Μ ετά τις 11 Σεπτεμβρίου πολλά διεθνή αεροδρόμια δεν διαθέτουν ασφαλιστική κάλυψη έναντι κινδύνου τρομοκρατικής επίθεσης. Στο παρελθόν η τρομοκρατία συμπεριλαμβανόταν στο γενικότερο ποσό της ασφάλειας αλλά σήμερα οι ασφαλιστικές χρεώνουν την κάλυψη έναντι τρομοκρατικής επίθεσης με ποσά υπερδιπλάσια εκείνων που αντιπροσώπευαν ώς τώρα το σύνολο της ασφάλισης. Και δεν πλήττονται, βέβαια, μόνον τα αεροδρόμια από την αύξηση των ασφαλίστρων. Ολοι όσοι έχουν στην κατοχή τους υψηλά ή διάσημα κτίρια, εμπορικά κέντρα ή γενικώς πιθανούς στόχους τρομοκρατικών επιθέσεων αντιμετωπίζουν θεαματική άνοδο των ασφαλίστρων. Ενδέχεται, άλλωστε, να αυξηθεί το κόστος ή η δυσκολία στην πρόσβαση για άλλα είδη ασφάλισης. Για παράδειγμα, οι επιχειρήσεις που στεγάζονται σε υψηλά κτίρια ενδέχεται να κληθούν να καταβάλουν μεγαλύτερα ποσά για τον κλάδο υγείας των υπαλλήλων τους.
Περίπου το 70% των αμερικανικών ασφαλιστικών συμβολαίων λήγει στα τέλη του έτους και έχουν ήδη αρχίσει οι διαπραγματεύσεις για την αναθεώρησή τους. Ωστόσο, το μεγαλύτερο πρόβλημα για τη βιομηχανία και την πελατεία της δεν θα είναι η αύξηση των ασφαλίστρων. Αν οι ασφαλιστικές αρνηθούν απλώς να καλύψουν τους πελάτες τους έναντι κινδύνου τρομοκρατικών επιθέσεων, θα προκληθεί πολύ μεγαλύτερη σύγχυση. Πολλές ασφαλιστικές επισημαίνουν ότι αδυνατούν ουσιαστικά να υπολογίσουν το ύψος του κόστους που μπορεί να συνεπάγεται η κάλυψη έναντι κινδύνου τρομοκρατικής επίθεσης. Ισχυρίζονται ότι η κυβέρνηση πρέπει να καλύψει με κάποιον τρόπο τον κίνδυνο ώστε να καταστήσει εφικτή την ασφάλιση έναντι κινδύνου τρομοκρατίας.
Η αντίληψη αυτή αρχίζει να κερδίζει έδαφος στο Κογκρέσο. Ο Λευκός Οίκος και το Κογκρέσο αναγνωρίζουν ότι θα υπάρξουν επιπτώσεις αν η περιουσία μείνει χωρίς ασφαλιστική κάλυψη. Γι’ αυτό και μετά τις κρατικές ενισχύσεις που χορήγησαν στη βιομηχανία αερομεταφορών τείνουν να συνάψουν συμφωνία για την παροχή ενίσχυσης στη βιομηχανία ασφαλειών. Η κυβέρνηση Μπους και οι σημαντικότεροι γερουσιαστές έχουν καταλήξει σε σχέδιο που προβλέπει ότι η βιομηχανία ασφαλειών θα καλύπτει τα πρώτα 10 δισ. δολάρια των υποχρεώσεων που θα προκύπτουν από οποιαδήποτε τρομοκρατική επίθεση ενώ η κυβέρνηση θα πληρώνει το 90% του υπόλοιπου κόστους. Σε αντάλλαγμα οι ασφαλιστικές δεν θα μπορούν πλέον να αποκλείουν τον κίνδυνο τρομοκρατίας από την ασφάλεια περιουσίας.
Η Βουλή των Αντιπροσώπων έχει αντιπροτείνει να επιτραπεί στις ασφαλιστικές να αποκλείουν την κάλυψη έναντι κινδύνου τρομοκρατίας και παράλληλα η κυβέρνηση να καταβάλει περισσότερα. Παράλληλα, όμως, η βιομηχανία ασφαλειών θα πρέπει να επαναχρηματοδοτεί τις κρατικές δαπάνες. Τελικά το μέτρο θα είναι μάλλον ένας συνδυασμός των δύο προτάσεων. Είναι, πάντως, αβέβαιο πως θα οριστεί ο όρος «τρομοκρατία» και το αν θα υποστηριχθεί από μόνη της η ασφάλιση της ιδιοκτησίας. Ο υπουργός Οικονομικών, Πολ Ο’ Νιλ, δήλωσε στο Κογρέσο ότι οι επιστολές που περιέχουν άνθρακα σαφώς αποτελούν τρομοκρατικές ενέργειες αλλά τα σχετικά αιτήματα για ασφάλιση δεν θα καλύπτονται από τη νομοθεσία. Ωστόσο, τόσο η βιομηχανία όσο και η αμερικανική κυβέρνηση εκφράζουν αισιοδοξία για τη διευθέτηση των προβλημάτων αυτών. Το πιθανότερο είναι ότι ο κίνδυνος τρομοκρατικής ενέργειας θα συνεχίσει να καλύπτεται από τις ασφαλιστικές αλλά το κόστος του θα είναι πολύ υψηλότερο.
Μια γεύση περί του ύψους των ασφαλίστρων δίνει το κόστος των τρομοκρατικών επιθέσεων της 11ης Σεπτεμβρίου που υπερέβη τα 50 δισ. δολάρια και το οποίο έχει κατανεμηθεί κυρίως ανάμεσα στις μεγαλύτερες ασφαλιστικές. Τελικά το κόστος των ασφαλιστικών και των αντασφαλιστικών για μια σειρά καταστροφών, όπως οι σεισμοί, οι καταιγίδες και οι τυφώνες αναμένεται να αυξηθεί κατά τουλάχιστον 50%. Και φυσικά το αεροπορικό δυστύχημα της American Airlines έχει εντείνει την πίεση στον κλάδο, μολονότι μοιάζει περισσότερο με ατύχημα παρά με προϊόν τρομοκρατικής ενέργειας. Αναμένεται να αυξηθεί το κόστος των ασφαλειών περιουσίας ενώ εκτιμάται ότι θα αυξηθεί η ζήτηση για άλλα είδη ασφάλισης.
Οι αναλυτές του κλάδου προβλέπουν μεγάλη άνθηση στην αγορά πιο εξειδικευμένων και πιο δαπανηρών μορφών ασφάλισης. Οι επενδυτές καραδοκούν ήδη επειδή προβλέπουν ότι η αύξηση του κόστους των ασφαλίστρων θα οδηγήσει σε αύξηση κερδών το τρέχον έτος. Σύμφωνα με την Morgan Stanley, ο δείκτης των αμερικανικών ασφαλειών έναντι καταστροφής περιουσίας σημείωσε άνοδο κατά 9% μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις ενώ ο δείκτης 500 της Standard & Poor’s κατά 2,5%. Τίποτε απ’ όλα αυτά δεν πρόκειται, βέβαια, να βοηθήσει ορισμένα αεροδρόμια που προβλέπουν ότι θα αναγκασθούν να μετακυλήσουν το κόστος της ασφάλειας έναντι τρομοκρατικής επίθεσης στις αεροπορικές εταιρείες. Οι αεροπορικές εταιρείες με τη σειρά τους θα μετακυλήσουν το κόστος στους επιβάτες. Η ίδια διαδικασία θα επαναληφθεί στη βιομηχανία ασφαλειών περιουσίας. Ακόμη κι αν δεν επαναληφθούν τρομοκρατικές επιθέσεις στις ΗΠΑ, οι συνέπειες της τραγωδίας της 11ης Σεπτεμβρίου έχουν ήδη αρχίσει να διαπερνούν όλο το φάσμα της οικονομίας.
Σε μιαν άλλη εξέλιξη, η Τουρκία ανακοίνωσε χθες μια σειρά μέτρων μεγάλων περικοπών των δημοσίων δαπανών, προκειμένου να ικανοποιήσει τους όρους για την απόσπαση του τρίτου πακέτου βοήθειας από το ΔΝΤ μέσα σε μόλις δώδεκα μήνες. Το πακέτο του ΔΝΤ ενδέχεται να φτάσει ακόμη και τα 10 δισ. δολάρια.