Στερνς, για να τονίσει ότι ο συνδυασμός των επιδοτήσεων αυτών με τους υψηλούς δασμούς των πλουσίων χωρών στα αγροτικά προϊόντα είναι απαράδεκτος. Και ο προεδρεύων στην Ευρωπαϊκή Ενωση Βέλγος πρωθυπουργός Γκι Βέρχοφστατ αναγνώριζε ότι «υπάρχει αρκετή δυτική υποκρισία σε όλη τη ρητορική περί ελευθέρου εμπορίου, γιατί δεν ανοίγουμε πραγματικά τα σύνορά μας στο εμπόριο από τις φτωχές χώρες». Πέρα από τις διακηρύξεις ωστόσο, στη Ντόχα δοκιμάζεται στην πράξη τι έχουν διδαχθεί οι ηγεσίες των πλουσίων δυτικών χωρών από το φιάσκο του ΠΟΕ στο Σιάτλ πριν από δύο χρόνια και από τα τρομακτικά γεγονότα της 11ης Σεπτεμβρίου για την ανάγκη διεθνούς συνεργασίας και αντιμετώπισης των τεράστιων ανισοτήτων που διχάζουν το σημερινό κόσμο.
Τα επιχειρήματα υπέρ της έναρξης ενός νέου γύρου διαπραγματεύσεων αναπτύσσει ο γενικός διευθυντής του ΠΟΕ (παλιός Αυστραλός συνδικαλιστής) Μάικ Μουρ, τονίζοντας και αυτός -στο μέτρο που μπορεί από τη θέση του- την ευθύνη των πλουσίων χωρών. Ο βραβευμένος φέτος με το Νόμπελ καθηγητής Τζόζεφ Στίγκλιτς όμως, που κατηγορηματικά δηλώνει ότι η απελευθέρωση του εμπορίου έχει σχεδιασθεί από τις δυτικές χώρες για το δικό τους όφελος, θεωρεί ότι προηγουμένως πρέπει να διορθωθούν οι ανισότητες που δημιουργήθηκαν με τους προηγούμενους κύκλους διαπραγματεύσεων, προβάλλοντας ιδίως το παράδειγμα της συμφωνίας για την πνευματική ιδιοκτησία στα φάρμακα.
Στο Κατάρ δεν είναι εύκολο να πραγματοποιηθούν μαζικές διαδηλώσεις όπως στο Σιάτλ ή στη Γένοβα, διαμαρτυρίες όμως κατά του ΠΟΕ διοργανώνονται αυτές τις μέρες σε πολλές ευρωπαϊκές πόλεις. Το πνεύμα αυτών των διαμαρτυριών απηχούν 54 οικονομολόγοι στην έκκληση όπου επιχειρούν να συγκεράσουν αιτήματα για την προστασία των εργαζομένων στο Βορρά -ενάντια στο «κοινωνικό dumping»- με πολιτικές, δημόσιου κυρίως χαρακτήρα, για την ανάπτυξη στο φτωχό Νότο.
Η περαιτέρω ενίσχυση των αγορών φραγμός στην οικονομική ύφεση
Του Μάϊκ Μουρ
Ηρθε η στιγμή για ένα νέο γύρο συζητήσεων με θέμα το παγκόσμιο εμπόριο. Η τέταρτη σύνοδος υπουργών του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίουν που αρχίζει στις 9 Νοεμβρίου στην Ντόχα του Κατάρ, προσφέρει μια μοναδική ευκαιρία για να ξεκινήσει ένας νέος γύρος διαπραγματεύσεων και να δοθεί ώθηση στην οικονομική ανάπτυξη σε όλο τον κόσμο.
Τα επιχειρήματα υπέρ ενός νέου γύρου διαβουλεύσεων έχουν πρωταρχικό ενδιαφέρον και έχουν προωθηθεί πειστικά από πολλούς ηγέτες του κόσμου. Πρώτα, αυτό της ανάπτυξης: 1,2 δισεκατομμύριο άνθρωποι ζουν με λιγότερα από ένα δολάριο την ημέρα, 1,6 δισεκατομμύριο με λιγότερα από δύο. Οι κυβερνήσεις έχουν την πρώτη ευθύνη να βελτιώσουν την κατάσταση. Η ανάπτυξη χρειάζεται ειρήνη, καλή διακυβέρνηση, σωστές οικονομικές πολιτικές και επενδύσεις στους τομείς της υγείας και της εκπαίδευσης.
Αλλά η διεθνής κοινότητα πρέπει και μπορεί να βοηθήσει τις κυβερνήσεις. Οι φτωχές χώρες πρέπει να αναπτυχθούν και να βγουν από τη φτώχεια. Το εμπόριο είναι βασική κινητήρια δύναμη για τη μεγέθυνση, αλλά σήμερα τα προϊόντα των αναπτυσσομένων χωρών συναντούν πλήθος εμποδίων για να εισχωρήσουν στις αγορές των πλουσίων χωρών. Ανοίγοντας αυτές τις αγορές, μπορούμε να βοηθήσουμε εκατομμύρια ανθρώπους να βγουν από τη φτώχεια. Ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για να φτάσουμε σε τέτοια ανοίγματα είναι να ξεκινήσουμε ένα νέο γύρο διαπραγματεύσεων. Με άλλα λόγια, η μεγέθυνση μέσω του εμπορίου μπορεί να βοηθήσει στην υλοποίηση της διακήρυξης των Ηνωμένων Εθνών για τη χιλιετία: μέχρι το 2015 να μειωθεί στο ήμισυ η φτώχεια, να αντιστραφεί η τάση εξάπλωσης του έιτζ, να μειωθεί στο ήμισυ ο αριθμός των ανθρώπων που δεν διαθέτουν πόσιμο νερό και να διασφαλισθεί στα παιδιά η πρόσβαση στη στοιχειώδη εκπαίδευση.
Ενας νέος γύρος θα διευρύνει σταθερά την ευκαιρία πρόσβασης στην αγορά. Τα δεδομένα εδώ είναι πειστικά: σύμφωνα με μία μελέτη, οι αναπτυσσόμενες χώρες θα κέρδιζαν 155 δισεκατομμύρια δολάρια το χρόνο από μια περαιτέρω απελευθέρωση του εμπορίου. Σημαίνει πάνω από τρεις φορές τα 43 δισ. που λαμβάνουν το χρόνο ως εξωτερική βοήθεια.
Αλλά υπάρχει και το οικονομικό επιχείρημα. Σύμφωνα με μελέτη του πανεπιστημίου του Μίτσιγκαν, ο περιορισμός κατά το ένα τρίτο των εμπορικών φραγμών στον αγροτικό τομέα, στη μεταποίηση και στις υπηρεσίες θα έδινε ως αποτέλεσμα μιαν επέκταση της παγκόσμιας οικονομίας ίση με 613 δισεκατομμύρια δολάρια. Σαν να προσθέταμε μιαν οικονομία των διαστάσεων του Καναδά. Και η πλήρης εξάλειψη των φραγμών θα αύξαινε την παγκόσμια οικονομία κατά 1.900 δισ. δολάρια, σαν να προσθέταμε δύο ακόμα Κίνες.
Για να δώσουμε μια περαιτέρω διάσταση στο οικονομικό επιχείρημα. οι επιδοτήσεις στο εμπόριο αγροτικών προϊόντων στις ανεπτυγμένες χώρες ισούνται με τα δύο τρίτα του ΑΕΠ ολόκληρης της Αφρικής. Τα κέρδη για την παγκόσμια οικονομία από την εξάλειψη αυτών των επιδοτήσεων θα ήσαν τεράστια. Ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Κόφι Ανάν ζητάει δέκα δισεκατομμύρια δολάρια για τον αγώνα ενάντια στο έιτζ, το ισοδύναμο δώδεκα μόνο ημερών των εν λόγω επιδοτήσεων.
Αλλά δεν μπορούμε να συγκαλύψουμε το γεγονός ότι η παγκόσμια οικονομία φαίνεται αυτή τη στιγμή ιδιαίτερα ευάλωτη. Η αύξηση του παγκόσμιου εμπορίου σε όγκο επιβραδύνεται και προβλέπεται να περιορισθεί φέτος σε 2%, έναντι 12% το 2000. Ούτε καν αυτό το ποσοστό δεν είναι εξασφαλισμένο, με δεδομένες τις σημερινές μεγάλες αβεβαιότητες για τις οικονομικές και εμπορικές εξελίξεις, όπως παρατηρείται σε έκθεση του ΠΟΕ που δημοσιεύθηκε στις 25 Οκτωβρίου.
Δεν υπάρχει καλύτερος τρόπος να αντιμετωπίσουμε τα προβλήματα της οικονομικής ύφεσης από την ενίσχυση του πολυμερούς συστήματος εμπορίου μέσω νέων διαπραγματεύσεων. Προφανώς η απελευθέρωση του εμπορίου είναι μόνον ένα από τα συστατικά του μίγματος των αναγκαίων πολιτικών για την ανάπτυξη. Ενας νέος διαπραγματευτικός γύρος λίγο θα ωφελήσει ένα έθνος ρημαγμένο από τον πόλεμο ή που επενδύει σε όπλα όλα τα έσοδα από εξαγωγές. Ούτε θα χρησιμεύσει όταν λείπει μια καλή κυβέρνηση ή κάτω από την απειλή ενός μεγάλου χρέους. Δεν θα βοηθήσει ούτε τις χώρες που δεν διαθέτουν το εσωτερικό παραγωγικό δυναμικό ή τις αναγκαίες υποδομές για να εκμεταλλευθούν τις νέες ευκαιρίες πρόσβασης στην αγορά. Η απελευθέρωση του εμπορίου θα πρέπει επομένως να συμβαδίσει με άλλες μεταρρυθμίσεις.
Υπάρχει κι ένας άλλος λόγος, πιο σημαντικός και αμεσότερος, για να πραγματοποιηθεί αυτόν το μήνα με επιτυχία μια νέα συνάντηση: αποτελεί για τη διεθνή κοινότητα την ευκαιρία να επαναβεβαιώσει τη δέσμευσή της στη στήριξη κοινών αξιών όπως το άνοιγμα, η αλληλεγγύη, οι ειρηνικές ανταλλαγές και η επικράτηση του κράτους δικαίου πάνω στο νόμο της ζούγκλας. Ακόμα κι αν όλοι αναγνωρίζουν την ανάγκη να διεξαχθεί με επιτυχία μια νέα συνάντηση και τα επιχειρήματα υπέρ της έναρξης ενός νέου γύρου διαπραγματεύσεων έχουν γίνει πλατιά αποδεκτά, ορισμένες πλευρές μένουν να πεισθούν. Οι πιο ευαίσθητες περιοχές είναι πάντα οι συνήθεις, η γεωργία, το περιβάλλον και οι επενδύσεις. Είναι αλήθεια ότι μερικές από τις φτωχότερες χώρες έχουν τεθεί στο περιθώριο του εμπορικού συστήματος, αλλά δεν βρίσκεται θεραπεία σ’ αυτήν την κατάσταση λειτουργώντας με το status quo. Είναι αλήθεια ότι ορισμένοι κανόνες που ισχύουν στο σύστημα του ΠΟΕ θα έπρεπε ίσως να προσαρμοσθούν για να αντανακλούν τη σημερινή οικονομική κατάσταση, αλλά όλοι αυτοί οι κανόνες είναι προϊόν των διαπραγματεύσεων του παρελθόντος και μπορούν να αλλάξουν μόνο μέσω περαιτέρω διαπραγματεύσεων.
Η τέταρτη σύνοδος των υπουργών του ΠΟΕ αποτελεί μιαν ευκαιρία να δοθεί μια νέα δυναμική στις διαδικασίες μας, να στηριχθεί η παγκόσμια οικονομική εμπιστοσύνη και να ενισχυθεί το πολυμερές εμπορικό σύστημα.
Δημοσιεύθηκε, μεταξύ άλλων, στη La Repubblica στις 3.11.2001.
«Η απελευθέρωση οργανώθηκε για τις πλούσιες χώρες»
– Οι υποστηρικτές έναρξης ενός νέου γύρου διαπραγματεύσεων στη Ντόχα προβάλλουν το επιχείρημα ότι αυτό θα επιτρέψει την ανάκαμψη της παγκόσμιας οικονομίας. Εσείς τι νομίζετε;
– Αυτό το επιχείρημα είναι εσφαλμένο. Οι καλοί μοχλοί για να διατηρηθεί ισχυρή μια οικονομία βρίσκονται στη νομισματική και τη δημοσιονομική πολιτική. Δεν βλέπω πώς εμπορικές διαπραγματεύσεις που θα διαρκέσουν πέντε ή έξι χρόνια μπορούν να επιδράσουν σε μια αμερικανική ύφεση που θα διαρκούσε ένα ή δύο χρόνια. Δεν έχει λογική. Στην πραγματικότητα, η απελευθέρωση του εμπορίου συνέβαλε σε μια υποβάθμιση των οικονομιών πολλών αναπτυσσομένων χωρών, γιατί τις εξέθεσε στην αβεβαιότητα των διεθνών αγορών. Είναι επομένως λάθος να λέγεται ότι οι αναπτυσσόμενες χώρες ωφελούνται από την οικονομική ολοκλήρωση.
– Δεν επείγει επομένως να ξεκινήσει ένας νέος κύκλος διαπραγματεύσεων στη Ντόχα;
– Πριν ξεκινήσουμε έναν νέο κύκλο υπάρχει επείγουσα ανάγκη να διορθώσουμε τις ανισότητες που δημιουργήθηκαν από τους προηγούμενους κύκλους διαπραγματεύσεων. Η απελευθέρωση του εμπορίου, ο κύκλος της Ουρουγουάης κυρίως, σχεδιάσθηκε από τις δυτικές χώρες για τις δυτικές χώρες, λαμβάνοντας ελάχιστα υπόψη τις επιπτώσεις στις άλλες χώρες. Απέκτησαν έτσι δυσανάλογα οφέλη. Και οι φτωχότερες περιοχές του κόσμου, όπως η Αφρική, είναι σήμερα χειρότερα λόγω των επιπτώσεων του εμπορίου. Για παράδειγμα, γίνεται ολοένα ευρύτερα αποδεκτό ότι το καθεστώς πνευματικής ιδιοκτησίας που θεσπίσθηκε με τον κύκλο της Ουρουγουάης -η συμφωνία IPAC (Intellectual Property Aspects of Commerce)- διαμορφώθηκε υπέρ των βιομηχανικών χωρών.
Οταν ήμουν στον Λευκό Οίκο ως οικονομικός σύμβουλος αντιτάχθηκα σ’ αυτή τη συμφωνία. Κριτικές εκφράσθηκαν και από το γραφείο επιστημονικής και τεχνολογικής πολιτικής. Θεωρούσα ότι ένα τέτοιο καθεστώς πνευματικής ιδιοκτησίας μπορούσε ακόμα να είναι δυσμενές για την καινοτομία και για την οικονομική ανάπτυξη. Ανησυχούσαμε επίσης ότι μια υπερβολική προστασία θα μπορούσε να εμποδίσει την πρόσβαση στα φάρμακα στις αναπτυσσόμενες χώρες. Οι φόβοι μου αποδείχθηκαν δικαιολογημένοι και η κοινή γνώμη συγκινήθηκε με το ζήτημα αυτό πριν από έναν χρόνο, όταν η Νότιος Αφρική χρειάσθηκε να αγωνισθεί ενάντια στα φαρμακευτικά εργαστήρια για να υπερασπισθεί το δικαίωμα του πληθυσμού της στην υγεία.
Ολες σχεδόν οι πλευρές αυτής της συμφωνίας πρέπει να τροποποιηθούν. Σε ολόκληρο τον κόσμο η ανησυχία εντείνεται απέναντι στο γεγονός ότι οι πολυεθνικές έχουν, χάρη στη συμφωνία αυτή, τη δυνατότητα να πατεντάρουν παραδοσιακά φάρμακα, αυτό που ονομάζεται βιοπειρατεία. Αν δεν κάνουμε κάτι για να το σταματήσουμε, οι φτωχοί θα πρέπει σύντομα να πληρώνουν δικαιώματα στα δυτικά εργαστήρια για να χρησιμοποιούν θεραπευτικά μέσα που ανήκουν στις προγονικές τους γνώσεις.
– Τι πρέπει να γίνει για να διορθωθούν οι ανισορροπίες του παγκοσμίου εμπορίου;
– Το ξεκίνημα ενός νέου κύκλου διαπραγματεύσεων δεν έχει νόημα παρά μόνον αν οι ΗΠΑ δεσμευθούν να χαμηλώσουν τους εμπορικούς τους φραγμούς, να μειώσουν τις αγροτικές τους επιδοτήσεις, να ανοίξουν τις αγορές τους, να καταργήσουν τα καρτέλ τους στον χάλυβα. Μπορούν να αρχίσουν, επιδεικνύοντας την καλή τους θέληση με την υιοθέτηση της ευρωπαϊκής πρωτοβουλίας «Ολα εκτός από όπλα» υπέρ των λιγότερο ανεπτυγμένων χωρών (τη δέσμευση των «15» που προβλέπει από τον Ιανουάριο του 2002 την κατάργηση των δασμών για τις 49 λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες, με εξαίρεση τις μπανάνες, τη ζάχαρη και το ρύζι). Και οπωσδήποτε δεν θα έπρεπε να διστάσουμε να επεκτείνουμε αυτήν την πρωτοβουλία σε πολλές άλλες αναπτυσσόμενες χώρες.
Απελευθερώσαμε τις χρηματοοικονομικές υπηρεσίες -για να ευχαριστήσουμε την Ουόλ Στριτ- θα έπρεπε, για να βοηθήσουμε τις αναπτυσσόμενες χώρες, να ανοίξουμε τους κλάδους που χρησιμοποιούν εργατικό δυναμικό χαμηλής ειδίκευσης, όπως οι κατασκευές και η ναυτιλία. Μπορώ ακόμα να αναφέρω τους νόμους κατά του ντάμπινγκ, που οι ΗΠΑ και η Ευρώπη χρησιμοποιούν καταχρηστικά για να προστατεύονται, και που θα έπρεπε να καταργηθούν.
– Η ανάπτυξη και το παρακολούθημά της, η πάλη ενάντια στη φτώχεια, αποτελούν μέρος των διακηρυγμένων στόχων του ΠΟΕ, του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και της Παγκόσμιας Τράπεζας. Οι πολιτικές τους οδηγούν σ’ αυτό τον στόχο;
– Από τους διεθνείς οργανισμούς μόνον η Παγκόσμια Τράπεζα έχει ως μοναδική αποστολή τη μείωση της φτώχειας. Το ΔΝΤ υποτίθεται ότι διασφαλίζει την παγκόσμια χρηματοοικονομική σταθερότητα. Οσο για τον ΠΟΕ, πρέπει να διευκολύνει το διεθνές εμπόριο. Δυστυχώς ο τρόπος που οι δύο τελευταίοι οργανισμοί προωθούν την εκπλήρωση της εντολής τους μάλλον έχει συμβάλει στην αύξηση της φτώχειας. Το ΔΝΤ, για παράδειγμα, εξώθησε στην απελευθέρωση των κινήσεων κεφαλαίων, μολονότι ελάχιστα τεκμηριώνεται ότι η χρηματοοικονομική απελευθέρωση ευνοεί την οικονομική ανάπτυξη. Αντίθετα, υπάρχουν πολλά παραδείγματα που δείχνουν ότι προκαλεί οικονομική αστάθεια.
Η απελευθέρωση του εμπορίου, το επαναλαμβάνω, οργανώθηκε για τις πλούσιες χώρες. Το μείγμα πολιτικών απελευθέρωσης και περιοριστικών οικονομικών πολιτικών που επιβάλλει άλλωστε το ΔΝΤ δημιούργησε ένα κοκτέιλ με δραματικές επιπτώσεις για τις αναπτυσσόμενες χώρες. Η θεωρία του διεθνούς εμπορίου δείχνει ότι όσο οι λιγότερο παραγωγικοί εργαζόμενοι μπορούν να εξελίσσονται προς παραγωγικότερες απασχολήσεις, η απελευθέρωση δημιουργεί πλούτο. Αλλά στο πλαίσιο περιοριστικών νομισματικών πολιτικών -δηλαδή πολύ υψηλών επιτοκίων- είναι απλούστατα αδύνατο να δημιουργηθούν θέσεις εργασίας. Ετσι ώστε η πλειονότητα των αναπτυσσομένων χωρών που ζούσαν σε καθεστώς ασθενούς παραγωγικότητας ρίχτηκαν σε κατάσταση μαζικής ανεργίας. Αυτό προφανώς δεν ευνοεί ούτε τη μεγέθυνση ούτε τον περιορισμό της φτώχειας.
Δημοσιεύθηκε στη Le Monde στις 6.11.2001.
Αλλαγή της παγκοσμιοποίησης
Το σχέδιο διακήρυξης της συνόδου υπουργών του ΠΟΕ στη Ντόχα του Κατάρ είναι ανησυχητικό, διότι εκφράζει τη βούληση του ΠΟΕ να επιβάλει ένα νέο γύρο, αγνοώντας συστηματικά τα ζητήματα, που συνδέονται με την ανάπτυξη.
Με παρότρυνση των ΗΠΑ, του Καναδά και της Ευρωπαϊκής Ενωσης, ο ΠΟΕ επανεισάγει λαθραία τα τέσσερα «σημεία της Σιγκαπούρης» (από την προηγούμενή του σύνοδο), ενώ η πλειονότητα των χωρών του Τρίτου Κόσμου δεν επιθυμούν να εγγραφούν στην ημερήσια διάταξη. Τα σημεία αυτά, που αφορούν τις επενδύσεις, τον ανταγωνισμό, τη διαφάνεια στις κρατικές προμήθειες και την απελευθέρωση του εμπορίου ορίζουν το περιεχόμενο ενός νέου γύρου, τον οποίο επίσης δεν θέλουν οι χώρες του Νότου.
Ετσι η Τανζανία, στο όνομα των Λιγότερο Ανεπτυγμένων
Χωρών, επισήμανε ότι οι συνθήκες για μια διαπραγμάτευση στα τέσσερα αυτά σημεία «δεν είναι ώριμες, διότι πρόκειται για ζητήματα σύνθετα, των οποίων οι ΛΑΧ δεν είναι σε θέση να κατανοήσουν όλες τις συνέπειες». Η Ινδία υπογραμμίζει
επίσης ότι δεν έχουν εξασφαλισθεί οι προϋποθέσεις για να ανοίξουν διαπραγματεύσεις, που θα οδηγούσαν στην
καθιέρωση «υποχρεωτικών κανόνων» στους τομείς αυτούς.
Ως οικονομολόγοι δεν μπορούμε παρά να συμμεριζόμαστε αυτές τις ανησυχίες.
Ενώ οι κατευθύνσεις του ΠΟΕ στοχεύουν πρακτικά στο κοινωνικό dumping, επείγει να προωθήσουμε μιαν άλλην αντίληψη για τις διεθνείς ανταλλαγές, που να βασίζεται στις αρχές της αλληλεγγύης, της συνεργασίας και του ισότιμου εμπορίου. Ετσι μπορούν να τεθούν οι βάσεις για μιαν ανάπτυξη με διάρκεια, επικεντρωμένη στο σεβασμό των δικαιωμάτων των εργαζομένων στις χώρες του Βορρά και του Νότου, που να διαφυλάσσει την απασχόληση και τα δημοκρατικά δικαιώματα για όλους τους λαούς, καθώς και τα οικοσυστήματα.
Υποστηρίζουμε ειδικότερα τους ακόλουθους στόχους, που απουσιάζουν παντελώς από το πρόγραμμα του ΠΟΕ, και εν πολλοίς αντιτίθενται σ’ αυτό:
– Διατήρηση και ανάπτυξη των δημόσιων υπηρεσιών στους βασικούς τομείς όπως νερό, υγεία, κοινωνική ασφάλιση, εκπαίδευση, πολιτισμός και οπτικοακουστικά, επικοινωνίες, μεταφορές, κατοικία, ενέργεια.
– Σεβασμός της αρχής της προφύλαξης στην οικολογία, τη δημόσια υγεία και τη διατροφή, ιδίως στην παραγωγή και τη διάδοση γεννετικά τροποποιημένων οργανισμών.
– Απαγόρευση δικαιωμάτων ευρεσιτεχνίας στη ζωή: φυτά, ζώα, μικροοργανισμοί και γονίδια.
– Τροποποίηση των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας στα φαρμακευτικά προϊόντα υπέρ των φτωχών χωρών.
– Συνυπολογισμός των τεράστιων διαφορών παραγωγικότητας μεταξύ μεγάλων γεωγραφικών ζωνών και ανάγκη διαχείρισης αυτών των διαφορών με ένα δικαίωμα στην προστασία, στο πλαίσιο ενός ανανεωμένου διεθνούς δικαίου που να θεμελιώνεται στις πολιτικές για την ανάπτυξη και όχι μόνο στο δίκαιο του ανταγωνισμού.
Ο ΠΟΕ ως ειδικευμένος οργανισμός θα πρέπει να ενταχθεί σε ένα παγκόσμιο θεσμικό πλαίσιο, που θα έχει στόχο την εφαρμογή μιας παγκόσμιας πολιτικής αγώνα ενάντια στη
φτώχεια και για την ανάπτυξη. Και να υπάγεται στους διεθνείς χάρτες όπως η οικουμενική διακήρυξη των δικαιωμάτων του ανθρώπου, και στις διεθνείς συμβάσεις για τα οικονομικά κοινωνικά και πολιτισμικά δικαιώματα και στους υγειονομικούς και περιβαλλοντικούς κανόνες, έτσι ώστε οι αποφάσεις του να μπορούν να κρίνονται από μιαν ανεξάρτητη
δικαιοδοσία.
Αποσπασματική απόδοση έκκλησης της 29.10.2001, που με 54 υπογραφές πανεπιστημιακών, ερευνητών και άλλων οικονομολόγων δημοσιεύθηκε στο πληροφοριακό δελτίο 279 της ATTAC.